Hoe Oevergebieden van Meren als Koolstofputten Kunnen Fungeren

Meer onderzoek naar de rol van meren in de koolstofcyclus

Meren zijn lange tijd beschouwd als bronnen van koolstofdioxide-emissies, maar nieuw onderzoek suggereert dat ze eigenlijk als koolstofputten kunnen fungeren. Een studie geleid door de Universiteit van Uppsala onthult dat de oevers van meren meer koolstof opslaan dan eerder werd gedacht, wat de noodzaak benadrukt om deze littorale zones op te nemen in de berekeningen van de continentale koolstofbalans.

De studie is gepubliceerd in het tijdschrift Nature Geoscience. De “kustlijnen” van meren, ook wel littorale zones genoemd, worden vaak omringd door waterplanten die tot de snelst groeiende planten ter wereld behoren. Deze planten nemen een grote hoeveelheid koolstof uit de atmosfeer op, en aanzienlijke hoeveelheden koolstof uit overgebleven plantaardig materiaal worden opgeslagen in de sedimenten.

Hoewel de totale littorale zone van meren over de hele wereld vier keer langer is dan de kustlijn van de oceanen, is de rol van de oevers van meren tot nu toe niet in de mondiale koolstofbudgetten meegenomen. Een nieuwe publicatie van de Universiteit van Uppsala is de eerste die littorale zoneplanten opneemt in de koolstofbudgetten van meren en onthult dat meren in plaats van koolstof aan de atmosfeer af te geven, mogelijk een koolstofput zijn.

“We waren van plan om een conceptueel artikel te schrijven over hoe waterplanten in de littorale zone over het hoofd worden gezien in de koolstofcyclus van meren. Maar na enkele initiële berekeningen waarbij we de rol van deze planten kwantificeerden, realiseerden we ons al snel dat littorale zones een belangrijke speler kunnen zijn in het mondiale koolstofbudget! Ons conceptuele artikel werd uiteindelijk het eerste mondiale koolstofbudget waarin de kritische bijdrage van waterplanten uit littorale zones van meren werd opgenomen,” zegt Charlotte Grasset, eerste auteur van de studie en onderzoeker aan de Universiteit van Uppsala.

Meren: van netto koolstofbron naar netto koolstofput

Met gebruik van bestaande gegevens en een eenvoudig model dat littorale zones verbindt met het centrum van het meer, hebben de auteurs de eerste globale kwantificatie uitgevoerd van de bijdrage van littorale zones aan het koolstofbudget van meren. “We ontdekken dat het toevoegen van de vegetatie van de littorale zone aan het globale koolstofbudget van meren de koolstofrekening van meren aanzienlijk verandert. Afhankelijk van de gebruikte waarden, hebben we ontdekt dat wanneer littorale zones werden opgenomen, meren overschakelden van een netto koolstofbron naar een netto koolstofput; dat wil zeggen, de koolstof die jaarlijks in de sedimenten van meren werd opgeslagen, was groter dan de koolstof die aan de atmosfeer werd afgegeven,” zegt Grasset.

Herstel van merenoevers voor klimaat en biodiversiteit

De auteurs concluderen dat er nog veel werk te verzetten is. Hoewel hun schattingen zijn gebaseerd op de beste gegevens en informatie die momenteel beschikbaar zijn, zijn er meer metingen nodig om deze initiële bevindingen voor meren te verbeteren. Dit omvat een beter inzicht in de oppervlakte van begroeide littorale zones in meren, en verfijndere schattingen van de koolstofgasuitwisseling tussen de waterplanten, sedimenten, atmosfeer en het centrum van het meer.

“We hopen dat deze studie toekomstig onderzoek naar de kritische rol van littorale zones van meren in koolstofbudgetten zal stimuleren, en naar de mogelijke rol van het herstellen van de littorale zone als een natuurgebaseerde oplossing,” zegt Grasset. Gezien het feit dat planten in mariene kusthabitats, bekend als “blauwe koolstof”, al meer dan 15 jaar worden beschouwd als een natuurgebaseerde oplossing, pleiten de auteurs ervoor om ook aandacht te besteden aan littorale zones van meren, niet alleen voor een betere koolstofrekening, maar ook om de waterkwaliteit van meren te verbeteren en de aquatische biodiversiteit te herstellen.