Hoe noemen landen zichzelf? De verhalen achter hun oorspronkelijke namen

Wat noemen landen zichzelf? De verhalen achter hun oorspronkelijke namen

Ongeveer de helft van de landen ter wereld heeft inheemse of lokale namen die verschillen van hun Engelse versies, vaak met een reflectie van hun geschiedenis, geografie of culturele identiteit. Er worden wereldwijd meer dan 7.000 talen gesproken in bijna 200 landen.

Deze enorme taalkundige diversiteit beïnvloedt hoe naties zichzelf benoemen, waarbij velen in hun moedertaal namen gebruiken die afwijken van hun algemeen bekende Engelse versies.

Elke jaar, op 21 februari, viert de Verenigde Naties de Internationale Moedertaal Dag om “de bescherming en het behoud van alle talen die door de volkeren van de wereld worden gesproken” te bevorderen. Deze datum markeert een historisch evenement in 1952 toen studenten in Dhaka protesteerden voor de erkenning van het Bengaals als officiële taal in Oost-Pakistan, nu Bangladesh. Vier studenten werden gedood, wat leidde tot massale protesten die er uiteindelijk toe leidden dat het Bengaals in 1956 werd erkend als officiële taal.

Afrika: van Masr voor Egypte tot Mzansi voor Zuid-Afrika

Het Afrikaanse continent, met bijna 3.000 gesproken talen in 54 landen, is een van de meest taalkundig diverse regio’s ter wereld. Veel Afrikaanse landennamen zijn geworteld in de koloniale geschiedenis, terwijl andere voortkomen uit de invloed van Portugese en Arabische handelaren en exporteurs.

Egypte, een van de oudste landen in Afrika, noemt zichzelf Masr in het Arabisch, wat vermoedelijk afkomstig is van het woord “Mizraim”, een verwijzing naar de naam van de oude beschaving voor de regio, dat ook wordt verondersteld te betekenen “grens” of “de haven”.

Liberia ontleent zijn naam aan het Latijnse woord “liber”, wat “vrij” betekent, en weerspiegelt de oprichting van het land door bevrijde Afro-Amerikaanse slaven in de jaren 1820.

In Zuid-Afrika wordt Mzansi veel gebruikt als een informele en liefdevolle verwijzing naar het land. De term komt van het Zulu-woord “uMzansi”, wat “zuid” betekent.

Azië: ‘Middenrijk’ en de ‘Oorsprong van de Zon’

Azië, thuis van ongeveer 4,8 miljard mensen, is een taalkundig knooppunt met meer dan 2.300 gesproken talen op het grootste continent van de wereld. De Engelse naam voor China is waarschijnlijk ontstaan uit de Qin (of Ch’in) dynastie. Binnen China wordt het land echter “Zhongguo” genoemd, wat “Middenrijk” of “Centraal Land” betekent, en weerspiegelt het traditionele Chinese beeld van China als het centrum van de beschaving.

In India wordt het land vaak Bharat genoemd, een Sanskrietterm die voorkomt in geschriften die ongeveer 2.000 jaar oud zijn. Een andere naam voor het land is Hindustan, wat “land van de Hindoes” betekent in het Urdu. De Engelse naam voor India komt van de rivier de Indus, een belangrijk kenmerk van de oude Indiase beschaving.

In het Japans wordt Japan Nihon of Nippon genoemd. De naam komt van de karakters “ni” wat “zon” betekent en “hon” wat “oorsprong” betekent, dus Nihon of Nippon betekent “oorsprong van de zon”. Dit verwijst naar de ligging van Japan ten oosten van China, waar de zon opkomt en is de bron van de bijnaam van het land “Land van de Rijzende Zon”.

Europa: Shqiperi voor Albanië, Magyarorszag voor Hongarije

Europa, met meer dan 40 landen en vele talen, heeft namen die meestal verschillen van de namen die we in het Engels kennen, waarbij veel aanzienlijk variëren. Albanië staat bijvoorbeeld bekend als Shqiperi in het Albanees. De naam komt van het woord “shqiptar”, wat een Albanees persoon betekent, en wordt verondersteld te verwijzen naar duidelijk of begrijpelijk spreken. Sommigen associëren het ook met “shqiponje”, het woord voor “adelaar”, dat het nationale symbool van het land is.

Hongarije wordt in het Hongaars Magyarorszag genoemd. De naam “Magyar” verwijst naar het Hongaarse volk en “orszag” betekent “land”, dus samen betekent Magyarorszag “Land van de Magyaren”. De Engelse naam “Hungary” komt van het Latijnse Hungaria, dat door de Romeinen werd gebruikt om naar de regio te verwijzen.

De naam van Oekraïne komt van het Oud-Slavische woord “Ukrayina”, wat “grensland” of “regio” betekent, en weerspiegelt de historische positie aan de grens van verschillende rijken en koninkrijken.

Noord- en Midden-Amerika: ‘Laag Zee’ en ‘De plaats van de Mexica’

Net als in Afrika werden de meeste landennamen in Noord- en Midden-Amerika beïnvloed door koloniale machten, voornamelijk uit Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Portugal. De Bahama’s, bijvoorbeeld, was de eerste plek waar Christopher Columbus, de Italiaanse ontdekkingsreiziger en navigator, “grond” voor de Spaanse kroon “claimde”, volgens het Gilder Lehman Instituut voor Amerikaanse Geschiedenis. Columbus noemde het eiland aanvankelijk San Salvador, dat wordt verondersteld een van de eilanden in het huidige Bahama’s te zijn. Het gebied werd later de Bahama’s genoemd, afgeleid van het Spaanse “baja mar”, wat “lage zee” betekent.

Evenzo is Costa Rica, in het Spaans “Rijke Kust”, waarschijnlijk vernoemd door Christopher Columbus toen hij in 1502 op de kust van het land aankwam, vermoedelijk vanwege de overvloed aan goud en andere hulpbronnen die hij daar aantrof.

De naam Mexico komt van het Nahuatl-woord Mexihco, dat verwees naar het hart van het Azteekse rijk rond hun hoofdstad Tenochtitlan, nu Mexico-Stad. Betekenis “plaats van de Mexica” en vernoemd naar het Azteekse volk, weerspiegelt het de diepe inheemse erfgoed van Mexico, lang voordat de Spaanse invloed zich deed gelden.

Oceanië: Aotearoa voor Nieuw-Zeeland, ‘zuidelijk’ voor Tonga

Oceanië bestaat uit veertien landen, waarvan er vele nog steeds hun inheemse namen in het Engels gebruiken, hoewel de spelling kan variëren. Australië is vernoemd naar het Latijnse woord “australis”, wat “zuidelijk” betekent, en weerspiegelt zijn positie op het zuidelijk halfrond. De naam werd gepopulariseerd door de Engelse navigator Matthew Flinders, die het gebruikte in verwijzing naar het landmassa toen hij het continent in het begin van de 1800s omzeilde. Eerder werd het continent vaak aangeduid als “Nieuw-Holland” door Europese ontdekkingsreizigers.

In de inheemse Maori-taal wordt Nieuw-Zeeland Aotearoa genoemd. De naam, vaak vertaald als “Land van de Lange Witte Wolk”, wordt veel gebruikt naast Nieuw-Zeeland en heeft een sterke culturele betekenis voor de Maori-bevolking.

De naam Tonga, afgeleid van de inheemse Tongaanse taal, betekent “zuid” of “zuidelijk” en wordt verondersteld de positie van het eilandland in de zuidelijke Stille Oceaan te weerspiegelen. De volledige naam, Koninkrijk Tonga, verwijst naar de eilanden zelf, gelegen ten zuiden van andere Stille Oceaan-eilanden zoals Fiji en Samoa.

Zuid-Amerika: ‘Land van water’

Eenmaal de thuisbasis van meer dan duizend talen en dicht bij honderd taalfamilies, volgens de Encyclopaedia Britannica, worden vandaag de dag ergens tussen de 200 en 400 talen gesproken in de twaalf landen van Zuid-Amerika. Het continent bevat meer dan een kwart van de wereldwijde zoetwatervoorzieningen, en veel van zijn inheemse landennamen zijn geworteld in water.

Guyana, bijvoorbeeld, het enige land in Zuid-Amerika met Engels als officiële taal, heeft zijn naam afgeleid van het inheemse woord “Guiana”, waarvan wordt aangenomen dat het “land van water” betekent.

Evenzo ontleent Paraguay zijn naam aan het Guarani-woord “par”, wat rivier betekent, en “guay”, wat “deze kant” betekent, terwijl Uruguay zijn naam ontleent aan de rivier de Uruguay, die ook wordt verondersteld te komen van Guarani voor “rivier van geschilderde vogels”, of in een andere versie “rivier van geschilderde slakken”.

De naam van Venezuela komt van het Italiaanse “Veneziola”, wat “Klein Venetië” betekent. Spaanse ontdekkingsreizigers noemden het zo na het zien van inheemse palafittes langs het Maracaibo-meer, die leken op die in Venetië, Italië.

Verken de volledige lijst hieronder: