Hoogste Europese rechtbank oordeelt dat Rusland internationaal recht heeft geschonden in Oekraïne

Een vrouw staat tussen het puin naast een wervingscentrum dat beschadigd is na een drone-aanval in Charkov op 7 juli 2025, te midden van de Russische invasie van Oekraïne.

Het hoogste mensenrechtenhof van Europa heeft geoordeeld dat Rusland internationaal recht heeft geschonden in Oekraïne. Dit markeert de eerste keer dat een internationaal hof Moskou verantwoordelijk heeft gesteld voor mensenrechtenschendingen sinds de grootschalige invasie in 2022.

De rechters van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHCR) hebben ook op woensdag geoordeeld dat Rusland verantwoordelijk is voor het neerschieten van Malaysia Airlines-vlucht 17 (MH17). Dit is de eerste keer dat Moskou door een internationaal hof als verantwoordelijk wordt genoemd voor de tragedie in 2014, waarbij 298 mensen om het leven kwamen.

De rechters in Straatsburg beoordelen vier zaken die door Oekraïne en Nederland tegen Rusland zijn aangespannen. Deze zaken omvatten een breed scala aan vermeende mensenrechtenschendingen die verband houden met het conflict, waaronder het neerschieten van MH17 en de ontvoering van Oekraïense kinderen.

Elke beslissing zal grotendeels symbolisch zijn. De klachten werden ingediend bij het bestuursorgaan van het hof dat Rusland in 2022 heeft uitgesloten, na de invasie van Oekraïne.

Familieleden van de slachtoffers van de MH17-ramp beschouwen de uitspraak echter als een belangrijke mijlpaal in hun elfjarige zoektocht naar gerechtigheid.

De Boeing 777, die van Amsterdam naar Kuala Lumpur vloog, werd neergeschoten op 17 juli 2014 met een Russische Buk-raket, afgevuurd vanuit een gebied in Oost-Oekraïne dat werd gecontroleerd door door Moskou gesteunde separatisten. Alle 298 passagiers en bemanningsleden kwamen om, waaronder 196 Nederlandse burgers.

In mei concludeerde de luchtvaartorganisatie van de Verenigde Naties dat Rusland verantwoordelijk was voor de ramp.

De uitspraken van woensdag zullen niet de laatste zijn van het EHCR met betrekking tot de oorlog. Kyiv heeft andere zaken lopen tegen Rusland, en er zijn bijna 10.000 zaken ingediend door individuen tegen het Kremlin.

Het oordeel van het hof komt nadat Rusland Oekraïne doelwit maakte met een recordaantal van 728 drones in de nacht.

Op woensdag meldde Oekraïne dat acht burgers zijn omgekomen bij Russische drone- en bombardementsaanvallen in de door de oorlog verwoeste Donetsk-regio in het oosten van het land – vijf in de stad Rodynske en drie in de stad Kostiantynivka.

Een Oekraïense drone-aanval op een strand in de Russische stad Koersk zou naar verluidt drie mensen hebben gedood, waaronder een officier van de Rosgvardia (Russische Nationale Garde), en zeven gewonden hebben achtergelaten.

De laatste vuurgevechten volgden na de belofte van de Amerikaanse president Donald Trump om meer defensieve wapens naar Kyiv te sturen, waarmee hij zijn eerdere aankondiging terugdraaide.

Trump, die steeds ongeduldiger wordt met de Russische president Vladimir Poetin, zei dinsdag dat hij overweegt om strenge sancties tegen Moskou in te voeren. Hij beschuldigde de Russische leider er ook van “onzin” te spreken over Oekraïne.

Vervolgens, gevraagd naar de opmerking van Trump, zei Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov dat Trump een “harde retorische stijl” had, en volhardde dat Moskou “redelijk kalm” was over de situatie.

Peskov betwijfelde ook de waarheidsgetrouwe aard van een CNN-rapport dat dinsdag was gepubliceerd, waarin audio-opnames werden geciteerd van Trump die in 2024 tijdens een privébijeenkomst van donateurs zei dat hij had geprobeerd Poetin af te schrikken van een aanval op Oekraïne door te dreigen “Moskou de grond in te boren” als vergelding.

“Of het nep is of niet, weten we ook niet. Er is tegenwoordig veel nepnieuws,” zei Peskov.

De Duitse kanselier Friedrich Merz zei ondertussen op woensdag dat de diplomatieke middelen om de oorlog in Oekraïne op te lossen zijn uitgeput en beloofde Kyiv te blijven steunen in de strijd tegen “Russische agressie”.

Paus Leo ontmoette op woensdag de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy, wat de tweede persoonlijke ontmoeting tussen beide leiders markeert sinds Leo in mei werd gekozen als hoofd van de wereldwijde katholieke kerk.

Volgens een verklaring van het Vaticaan bespraken de twee de voortgang van het conflict en de dringende noodzaak van een rechtvaardige en blijvende vrede.

Beide partijen herhaalden opnieuw de mogelijkheid dat het Vaticaan vredesbesprekingen tussen Moskou en Kyiv zou kunnen organiseren – een idee dat in mei door Rusland werd verworpen.

Zelenskyy is in Italië om deel te nemen aan een internationale hulpconferentie over Oekraïne op 10 en 11 juli.