‘Geen soldaten, geen bezetting’: Israël’s anti-oorlogsprotesten klein, maar in opkomst

Nieuws | Israël-Palestina conflict

“Geen soldaten, geen bezetting”: Israëlische anti-oorlogsprotesten klein, maar groeiend

Steeds meer jonge Israëliërs keren zich af van de oorlog in Gaza, maar de bredere samenleving toont weinig sympathie voor de Palestijnen. Alon-Lee Green, een demonstrant, vertelde deze week over zijn ervaring in een Israëlische gevangenis. “Een van de bewakers kwam naar me toe en vroeg of ik daar was om de kinderen van Gaza te redden, toen sloeg hij me in de buik.”

Green en acht anderen werden op zondag gearresteerd tijdens een protest met ongeveer 600 mensen langs de Israëlische grens met Gaza. Ze brachten twee nachten en bijna drie dagen in de gevangenis door voordat ze onder huisarrest werden geplaatst. Samen vertegenwoordigen ze een klein maar steeds zichtbaarder groeiend verzet in Israël tegen een oorlog waar veel Israëliërs om verschillende redenen hun rug naartoe keren.

“Sommige mensen protesteren omdat ze het als een politieke oorlog zien,” zei Green, die ook nationaal co-directeur is van de activistische groep Standing Together. “Anderen zijn moe van het vechten, sommigen willen dat de gijzelaars [uit Gaza] worden vrijgelaten, en weer anderen protesteren tegen wat we de Palestijnen aandoen. Iedereen is welkom.”

Volgens peilingen in Israël steunt de meerderheid nu een deal die de vrijlating van de gijzelaars in Gaza zou waarborgen, zelfs als dat betekent dat de oorlog op Gaza stopt. Desondanks gaat de oorlog door. “Ik weet niet of populaire druk ooit de oorlog zal stoppen,” zei Green. “De supporters van de oorlog zijn al een jaar in de minderheid. Weigeren om je aan te melden is ons krachtigste wapen: geen soldaten, geen bezetting. We hebben steeds meer mensen nodig die weigeren.”

Escalatie

Anderen spraken van een dramatische toename van de steun toen Israël, na 11 weken van onophoudelijke belegering van Gaza, op 17 mei zijn laatste massale grondoperatie aankondigde in het verwoeste Palestijnse gebied. Een Israëlische functionaris zei dat deze operatie bedoeld was om “de verovering van de Gazastrook en het vasthouden van de gebieden” te bewerkstelligen.

Na de aankondiging van de laatste militaire aanval op Gaza was de extreemrechtse minister van Financiën, Bezalel Smotrich, duidelijk over wat hij als de doelen van de offensief zag. Hij zei dat Gaza binnen enkele maanden “totaal vernietigd” zou zijn en dat wat er overblijft van de pre-oorlog bevolking van meer dan twee miljoen naar een smalle strook land langs de Egyptische grens zou worden verbannen.

Eenzame weerstand

Desondanks wint het verzet terrein. Open brieven van militaire eenheden en reservisten die publiekelijk weigeren om dienst te nemen, komen steeds vaker voor. In april schreef meer dan duizend van Israël’s huidige en voormalige piloten, die over het algemeen als een elite-eenheid worden beschouwd, een open brief waarin ze protesteerden tegen een oorlog die volgens hen diende voor de “politieke en persoonlijke belangen” van Netanyahu, “en niet voor veiligheidsbelangen”.

Er zijn geen officiële cijfers over hoeveel reservisten niet zijn komen opdagen voor hun dienst. Maar volgens Israëlische media kan het aantal oplopen tot 100.000. Deze cijfers komen bovenop degenen die hun initiële periode van verplichte militaire dienst weigeren.

De meeste van deze weigeringen zijn “grijze” weigeringen, zeggen activisten. Dat wil zeggen, mensen die geen politieke reden hebben gegeven voor hun weigering om te dienen, maar officieel om andere redenen hebben geweigerd, zoals medische gronden. Sofia Orr, een 19-jarige uit Pardes Hanna in Noord-Israël, is een van de groeiende groep dienstplichtigen die hun verplichte dienst weigeren en die weigering zo openbaar mogelijk maken.

Orr weigerde drie keer te dienen nadat ze voor het eerst werd opgeroepen op 24 februari 2024. Haar eerste en tweede weigeringen leverden haar elk 20 dagen militaire gevangenisstraf op. Haar derde weigering kostte haar 45 dagen. “Als ik me aanmeld, kom ik dan niet gewoon in de cyclus van bloedvergieten terecht die de Palestijnen dagelijks bezet en bloedig onderdrukt?” zei ze over het weerstaan van wat ze beschreef als hardwired maatschappelijke verwachtingen van het Israëlische leven.

“Ik wilde dat uitdagen, dus het ging niet alleen om weigeren, maar om het zo openbaar en luid mogelijk te doen. Ik moest ervoor zorgen dat mensen het zagen en wisten dat wij bestaan, dat zij hetzelfde konden doen, om het lijden van de Palestijnen in de Israëlische samenleving te brengen en zodat Palestijnen konden zien dat ze niet alleen waren,” voegde ze toe.

Georganiseerd politiek verzet

Orr is lid van “Mesarvot”, een Israëlische organisatie die gewetensbezwaarden ondersteunt te midden van oproepen van prominente politici om weigeraars te arresteren en te vervolgen, inclusief van kabinetslid en voormalig Israëlisch militaire woordvoerder Miri Regev. “Er is sinds 7 oktober een gestage groei van weigeraars geweest,” zei Nimrod Flaschenberg, een politiek analist en woordvoerder van Mesarvot, verwijzend naar de aanval van 2023 op Zuid-Israël die leidde tot de oorlog van Israël op Gaza. “Maar we zien recentelijk een exponentiële toename van 16- en 17-jarigen die weigeren te dienen. Er zijn ongeveer honderd die een open brief circuleren, allemaal weigeren ze dienst en leggen ze uit waarom.”

Van de bredere beweging zei Flaschenberg dat sommigen weigerden te dienen in een oorlog die ze als politiek beschouwden, anderen omdat ze vreesden dat het de levens van de gijzelaars in gevaar bracht en een minderheid uit afschuw voor de massamoord in Gaza en de Westelijke Jordaanoever waar ze aan gevraagd werden deel van te nemen.

Een moeilijke boodschap

Echter, terwijl de groeiende internationale veroordeling van Israël zich richt op het beledigen van premier Benjamin Netanyahu, waarschuwt Orr dat het risico loopt een hardere realiteit over het hoofd te zien. “Voor veel mensen hier zijn het de Israëliërs die de echte slachtoffers zijn, de eerste, de laatste en enige slachtoffers in dit alles,” zei ze. “Ze zien Palestijnen niet eens als mensen, alleen als een bedreiging.”

Green, die onmiddellijk weer meedeed aan het protest aan de Gaza-grens na zijn nachtelijke vrijlating uit huisarrest, was even fatalistisch. “Ik ben niet zeker of we zullen slagen. De regering heeft al ongeveer een jaar een minderheid van de Israëliërs vertegenwoordigd en de oorlog is voortgezet,” zei hij. “Maar ondanks dat ben ik niet bereid op te geven met het oproepen van Israëliërs om wakker te worden. De situatie is al erg genoeg,” voegde Green eraan toe. “We hebben bijna elk gebouw in Gaza verwoest, we hebben 18.000 baby’s gedood en ongeveer 53.000 mensen. Dit is iets waar we mee moeten leven. Willen we echt nog meer leven met dit?”