Herstel van de zeebodem na mijnbouw mogelijk niet haalbaar, waarschuwen onderzoekers

De Internationale Zeebodemautoriteit werkt aan regels voor mineralenwinning op volle zee.

Wetenschappers die aanwezig waren bij de laatste poging om internationale regels voor diepzeemining op te stellen, zeggen dat het onduidelijk is of het mogelijk is om beschadigde zeebodemecosystemen te herstellen, of hoe lang dat zou duren.

Als een van de laatste wilde gebieden op de planeet is de zeebodem een felbegeerde frontier voor bedrijven en landen die wanhopig op zoek zijn naar mineralen die in hoge vraag zijn voor opkomende technologieën zoals elektrische auto’s. Vooral zijn er grote belangen bij de aardappelgrote knobbels die kobalt, nikkel, koper en mangaan bevatten, en die in overvloed op de zeebodem in de centrale Stille Oceaan te vinden zijn.

Bedrijven die deze polymetaalachtige knobbels willen opzuigen, beweren dat ze dat kunnen doen met een minimaal risico voor het diepzeemilieu. Maar oceaanverdedigers strijden tegen wat zij beschouwen als de opkomst van een industrie die geïsoleerde ecosystemen zou bedreigen die nog niet goed begrepen zijn.

Deze dreiging werd onderstreept door Europese wetenschappers die deze week hun bevindingen presenteerden aan de zijlijn van een bijeenkomst in Kingston, Jamaica, van de Internationale Zeebodemautoriteit, die probeert toekomstige regels voor zeebodemwinning te finaliseren. “Als we knobbels van de zeebodem verwijderen, weten we niet wat we verliezen, alleen dat het voor altijd verloren is,” was een van de conclusies van het DEEP REST-project, dat zich richt op het behoud van de zeebodem.

De DEEP REST-studie waarschuwde tegen het gebruik van zeebodemherstel “als een beheersmaatregel voor aangetaste habitats.” “Tot nu toe zijn alle hersteloperaties die we binnen ons DEEP REST-project hebben geprobeerd, op korte termijn geweest. En wat we hebben waargenomen, is dat de ecosystemen in de gegeven tijd, dat wil zeggen een paar jaar, niet herstellen,” zei Jozee Sarrazin, een onderzoeker aan het Franse Instituut voor Oceanografie, of Ifremer.

“Als herstel mogelijk is, zal het een zeer lange tijd duren, en op dit moment hebben we niet de gegevens om te kunnen zeggen of dat 100 jaar of 1000 jaar zal zijn,” vertelde de coördinator van DEEP REST aan AFP. Ondanks de druk, de kou, de totale duisternis en het gebrek aan voedingsbronnen op de oceaanbodem, is het er vol leven.

Het aantal soorten die op de diepzeebodem leven is nog niet bekend, maar wordt geschat op miljoenen.

Uitgestrekte gebieden van de Stille Oceaan waar polymetaalachtige knobbels zich bevinden, herbergen fauna zoals sponzen, zachte koralen en zeeanemonen. De fauna “bestaat alleen in deze gebieden omdat ze het harde substraat van de knobbels nodig hebben om zich aan vast te hechten,” zei Matthias Haeckel van het Duitse onderzoekscentrum GEOMAR, dat deze week resultaten van het MiningImpact-project in Kingston presenteerde.

Het opzuigen van deze knobbels en het verspreiden van sediment over de aangetaste gebieden vermindert de populatiedichtheden, de biodiversiteit en de werking van ecosystemen, zo blijkt uit de studie van MiningImpact. “Om het verhaal kort te maken, uiteindelijk hebben we het over hersteltijden van duizenden jaren,” zei Haeckel. De knobbels zelf vormen zich over miljoenen jaren.

Sommige onderzoeken naar herstelinspanningen zijn aan de gang, maar de resultaten zijn nog niet binnen. “We hebben kunstmatige knobbels gemaakt van diepzeeklei en deze op verschillende locaties geplaatst” op diepten van ongeveer 4.500 meter, vertelde Sabine Gollner, een bioloog aan het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, aan AFP. “Maar als je rekening houdt met de langzame groeisnelheden in de diepzee en de trage processen, zal het nog enkele jaren duren om erachter te komen of herstel effectief is en in welke mate,” zei ze.

Massale afzettingen van sulfide – een type mineraalafzetting dat voorkomt in onderwaterbronnen die zeewater uitstoten, verwarmd door magma – zouden volgens de onderzoekers verboden moeten zijn. Deze typen onderwatergeisers zijn vol met verbazingwekkende en unieke biodiversiteit. “Als we massale sulfiden nabij actieve bronnen extraheren, weten we wat we verliezen, en we moeten verlies voorkomen,” stelt de DEEP REST-studie.

Volgens Gollner zou het goed zijn om hersteldoelen op te nemen in de mijnbouwcode die wordt onderhandeld door de lidstaten van de Internationale Zeebodemautoriteit. “Het is goed om het op te nemen, maar met een duidelijke verklaring dat dit op dit moment niet kan worden meegenomen om overeengekomen milieudoelstellingen te bereiken,” zei ze. “Een aannemer zou bijvoorbeeld niet het recht moeten hebben om dat argument te gebruiken om een groter gebied te mijnen.”