Gespleten Israël ondergaat interne onrust te midden van escalerend conflict in Gaza

Interne onrust in Israël te midden van escalerend conflict in Gaza

Israël staat voor groeiende interne verdeeldheid nu de protesten en de weigering van militaire dienst toenemen te midden van het conflict in Gaza. Terwijl de verwoestende oorlog van Israël tegen Gaza voortduurt, aangedreven door een premier die vasthoudt aan het doel van totale militaire overwinning, worden de verschillen binnen de Israëlische samenleving steeds diepgaander.

In de afgelopen weken hebben Israëlische vredeactivisten en anti-oorlogsorganisaties hun campagnes tegen het conflict opgevoerd, terwijl de aanhangers van de oorlog ook hun druk hebben verhoogd om door te gaan, ongeacht de humanitaire, politieke of diplomatieke kosten. Leden van het leger hebben open brieven gepubliceerd waarin zij protesteren tegen de politieke motieven voor het voortzetten van de oorlog in Gaza, of beweren dat de laatste offensieve acties, die Gaza systematisch verwoesten, het leven van de resterende Israëlische gijzelaars in gevaar brengen.

Een andere open brief is afkomstig van Israëlische universiteiten en hogescholen, waar de ondertekenaars zich zelden hebben gericht op het lijden van de Palestijnen sinds de oorlog begon in oktober 2023. Elders zijn campagnes van protest en weigering van militaire dienst verspreid – een resultaat van een mix van pro-vredesentiment en groeiende woede over de aanpak van de oorlog door de regering – wat een risico vormt voor de oorlogsinspanning van Israël, die afhankelijk is van de actieve deelname van de jeugd van het land.

Critici van de oorlog beweren dat de man die zij tegenstaan, premier Benjamin Netanyahu, afhankelijk is geworden van de extreemrechtse partijen om zijn coalitie te behouden, terwijl de oppositie te laf is om hem te confronteren temidden van toenemende internationale beschuldigingen van genocide.

Krachtige extreemrechtse beweging

Het is belangrijk om de groeiende binnenlandse kritiek op de manier waarop de Israëlische regering de oorlog aanpakt, niet te verwarren met enige massale sympathie voor het Palestijnse volk. Een recente peiling wees uit dat 82 procent van de Joodse Israëlische respondenten Gaza graag zou zien ontdaan van de Palestijnse bevolking, terwijl bijna 50 procent ook steun betuigde voor wat zij noemden de “massamoord” op burgers in door het Israëlische leger bezette vijandige steden.

Op maandag marcheerden duizenden Israëli’s, geleid door de extreemrechtse minister van nationale veiligheid, Itamar Ben-Gvir, door de Oude Stad van bezet Oost-Jeruzalem, terwijl ze “dood aan de Arabieren” scandeerden en iedereen aanvielen die als Palestijns of als verdediger van Palestijnen werd gezien. Ook de ultranationalistische minister van Financiën, Bezalel Smotrich, sprak de menigte toe tijdens de “Jeruzalem Dag” mars, en heeft zich duidelijk uitgesproken voor de annexatie van de bezette Westelijke Jordaanoever en de verdrijving van Palestijnen uit Gaza.

Smotrich vroeg de menigte: “Zijn we bang voor overwinning?”; “Zijn we bang voor het woord ‘bezetting’?” De menigte – omschreven als “feesten” in delen van de Israëlische media – antwoordde met een daverend “nee”.

Groeiende dissent

Naast de intensivering van de Israëlische aanvallen op Gaza, die nu meer dan 54.000 Palestijnen het leven hebben gekost, zijn de stemmen van dissent steeds luider geworden. In april hebben meer dan 1.000 actieve en gepensioneerde piloten een open brief gepubliceerd waarin zij protesteren tegen een oorlog die volgens hen “politieke en persoonlijke belangen” diende in plaats van veiligheidsbelangen. Verdere brieven, evenals een georganiseerde campagne die jonge Israëli’s aanmoedigt om militaire dienst te weigeren, volgden.

Misschien als reactie op de veranderende omstandigheden, lanceerde de leider van de linkse Democratenpartij, Yair Golan – die aanvankelijk de oorlog steunde en een strikte houding innam ten aanzien van humanitaire hulp aan Gaza – eerder deze maand een scherpe aanval op het conflict, bewerend dat Israël het risico loopt een “paria-staat” te worden die “baby’s als hobby doodt” terwijl het zichzelf als doel stelt “bevolkingen te verdrijven”.

Terwijl sommige zijn opmerkingen verwelkomden, werden ze door anderen bekritiseerd. Tijdens een conferentie in Zuid-Israël, samen met de bekende anti-oorlogswetgever Ofer Cassif, werd Golan uitgejouwd en als verrader betiteld door extreemrechtse leden van het publiek, voordat hij door de beveiliging van het terrein moest worden begeleid.

Cassif, die zichzelf als anti-zionist beschrijft, heeft al lange tijd de verontwaardiging van de mainstream Israëlische samenleving getrokken door zijn luide veroordeling van de manier waarop Israël met Palestijnen omgaat.

“Maar het zijn niet alleen ik. Alle vredeactivisten lopen het risico fysiek te worden aangevallen of bedreigd, zelfs de families van de gijzelaars lopen het risico op aanvallen door deze fanatici,” zei hij. “Veel mensen beginnen te beseffen dat deze regering en zelfs de mainstream oppositie niet vechten voor veiligheidsredenen, of zelfs om de gijzelaars terug te halen, maar het soort genocide-missie uitvoeren dat door Smotrich en andere messiaanse fanatici wordt bepleit.”

Inherent binnen Israël

Veel leden van de regering en oppositie hebben eerder functies bekleed binnen het leger, waarbij ze betrokken waren bij of toezicht hielden op gevechtsoperaties tegen Palestijnen, en de illegale bezetting van Palestijnse grond handhaafden. Democratenpartij hoofd Golan werd in 2007 zelfs bekritiseerd door het leger voor het herhaaldelijk gebruiken van Palestijnse burgers als menselijke schilden.

“Wat we momenteel zien, is een strijd tussen twee zionistische elites over wie de grootste fascist is in verschillende vormen,” zei Yehouda Shenhav-Shahrabani, een professor aan de Universiteit van Tel Aviv, over de politieke strijd die zich binnen Israël afspeelt. “Enerzijds zijn er de Asjkenazische Joden, die zich in Israël vestigden, de bezetting oplegden en duizenden hebben gedood, en aan de andere kant de huidige religieuze zionisten, zoals Smotrich en Ben-Gvir, die nu door de oude Asjkenazische elite worden beschuldigd fascisten te zijn.”

“Je kunt dit niet reduceren tot links en rechts. Ik geloof daar niet in,” zei Shenhav-Shahrabani. “Het gaat dieper. Beide zijden zijn blind voor de genocide in Gaza.”

Terwijl het verzet tegen de oorlog zowel thuis als in het buitenland is toegenomen, is ook de intensiteit van de aanvallen die worden betwist toegenomen. Sinds Israël eenzijdig een bestand in maart heeft verbroken, zijn bijna 4.000 Palestijnen, waaronder honderden kinderen, gedood. Bovendien heeft een belegering, opgelegd aan de verwoeste enclave op 2 maart, wat over is van de pre-oorlogsbevolking van meer dan twee miljoen naar de rand van de hongersnood gedreven, waarschuwen internationale instanties, waaronder de Verenigde Naties.

Tegelijkertijd met de intensivering van de oorlog van Israël tegen Gaza, zijn ook de acties in de Westelijke Jordaanoever toegenomen. Onder het mom van een andere militaire operatie heeft het Israëlische leger grote delen van het bezette gebied bezet en verwoest, waardoor naar schatting 40.000 van de inwoners zijn verdreven terwijl het daar zijn eigen militaire netwerk opbouwt.

Op donderdag kondigden de Israëlische minister van Defensie, Israel Katz, samen met Smotrich, die als minister van Financiën aanzienlijke controle heeft over de Westelijke Jordaanoever, de oprichting van 22 nieuwe Israëlische nederzettingen aan, allemaal in strijd met het internationaal recht. Smotrichs aankondiging kwam voor weinigen als een verrassing. De extreemrechtse minister – zelf een kolonist op Palestijnse grond – heeft eerder duidelijk gemaakt dat hij de Westelijke Jordaanoever wil annexeren, zelfs voorbereidingen heeft getroffen om dit te doen voorafgaand aan de inauguratie van de Amerikaanse president Donald Trump, van wie hij verwachtte dat hij het idee zou steunen. Hij heeft ook gezegd dat Gaza “totaal vernietigd” zal worden en dat de bevolking naar een klein stuk land langs de Egyptische grens zal worden verdreven.

Voor Shenhav-Shahrabani was weinig verrassend. “Ik ging in 1994 met enkele anderen naar Zuid-Afrika. Ik ontmoette een rechter van het Hooggerechtshof, een Jood, die gewond was geraakt door een Afrikaner-bom [tijdens de strijd tegen apartheid],” zei Shenhav-Shahrabani. “Hij vertelde me dat er niets zal veranderen voor Palestijnen totdat Israëli’s bereid zijn om voor hen de gevangenis in te gaan. We zijn daar nog niet.”