Herdefiniëren van netto nul zal de opwarming van de aarde niet stoppen, zeggen wetenschappers

In een studie, geleid door de afdeling Natuurkunde van de Universiteit van Oxford en gepubliceerd op 18 november in Nature, toont een internationale groep auteurs die de wetenschap achter netto nul heeft ontwikkeld aan dat het vertrouwen op ‘natuurlijke koolstofputten’ zoals bossen en oceanen om de voortdurende CO2-uitstoot van fossiele brandstoffen te compenseren, de wereldwijde opwarming niet zal stoppen.

De wetenschap van netto nul, ontwikkeld meer dan 15 jaar geleden, sluit deze natuurlijke koolstofputten niet in de definitie van netto door de mens veroorzaakte CO2-uitstoot. Natuurlijke putten spelen een cruciale rol bij het matigen van de impact van huidige emissies en verminderen de atmosferische CO2-concentraties na de datum van netto nul, waarmee de wereldwijde temperaturen worden gestabiliseerd. Toch wenden overheden en bedrijven zich steeds vaker tot deze putten om emissies te compenseren, in plaats van het verminderen van fossiele brandstofgebruik of het ontwikkelen van meer permanente CO2-opslagopties.

Regels voor emissieaccounting stimuleren dit door een schijnbare gelijkwaardigheid te creëren tussen fossiele brandstofemissies en de afname van CO2 door sommige natuurlijke koolstofputten. Dit betekent dat een land zou kunnen lijken alsof het ‘netto nul heeft bereikt’, terwijl het nog steeds bijdraagt aan de voortdurende opwarming.

De auteurs roepen overheden en bedrijven op om duidelijk te maken hoeveel zij rekenen op natuurlijke koolstofputten om hun klimaatdoelen te bereiken, en om de noodzaak van “Geologische Netto Nul” te erkennen. Geologische Netto Nul betekent dat de stromen van koolstof in en uit de vaste aarde in evenwicht moeten zijn, met één ton CO2 die wordt opgeslagen in de ondergrond voor elke ton die nog steeds wordt gegenereerd door fossiele brandstofgebruik. Gezien de kosten en uitdagingen van permanente geologische CO2-opslag, zal het bereiken van Geologische Netto Nul een aanzienlijke vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen vereisen.

De auteurs benadrukken het belang van het beschermen en onderhouden van natuurlijke koolstofputten, maar accepteren dat dit niet kan compenseren voor het voortdurende gebruik van fossiele brandstoffen. Totale historische CO2-uitstoot bepaalt hoeveel een land of bedrijf heeft bijgedragen aan de wereldwijde behoefte aan voortdurende natuurlijke koolstofputten.

Een land zoals het VK, met grote historische emissies en beperkte natuurlijke putten, heeft impliciet andere landen verplicht om natuurlijke putten gedurende tientallen jaren te behouden, nadat de emissies van het VK netto nul hebben bereikt. Dit wordt momenteel niet behandeld in klimaatbesprekingen.

Professor Myles Allen van de afdeling Natuurkunde van de Universiteit van Oxford, die de studie leidde, vat samen: “We rekenen al op bossen en oceanen om onze eerdere emissies op te ruimen, waarvan het grootste deel afkomstig is van het verbranden van dingen die we uit de grond hebben gehaald. We kunnen niet verwachten dat ze ook toekomstige emissies compenseren. Tegen het midden van de eeuw moet elke koolstof die nog uit de grond komt, terug naar permanente opslag. Dat is Geologische Netto Nul.”

Dr. Glen Peters van het CICERO Center for International Climate Research in Oslo, Noorwegen, een mede-auteur van de studie, zegt: “Landen rapporteren zowel emissies als verwijderingen, maar het gebruik van alle verwijderingen in klimaatdoelen is een recept voor voortdurende opwarming. Natuurlijke koolstofputten ruimen momenteel ongeveer de helft van onze jaarlijkse emissies gratis op, maar deze ecosysteemdienst moet gescheiden blijven van de fossiele emissies die klimaatverandering aandrijven. Het herlabelen van dingen zal de opwarming van de aarde niet stoppen.”

Professor Kirsten Zickfeld van de Simon Fraser University in British Columbia, Canada, mede-auteur en leider van een van de andere netto nul-papers uit 2009, zegt: “Het is een veelvoorkomende aanname dat het verwijderen van koolstof uit de atmosfeer om de verbranding van fossiele brandstoffen te compenseren even effectief is als het niet verbranden van fossiele brandstoffen in de eerste plaats. Dat is het niet.”

“Het compenseren van het voortdurende gebruik van fossiele brandstoffen met koolstofverwijdering zal niet effectief zijn als de verwijdering al wordt meegerekend als onderdeel van de natuurlijke koolstofcyclus en als de koolstof niet permanent wordt opgeslagen. Tenzij we de transparantie in de nationale rapportage over broeikasgassen en het stellen van doelen kunnen vergroten, zullen compensaties deel van het probleem worden in plaats van deel van de oplossing.”

Mede-auteur professor Jo House van de Universiteit van Bristol in het VK zegt: “Land is beperkt, we vertrouwen erop voor voedsel, natuur, biodiversiteit, recreatie, wateropslag, en meer. Het kan zelfs nu al niet meer dan een deel van de fossiele emissies compenseren, waarschijnlijk nog minder in de toekomst, gezien de toenemende druk op de biosfeer zoals bevolkingsgroei, branden en droogte.”

“Het geven van koolstofcredits voor natuurlijke processen die toch al plaatsvinden, ondermijnt het vertrouwen in het hele idee van compenseren. We moeten dringend natuurlijke koolstofputten beschermen, maar er zijn meer wetenschappelijk geloofwaardige en eerlijke manieren om dit te doen dan afhankelijk te zijn van koolstofcompensatiemarkten.”