Griekenland start ingrijpend herbewapeningsprogramma ter waarde van $27 miljard

Griekenland kondigt omvangrijk herbewapeningsprogramma aan

Griekenland is op woensdag de eerste lidstaat van de Europese Unie die gebruikmaakt van versoepelde uitgavenregels voor defensie. Het land heeft een meerjarig herbewapeningsprogramma van 25 miljard euro (27 miljard dollar) aangekondigd.

Het centrale onderdeel van het programma is een gelaagd defensiesysteem dat de “Schuilplaats van Achilles” wordt genoemd. Premier Kyriakos Mitsotakis vertelde het parlement dat dit systeem “in wezen een koepel is die bestaande luchtafweersystemen combineert met nieuwe systemen, en bescherming biedt op vijf niveaus – anti-raketten, anti-ballistisch, anti-vliegtuig, anti-schip, anti-onderzeeboot en anti-drone”.

Dit is de eerste uitgebreide, meerjarige herbewapening van Griekenland en maakt deel uit van een bredere hervorming van de strijdkrachten, genaamd Agenda 2030. Mitsotakis beschreef deze verschuiving als de “drastischste transformatie in de geschiedenis van de strijdkrachten van het land”.

Volgens Mitsotakis worden we geconfronteerd met een soort oorlog die we nog niet eerder hebben meegemaakt. Griekenland is een constante hoge defensie-uitgever, vooral vanwege de tegenstrijdige relatie met Turkije, en is van plan dit jaar 3 procent van zijn bruto binnenlands product (BBP) aan defensie uit te geven, wat aanzienlijk boven het Europese gemiddelde van 1,9 procent ligt.

Tegen de achtergrond van een Russische oorlog in Europa en de onzekere trouw van de Verenigde Staten aan de NAVO, heeft de EU vorige maand besloten om tot 650 miljard euro (705 miljard dollar) aan extra defensie-uitgaven te verhogen. De totale defensie-uitgaven van Europa in 2023 bedroegen 569 miljard dollar.

De EU bood ook lidstaten 150 miljard euro (163 miljard dollar) aan leningen met lage rente aan om de Europese defensie-industrieën te versterken. Griekenland en Polen hebben zich hard ingezet voor de versoepeling van de fiscale regels. Mitsotakis ging in het parlement verder en stelde voor dat Europa op een bepaald moment een fonds moet creëren dat gericht is op gedeelde defensievoordelen, zoals een Europese raketschild dat alle Europese landen dekt.

Traditioneel heeft Griekenland voornamelijk Amerikaanse wapens aangeschaft, maar de financiële crisis na 2008 heeft de koers naar een meer pro-Europese benadering versneld. Jaren van bezuinigingen halveerden het defensiebudget tot 4,6 miljard dollar tussen 2010 en 2014, terwijl het Turkse defensiebudget toenam.

Griekenland besloot, nu het zich herbewapent met zorgvuldig gebalanceerde budgetten, om in plaats van kwantiteit, waar het niet meer kon concurreren met Turkije, te kiezen voor kwaliteit en zocht naar meer geavanceerde wapensystemen. De VS volgden deze koers niet, wat Griekenland dreef naar Europese systemen die Turkije niet had.

In september 2019 kondigde Griekenland aan 18 Franse Rafale-gevechtsvliegtuigen aan te schaffen voor 2,5 miljard dollar, en dit aantal werd een jaar later verhoogd naar 24. In 2021 ondertekende Griekenland een strategisch defensieverdrag met Frankrijk, waarbij het drie ultramoderne Belharra-fregatten bestelde voor 2,26 miljard euro (2,5 miljard dollar), met een optie voor een vierde fregat.

Mitsotakis prees de overeenkomst in het parlement als de hoeksteen van een onafhankelijke Europese defensiepolitiek. “De verdediging van Europese belangen in de Middellandse Zee krijgt nu nieuwe substantie,” zei hij vier jaar geleden. “Als we worden aangevallen, zal ons land de meest krachtige militaire macht op het continent aan zijn zijde hebben, de enige Europese nucleaire macht.”

De Rafales zijn in recordtijd geleverd, en het eerste fregat, oorspronkelijk besteld voor de Franse marine, zal dit jaar worden geleverd. De Belharra-fregatten zijn uitgerust met Franse wapens en radar van MBDA, Thales en Dassault, waaronder de Aster-30 hypersonische oppervlakte-lucht raketten en de MU90-torpedo’s.

Een topprioriteit voor Griekenland is om een eigen defensie-industriebasis op te bouwen, waarbij 12 procent van de Belharra-contracten naar Griekse bedrijven gaat. Minister Dendias heeft aangegeven dat hij Griekse bedrijven wil betrekken bij de bouw van de Europese Patrouillekorvet.

Griekenland draait echter de rug niet naar de VS. In 2018 ondertekende Griekenland een deal van 1,3 miljard dollar met Lockheed Martin om 85 van zijn F-16-gevechtsvliegtuigen naar Viper-niveau te upgraden, en vorig jaar bestelde het 20 F-35-vliegtuigen van Lockheed Martin.