India’s Leeuwenpopulatie Stijgt: Waarom Zijn Sommige Natuurbeschermers Bezorgd?

In deze foto genomen op 25 maart 2012, wandelt een leeuw binnen het Gir Sanctuary in de westelijke Indiase staat Gujarat, India. Het aantal leeuwen is in de afgelopen vijf jaar met een derde gestegen in India. Op 21 mei heeft de bosdienst van de westelijke Indiase staat Gujarat de resultaten vrijgegeven van de eerste schatting van de leeuwenpopulatie in het land sinds 2020. Volgens de telling is de wilde leeuwenpopulatie van India – die zich uitsluitend in Gujarat bevindt – met 32 procent gestegen in de afgelopen vijf jaar tot 891 leeuwen.

De inspanningen voor het behoud van leeuwen in India zijn lange tijd gericht geweest op het Gir-bos en de omliggende gebieden van Gujarat, vooral sinds de oprichting van het Gir National Park en Sanctuary in 1965. Tegenwoordig hebben leeuwen zich verspreid en hebben ze aparte satellietpopulaties buiten de Gir-regio gevestigd en zijn ze te vinden in 11 districten in Gujarat.

Voor het eerst telde de census echter meer leeuwen in negen satellietpopulaties (497) dan in de kernpopulatie (394) in Gir. Deze omvatten drie nieuwe populaties in aangrenzende districten van Gir, waaronder het Barda Wildlife Sanctuary, gebieden rond de stad Jetpur, en gebieden rond de steden Babra en Jasdan — allemaal in Gujarat.

Het censusrapport heeft het Barda Wildlife Sanctuary aangewezen als een “tweede thuis” voor de grote kat in Gujarat, wat de positie van de staats- en centrale overheden weerspiegelt, die ook hebben gepleit voor de ontwikkeling en het beheer van Barda om meer leeuwen te huisvesten. Dit is inderdaad een van de belangrijkste doelstellingen van het Project Lion-conserveringsprogramma ter waarde van 29.277 miljoen Indiase roepies ($341 miljoen) dat in maart door de regering van premier Narendra Modi werd aangekondigd.

Echter, het stijgende aantal leeuwen verbergt uitdagingen die de toekomst van de soort in India bedreigen, zeggen experts, en er blijven vragen bestaan over de vraag of het land genoeg doet om menselijke-dierconflicten te minimaliseren en de langetermijnconservatie van het dier te waarborgen. Op 25 juni heeft een leeuw een vijfjarig jongetje doodgebeten in het Amreli-district van Gujarat, nadat hij het kind van een boerderij weg had gesleept.

We bespreken de belangrijkste bevindingen van de census en de belangrijke strijdpunten die voor de grote kat in India liggen.

Hoe zijn de leeuwen geteld? Volgens de Bosdienst van Gujarat is de schatting van de leeuwenpopulatie uitgevoerd over twee opnameschema’s van 24 uur van 11 tot 13 mei. Het leeuwenlandschap van de staat werd verdeeld in 735 steekproefgebieden, elk toegewezen aan een teller en twee assistent-tellers. Leeuwen werden gelokaliseerd en gefotografeerd met digitale camera’s, en er werd kruisverificatie uitgevoerd met aangrenzende steekproefgebieden om duplicatie te vermijden, aldus het rapport.

Yadvendradev Jhala, een expert op het gebied van de conservering van grote katten en voormalig medewerker van het Wildlife Institute of India (WII), waarschuwde echter dat “de totale telling van wijdverspreide wilde carnivoren geen wetenschappelijke manier is om hun populatie te schatten”.

Ravi Chellam, een veteranenwildbioloog die betrokken is bij de conservering van leeuwen sinds 1985, betwijfelde de logica van een methodologie die vereiste dat veldpersoneel 24 uur op twee volle dagen alert moest blijven binnen 72 uur. “Men kan zich goed voorstellen dat de vermoeidheidsniveaus en de verminderde alertheid van het veldpersoneel aanzienlijk zijn,” zei hij. “Ik vind het moeilijk te geloven dat betrouwbare en nauwkeurige gegevens met een dergelijke aanpak kunnen worden verzameld.”

Volgens beide experts zijn er meer robuuste en betrouwbare wetenschappelijke methoden, zoals het combineren van foto’s van leeuwen met behulp van snorharenpatronen – vergelijkbaar met menselijke vingerafdrukken – om individuele leeuwen te identificeren. Toch zei Jhala dat de werkelijke telling waarschijnlijk niet veel zal verschillen van het censusgetal.

Wat ligt ten grondslag aan de scherpe stijging van het aantal leeuwen? Experts zeggen dat een combinatie van het beleid van de regering van Gujarat en de aanpassingsvermogen van leeuwen heeft bijgedragen aan de succesvolle stijging van de aantallen. Volgens Jhala zullen leeuwen hun populatie blijven uitbreiden zolang er voedsel en dekking beschikbaar is en de dieren niet worden aangevallen. “Er is voedsel in de vorm van vee, dode karkassen voor aaseters, evenals verwilderde runderen voor predatie,” zei hij.

De “compensatie voor veeverlies” door de regering van Gujarat is bijna gelijk aan de marktwaarde en wordt regelmatig herzien om de huidige markttarieven weer te geven, aldus Jhala. Dit heeft een voortdurende menselijke-leeuw coëxistentie mogelijk gemaakt.

Ondertussen toont de nieuwe census aan dat het kustdistrict Bhavnagar in Gujarat en aangrenzende gebieden langs de kust van de staat – ver weg van de droge loofbossen van Gir – nu de thuisbasis zijn van 212 leeuwen. De doornige struiken van de invasieve Prosopis juliflora-soort (een soort mesquite) langs de kust bieden “beschutting voor leeuwen gedurende de dag, en ze kunnen ’s nachts naar buiten komen om te voeden in agropastorale landschappen,” aldus Jhala.

Hoeveel meer leeuwen kan Gujarat huisvesten? Sinds 2010 is de leeuwenpopulatie in Gujarat meer dan verdubbeld, en hun territoriale bereik is met 75 procent toegenomen, van 20.000 naar 35.000 vierkante kilometer. Echter, slechts 1800 vierkante kilometer valt onder beschermde gebieden, waarvan slechts 250 vierkante kilometer exclusief voor leeuwen is.

Volgens de census werd 45 procent van de geregistreerde leeuwen aangetroffen in niet-bosrijke gebieden zoals braakliggende terreinen, landbouwgronden en nabij menselijke habitats.

“Ze lopen het risico in open putten te vallen, overreden te worden door zware voertuigen en treinen, geëlektrocuteerd te worden en ook infecties op te lopen,” zei Chellam. Hij wees erop dat leeuwen regelmatig in ongebruikelijke locaties zijn gedocumenteerd, zoals de daken van huizen, in de parkeergarages van hotels en op drukke snelwegen.

Chellam argumenteerde dat “de regio als geheel ver boven zijn draagcapaciteit is.” Hij zegt dat het niet verstandig is om een “toenemende leeuwenpopulatie te hebben in wat in wezen menselijke woongebieden zijn.”

Jhala stemde ermee in. “De vraag is: Hoeveel zijn mensen bereid te tolereren van een grote carnivoor in hun buurt?”

Wat is de impact van de stijgende leeuwenaantallen op de mensen in Gujarat? Volgens een studie over menselijke-leeuwconflicten in het tijdschrift Conservation Biology, gepubliceerd in november, is er een jaarlijkse toename van 10 procent in het aantal dorpen in Gujarat dat meldingen van veeaanvallen doet en een jaarlijkse toename van 15 procent in het aantal gedode vee.

Het artikel gebruikt gegevens die zijn verzameld van 2012-2017. Jhala, die co-auteur van de studie is, verwacht een groeiend mens-dierconflict. “Het is niet gemakkelijk om samen te leven met een grote carnivoor,” zei hij. “Je leert dat je je kinderen niet ’s nachts in de velden kunt laten rondlopen, dat je de vegetatie rond je hutten moet opruimen, dat je moet voorkomen dat je tijdens de schemering naar het veld gaat om je behoefte te doen, dat je omheinde stallen voor je vee nodig hebt.”

Chellam was het eens. “Hoewel de toename van het aantal leeuwen door velen, en vooral de overheid, als een positief teken wordt gezien, is de realiteit dat steeds meer leeuwen hun leven en dat van tienduizenden mensen in gevaar brengen,” zei hij. “Er zijn talloze gevallen van mensen die leeuwen lastigvallen en ook een toenemende trend van leeuwen die mensen aanvallen.”

Is Barda een ‘tweede thuis’ voor de leeuw? Volgens het censusrapport heeft het Barda Wildlife Sanctuary voor het eerst sinds 1879 een gevestigde leeuwenpopulatie (17) binnen zijn bereik. Terwijl de regering van Gujarat Barda promoot als een “tweede thuis” voor leeuwen, zeggen Chellam en Jhala dat de kleine omvang en nabijheid van Gir betekenen dat het niet voldoet aan de criteria voor een geografisch distinct habitat dat een “tweede” leeuwenpopulatie kan ondersteunen.

“De satellietpopulatie in Barda telt als een uitbreiding van het bereik voor leeuwen, maar kan niet als een aparte populatie worden beschouwd aangezien ze aaneengeschakeld zijn met Gir,” zei Jhala. “Het hele punt van het verplaatsen van leeuwen om een ‘tweede’ vrij rondlopende populatie op te richten, is om geografische isolatie te waarborgen, om de risico’s te verminderen van het hebben van de gehele populatie van een bedreigde soort op één locatie,” legde Chellam uit.

Barda ligt 100 km van Gir en heeft een oppervlakte van slechts 200 vierkante kilometer, vergeleken met 1.400 vierkante kilometer van het kernbeschermde gebied in Gir. “Het [Barda] is een klein gebied met een zeer lage dichtheid aan prooidieren. Het is niet in staat om een levensvatbare populatie van leeuwen te huisvesten,” voegde hij eraan toe. “De risico’s zijn talrijk en omvatten cyclonen, overstromingen, bosbranden, ziekte-uitbraken, politieke beslissingen, droogtes, stroperij, geweld en oorlogen.”

Waarom worden leeuwen niet buiten Gujarat verplaatst? Dat is een vraag die de conservatisten heeft gefascineerd – en zelfs de Hoge Raad van India gefrustreerd. In april 2013 beval de hoogste rechtbank van het land de regering van Gujarat om binnen zes maanden enkele Aziatische leeuwen naar het Kuno National Park in de aangrenzende staat Madhya Pradesh te verplaatsen om een geografisch gescheiden, vrij rondlopende leeuwenpopulatie te creëren. Kuno, met zijn grote uitgestrektheden van bossen en graslanden, werd geïdentificeerd als een ideale omgeving voor leeuwen.

Hoewel de regering van Gujarat de hoogste rechtbank verzekerde dat zij de opdracht zou opvolgen, is 12 jaar later de opdracht nog steeds niet uitgevoerd, en hebben noch de federale noch de staatsregering enige gevolgen ondervonden. “Het is zeer teleurstellend om te zien hoe de regering van Gujarat en ook de regering van India met een gevoel van straffeloosheid opereert als het gaat om de translocatie van leeuwen naar Kuno,” zei Chellam.

Volgens Jhala is het ook een falen van de wildbiologen en conservatisten. “Je kunt geen conservering doen zonder de overheid. Ik denk dat biologen gefaald hebben in het overtuigen van de regering dat Kuno een ideale plek is voor een tweede thuis voor leeuwen,” zei Jhala.

Zijn cheeta’s niet naar Kuno verplaatst? Op 17 september 2022 werden acht Zuidoost-Afrikaanse cheeta’s vanuit Namibië naar Kuno National Park gevlogen als onderdeel van India’s inspanningen om de cheeta opnieuw in het land te introduceren. Cheeta’s waren eerder in 1952 in India uitgestorven.

Echter, de introductie van cheeta’s in Kuno heeft een debat op gang gebracht over de vraag of dit de plannen om ook leeuwen naar het Madhya Pradesh-reservaat te verplaatsen zou kunnen belemmeren. Jhala, die het plan in 2022 leidde om cheeta’s terug naar India te brengen, zei dat het “fantastisch” is om de dieren terug in India te hebben – en dat leeuwen en cheeta’s gemakkelijk in Kuno kunnen samenleven.

“In geen geval beletten cheeta’s leeuwen om daarheen te gaan. Sterker nog, ze zouden het beter doen dan cheeta’s; het landschap en de prooidierenbasis in Kuno zijn perfect voor leeuwen,” zei hij. Het brengen van leeuwen zou ook nuttig kunnen zijn voor cheeta’s, voegde Jhala toe. Kuno heeft een van de hoogste leopardenpopulaties ter wereld, met 22 leoparden per 100 vierkante kilometer. Leoparden vormen een grotere predatiedreiging voor cheeta’s; leeuwen kunnen helpen de leopardenpopulatie te verminderen, vooral de jonge dieren.

Chellam betwijfelde echter de bedoelingen van het plan om cheeta’s opnieuw in te voeren, dat volgens hem “meer gericht was op het blijven uitstellen van de translocatie van leeuwen [naar Kuno] dan op het conserveren van cheeta’s.” Zoals Jhala zei, zouden leeuwen het goed doen in Kuno. “Leeuwen zijn zeer robuuste en sterke dieren. Als de translocatie zorgvuldig wordt gepland en uitgevoerd, is er geen reden waarom de leeuwen niet zouden gedijen in Kuno.”

Wat is de toekomst voor de grote kat? “Het [leeuwen in Gujarat] is een geweldig conserveringsverhaal,” zei Jhala. “Maar er kan veel meer worden gedaan voor de leeuw als soort. Vergeet Kuno; we zouden moeten proberen leeuwenpopulaties op te richten over hun historische verspreiding, binnen en buiten India.” Het oude verspreidingsgebied van leeuwen in Azië strekte zich uit van Perzië tot het oosten van India – de laatste leeuwen buiten India werden in de jaren veertig in Iran geschoten en gedood.

De huidige concentratie van leeuwen in slechts Gujarat, zei Chellam, is een “tikkende tijdbom”. Met het aantal leeuwen dat toeneemt in menselijke habitats, zei hij dat het belangrijk is voor de overheid om te erkennen dat “ruimte en beschikbaarheid van goede kwaliteit habitats een ernstige beperking vormen [in Gujarat].”