Hydroakoestische beeldvorming onthult dat menselijke sporen op de zeebodem tientallen jaren zichtbaar kunnen blijven

Onderzoek aan de Universiteit van Kiel heeft menselijke activiteit in de zuidwestelijke Oostzee gedocumenteerd met behulp van hoge-resolutie metingen en bestaande gegevens gecombineerd om een uitgebreid beeld te creëren.

Het gebruik van de mariene omgeving van de Oostzee door de mens is zichtbaar op de zeebodem en kan een significante impact hebben op het habitat van veel mariene soorten. In een nieuwe studie hebben onderzoekers van de Universiteit van Kiel hoge-resolutie hydroakoestische methoden gebruikt om de zeebodem in de zuidwestelijke Oostzee te onderzoeken op menselijke sporen.

Volgens de studie vertoont ongeveer 36% van de onderzochte gebieden verschillende invloeden op de zeebodem veroorzaakt door menselijke activiteiten zoals bodemvisserij, scheepvaart, ankermerken en afvaldumping. De bevindingen, gepubliceerd in het tijdschrift Continental Shelf Research, roepen belangrijke vragen op over de ecologische veerkracht van dit mariene habitat, waarvan het herstelpotentieel slecht begrepen is. Volgens de studie kunnen door mensen gemaakte kenmerken op de zeebodem meer dan een decennium aanhouden, wat wijst op een trage regeneratie.

Verborgen sporen van menselijke activiteit

De gegevensverzameling besloeg een gebied van 2.189 km², voornamelijk in de Kieler Bocht, de Mecklenburgse Bocht en de Flensburger Fjord. “De hydroakoestische beelden tonen duidelijk de veranderingen op de zeebodem veroorzaakt door verschillende menselijke activiteiten,” zegt Giuliana Andrea Díaz-Mendoza, eerste auteur van de studie en promotieonderzoeker in de werkgroep Kustgeologie en Sedimentologie aan de CAU.

Meer dan 91% van de geregistreerde menselijke invloeden was het gevolg van bodemvisserij, vooral door sleepnetsporen van otterslepers en baggersporen, zoals mosselbaggers. De onderzoekers vonden ook talrijke andere antropogene sporen, waaronder ankermerken, kabels, pijpleidingen, sleuven en ook sporen van onbekende oorsprong. Fijnkorrelige sedimenten worden bijzonder beïnvloed, maar menselijke structuren zijn ook te vinden in zandige, gemengde en grofkorrelige sedimenten.

Hydroakoestische gegevensverzameling: De sleutel tot precisie

Gegevens uit verschillende bronnen werden gebruikt en aangevuld met extra hoge-resolutie hydroakoestische mapping van de zeebodem met behulp van multibeam echosounders en side-scan sonars. Het team vergeleek deze gegevens met satellietgebaseerde informatie en andere bestaande gegevensbronnen over hotspots van menselijke activiteit in de zuidwestelijke Oostzee. “Eerdere regionale beoordelingen op basis van scheepvaartinformatie zien de werkelijke menselijke voetafdruk niet,” legt professor Dr. Christian Winter uit, hoofd van de werkgroep Kustgeologie en Sedimentologie en begeleider van het promotieproject. “Onze hoge-resolutie hydroakoestische mapping onthult nu zelfs de kleinste verstoringen op de zeebodem en benadrukt het belang van nauwkeurige gegevensverzameling,” gaat Winter verder.

De nieuwe studie brengt voor het eerst alle gegevens samen die onderzoekers helpen om de fysieke voetafdruk van de zuidwestelijke Oostzee te begrijpen. Het biedt een essentiële basis voor het beter inschatten van de druk op de zeebodem in de toekomst. “Het begrijpen van niet alleen de ruimtelijke omvang, maar ook de langetermijneffecten van fysieke druk is essentieel voor het bereiken van een duurzame balans tussen menselijke activiteiten en de stabiliteit van de mariene omgeving,” concludeert Díaz-Mendoza. De resultaten van de studie benadrukken de noodzaak voor verder onderzoek.