Het Hawaii van Israël: Hoe Trump een Langdurige Israëlische Visie Legitimeerde
OPINIE: Het Israël-Palestina Conflict
De Hawaii van Israël: Hoe Trump een langdurige Israëlische visie legitimeerde
Een reeks Israëlische leiders heeft de overdracht van de Palestijnen in Gaza voorgesteld om annexatie en kolonisatie mogelijk te maken. Trump heeft deze gevaarlijke gedachte nu legitimiteit gegeven.
Op 7 april ontmoette de Amerikaanse president Donald Trump de Israëlische premier Benjamin Netanyahu voor de tweede keer sinds zijn inauguratie. Tijdens een persconferentie herhaalde Trump zijn eerdere opmerkingen over de Gazastrook, die hij omschreef als een “ongelooflijk stuk belangrijke vastgoed”.
Trump herhaalde ook zijn suggestie dat de Palestijnen de Strook moeten verlaten “naar verschillende landen” en beweerde dat mensen “echt van die visie houden. … Veel mensen vinden mijn concept leuk.”
Enkele dagen later was ongeveer 70 procent van Gaza veranderd in een “no-go zone” voor Palestijnen. De Israëlische minister van Defensie, Israel Katz, bevestigde dat Israël werkt “in overeenstemming met de visie van de Amerikaanse president, die we willen realiseren” en verklaarde de intentie van Israël om meer grondgebied te “veroveren”, waarbij hij toevoegde dat Palestijnen die willen vertrekken “vrijwillige doorgang” zouden krijgen.
Het is inmiddels duidelijk dat de uitspraken van Trump over Gaza de legitimiteit van een langdurige Israëlische visie op etnische zuivering van de Strook hebben versterkt. Wat de Amerikaanse president “mijn concept” noemt, is in feite helemaal niet van hem.
Gedurende tientallen jaren van Israëlische bezetting en kolonisatie van de Gazastrook zijn er verschillende plannen geweest om de Palestijnse bevolking te ontvluchten of te verspreiden in een poging volledige controle over dit deel van Palestina te beveiligen. De kracht van koloniale praktijken is ook getest. Zo werd de Strook op een gegeven moment zelfs gepromoot als de “Hawaii van Israël” om Israëlische kolonisten aan te trekken en daarmee de demografie van Gaza te veranderen.
Na de 1948 Arabisch-Israëlische oorlog, waar de Gazastrook buiten de Israëlische oorlogsdoelen viel, kwam het gebied voort uit de wapenstilstandsakkoorden van 1949 onder Egyptische militaire heerschappij. De Gazastrook huisvestte twee groepen Palestijnen: de lokale bevolking en vluchtelingen – mensen die van hun land waren verdreven toen Israël zijn territoriale reikwijdte tijdens de oorlog uitbreidde.
Toen de wapens verstomden, werd de Gazastrook in Israëlische beleidskringen bekend als de “onafgemaakte klus” – een stuk land naast de Egyptische grens dat de Israëlische leiders graag zouden willen controleren, bij voorkeur zonder de Palestijnse bevolking.
Israëls eerste poging om Gaza met geweld te veroveren vond plaats in 1956. Maar onder druk van de Amerikaanse president Dwight Eisenhower had de Israëlische premier David Ben-Gurion geen andere keuze dan zich terug te trekken en een einde te maken aan de Israëlische bezetting. De mislukte poging leerde Israël een belangrijke les: om de kaart van het Midden-Oosten opnieuw te tekenen en zijn territoriale expansieagenda tot een succes te maken, had Israël Amerikaanse steun en goedkeuring nodig.
De Arabisch-Israëlische oorlog van 1967 was in deze zin veel succesvoller. Door verovering en bezetting kwam de Gazastrook onder directe Israëlische heerschappij. Dit opende de deur voor het revitaliseren van “overdracht” – de gedwongen verplaatsing en etnische zuivering van Palestijnen. Gezien als zowel noodzakelijk als toegestaan, of in de woorden van Ben-Gurion, “een belangrijk humane en zionistische idee”, werd overdracht erkend als een effectief middel om de zionistische kolonisatie van Palestina te bevorderen.
In de daaropvolgende jaren, zoals opgemerkt door de Palestijnse historicus Nur Masalha, kreeg overdracht verschillende labels. Dit omvatte “bevolkingsruil”, “Arabische terugkeer naar Arabië”, “vrijwillige emigratie” en “rehabilitatie”, waarbij verschillende Israëlische regeringen verschillende benaderingen hanteerden.
Een benadering was de “open bruggen” van minister van Defensie Moshe Dayan, die Palestijnen in Gaza toestond naar andere landen te vertrekken op zoek naar werk. Een andere was het openen van kantoren in de vluchtelingenkampen in Gaza om reizen en paspoorten te organiseren en te bekostigen voor Palestijnen die bereid waren om “vrijwillig te migreren”, wat in feite het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken in een “wereldwijde reisorganisatie” veranderde. Ongeacht de benadering bleef het beleidsdoel van Israël hetzelfde: een drang creëren bij Palestijnen om de Strook te verlaten.
“Ik wil dat ze allemaal gaan, zelfs als ze naar de maan gaan,” zei de Israëlische premier Levi Eshkol. Eshkol verwoordde de frustratie van Israël en de gedachte dat het vastzat met wat werd beschouwd als het probleem van Gaza. Immers, alleen de Palestijnse bevolking daar – en de aanzienlijke vluchtelingenpopulatie in het bijzonder – stond in de weg van volledige Israëlische annexatie.
In reactie op Israël’s “dilemma” in Gaza zochten de politici ook naar meer uitgebreide oplossingen. Dit leidde tot een bijna continue stroom van plannen voor de “rehabilitatie” van Palestijnen buiten de Strook. Direct na de oorlog van 1967 kwamen verschillende potentiële bestemmingen in beeld, waaronder de Westelijke Jordaanoever, het Sinaï-schiereiland, Irak of zelfs zo ver weg als Canada en Australië.
Ondanks Israëlische inspanningen en de uitwerking van plannen – en tot teleurstelling van de Israëlische besluitvormers – kwamen de initiatieven niet van de grond, omdat het aantal Palestijnen dat de Strook verliet beperkt bleef. En gezien andere overwegingen, waaronder morele, juridische en diplomatieke, werden de plannen om een groot aantal Palestijnen uit Gaza te verdrijven in de la gelaten.
Maar na de gebeurtenissen van 7 oktober 2023, kwamen ideeën over “vrijwillige emigratie” of gedwongen verplaatsing opnieuw op de agenda. Elke gevoeligheid voor internationale opinie en mogelijke reacties was verdwenen. In plaats daarvan heeft Trump de weg vrijgemaakt door uitspraken te doen over Gaza die in feite decennia van zionistische ideologie en praktijk omzetten in officieel Amerikaans beleid.
Door zijn beleidsstandpunt heeft de Amerikaanse president een langdurige Israëlische visie op etnische zuivering in de Strook gelegitimeerd. In het proces is zijn articulatie van beleid steeds dichterbij gekomen bij de tak van het Revisionistische Zionisme die Palestijnen als vreemdelingen in hun eigen land beschouwt en daarom “overdraagbaar” maakt.
Door te beweren dat Palestijnen moeten vertrekken om Israël en de regio veilig te maken, is Trump afgeweken van het internationaal gedeelde principe dat Palestijnen in de Gazastrook – net als elders in het bezette Palestijnse gebied – legitieme rechten hebben op zelfbeschikking in hun land. In dit verband doet Trump denken aan de revisionistische zionistische ideoloog Ze’ev Jabotinsky, die betoogde dat “wanneer de Arabische claim wordt geconfronteerd met onze Joodse eis om gered te worden, het is als de claims van honger versus de claims van verzadiging” met “overdracht” onlosmakelijk verbonden met Joodse rechten op het land.
De cynische beloften van een betere toekomst voor mensen die na een brutale oorlog van uitwissing en plausibele genocide niets anders dan hun land hebben, moeten serieus worden genomen. De legitimiteit die Trump heeft gegeven aan Israëlische plannen vormt een bedreiging in het hier en nu, maar kan ook zijn presidentschap overleven.
Dat komt omdat hij de Amerikaanse presidentiële goedkeuring van etnische zuivering als een acceptabel middel heeft aangeboden. Dit laat de deur open voor Israël – in de nabije of verre toekomst – om “overdracht”, “rehabilitatie” en “vrijwillige emigratie” van Palestijnen na te streven, of het nu in Gaza of op de Westelijke Jordaanoever is.
Bovendien heeft de Amerikaanse president herhaaldelijk de Amerikaanse steun voor illegale landonteigeningen en kolonisatie gecommuniceerd. Door te suggereren dat Gaza (en Groenland) “Amerikaans grondgebied” zou kunnen worden, heeft hij ideeën heringevoerd en gevalideerd die de meeste wereldleiders op de schroothoop van de geschiedenis hadden gelegd.
Ten slotte heeft Trump de Amerikaanse positie veranderd, weg van de premisse om naar een twee-statenoplossing te werken. Gezien zijn uitspraken lijkt er een fundamentele minachting te bestaan voor Palestijnen in Gaza en hun collectieve recht op zelfbeschikking.
Als we het huidige Amerikaanse beleid vergelijken met de historische context, lijkt Trump’s “Riviera van het Midden-Oosten” een curieuze combinatie van zionistische etnische zuivering onder het “overdrachtsmodel” en het koloniale ideaal van de “Hawaii van Israël”.
Het is dan ook geen wonder dat Trump door Israëlische leiders wordt toegejuicht terwijl hij oproept tot de gedwongen ontvolking van de Gazastrook en de transformatie ervan in volledig koloniaal gebied – geannexeerd of anderszins. Immers, Trump’s ideeën volgen de voetsporen van zionistische leiders van Ben-Gurion tot Netanyahu, onder wie overdracht altijd de voorkeur had, maar diplomatiek en juridisch uitdagend was.
Met Trump aan het front, zouden zulke uitdagingen kunnen uitgroeien tot kansen voor de toekomst. Het blijft de taak van andere staten om zich te verzetten tegen de Israëlisch-Amerikaanse normalisatie van voortdurende etnische zuivering en koloniale landonteigeningen in Palestina.
