Gasverbruik in Nederlandse huishoudens daalt met 25 procent in vijf jaar

Het gebruik van gas in Nederlandse huishoudens is tussen 2021 en 2023 met 25 procent gedaald, wat wijst op een aanzienlijke verschuiving naar energie-efficiëntie, duurzame verwarming en verbeterde isolatie. Dit blijkt uit de laatste informatie van de Rijksdienst van Ondernemend Nederland (RVO).

Het jaarlijkse rapport biedt een gedetailleerd overzicht van energieverbruik en duurzaamheidsmaatregelen in de gebouwde omgeving, wat nuttig is voor vastgoedbezitters, beheerders en beleidsmakers. Dit jaar wordt voor het eerst ook aandacht besteed aan trends in duurzame mobiliteit, zoals de toename van het gebruik van elektrische voertuigen.

De scherpe daling van het gasverbruik is in het hele land waarneembaar. In 2020 verbruikten Nederlandse huishoudens gemiddeld 1.381 kubieke meter gas per jaar. Tegen 2024 was dit aantal gedaald tot 1.040 kubieke meter, wat een daling van 24,7 procent betekent. Deze trend wordt gedreven door toenemend energiezuinig gedrag en de adoptie van alternatieve verwarmingsbronnen, zoals het rapport aangeeft.

“Huishoudens doen grotere inspanningen om hun gasverbruik te verminderen door energiezuinige praktijken toe te passen en over te schakelen op duurzamere verwarmingssystemen,” aldus het RVO-rapport. “Deze trend zal naar verwachting aanhouden, met bijna 25 procent van de huiseigenaren die van plan zijn om binnen de komende drie jaar energiebesparende maatregelen te implementeren.”

De verschuiving wordt verder ondersteund door gegevens van Independer, die aantonen dat het gasverbruik in het hele land blijft dalen. In de zuidelijke provincie Limburg daalde het gasverbruik in vijf jaar tijd met 28,2 procent, de grootste afname van alle regio’s. Andere provincies zoals Drenthe en Gelderland vertoonden ook aanzienlijke verminderingen in hun gasverbruik, met Drenthe die een daling van 27,6 procent en Gelderland een daling van 26,7 procent vertoonde.

Een belangrijke factor achter de vermindering van gas is het toenemende gebruik van alternatieve verwarmingsmethoden, waaronder airconditioningsystemen. Volgens Joris Kerkhof, een energie-expert bij Independer, is de populariteit van airconditioners, vooral in Limburg, toegenomen als een betaalbaarder alternatief voor huisverwarming. Bijna 28 procent van de huishoudens in Limburg gebruikt nu airconditioningsystemen, vergeleken met 7 tot 17 procent in andere provincies.

“De toename van het gebruik van airconditioning is direct gerelateerd aan de hoge gasprijs, aangezien meer huishoudens op zoek zijn naar goedkopere verwarmingsalternatieven,” zei Kerkhof.

De introductie van oplaadpunten voor elektrische voertuigen heeft ook bijgedragen aan het veranderende energielandschap. In september 2024 stonden er 604.000 huishoudelijke oplaadstations in Nederland, een aanzienlijke stijging ten opzichte van 63.000 in 2016. Deze oplaadpunten verbruikten in 2023 ongeveer 3 petajoules aan elektriciteit, wat gelijkstaat aan 4 procent van het totale elektriciteitsverbruik van huishoudens.

Hoewel het totale gasverbruik afneemt, zijn er aanzienlijke regionale verschillen. Drenthe blijft bijvoorbeeld de provincie met het hoogste gasverbruik, met een gemiddeld gebruik van 1.160 kubieke meter per huishouden in 2024, een daling ten opzichte van 1.603 kubieke meter in 2020. In tegenstelling hiermee hebben provincies zoals Flevoland en Noord-Holland het laagste gasverbruik, met gemiddelden net boven de 1.000 kubieke meter.

“Het hogere gasverbruik in regio’s zoals Drenthe is grotendeels te wijten aan de types woningen in deze gebieden,” legde Kerkhof uit. “Grotere, vrijstaande huizen hebben meer energie nodig om te verwarmen, in vergelijking met kleinere, rijtjeshuizen in dichtbevolkte gebieden zoals de Randstad.”

De verschuiving naar een lager gasverbruik is ook duidelijk zichtbaar in het toenemende aantal huishoudens dat jaarlijks minder dan 1.000 kubieke meter gas gebruikt. In 2020 gebruikte slechts 25 procent van de huishoudens minder dan 1.000 kubieke meter, maar tegen 2024 was dit percentage gestegen tot meer dan 40 procent. De groei is vooral uitgesproken in Drenthe, waar het percentage huishoudens dat minder dan 1.000 kubieke meter gebruikt meer dan verdubbeld is, van 16,8 procent in 2020 tot 38,6 procent in 2024.

De stijgende gasprijzen hebben deze verandering ook aangewakkerd. Sinds 2021 is de gasprijs met 63 procent gestegen, van 0,80 euro per kubieke meter in 2021 naar 1,30 euro in 2024. “De energiecrisis van 2022 heeft veel huishoudens doen beseffen hoe duur gas kan zijn,” zei Kerkhof. “Dit, in combinatie met de stijgende gasprijs, heeft veel mensen ertoe aangezet om alternatieve verwarmingsmethoden te verkennen, zoals airconditioning of elektrische verwarmingssystemen.”

Een van de meest opmerkelijke verschuivingen in verwarmingspraktijken is de snelle toename van airconditioningsystemen. Volgens gegevens van CBS is het aantal huishoudens met airconditioning dramatisch gestegen, van net iets meer dan 230.000 in 2019 tot meer dan 1,3 miljoen in 2023. Limburg leidt het land in het gebruik van airconditioning, met bijna 28 procent van de huishoudens die deze technologie gebruiken.

Kerkhof legde uit dat airconditioning voor veel huishoudens een aantrekkelijke optie is geworden, omdat het goedkoper te bedienen is dan traditionele gasverwarming. “Een gemiddeld huishouden kan 2,83 euro per dag besparen door een airconditioner te gebruiken voor verwarming in plaats van gas. Dit kan in de loop van een jaar leiden tot besparingen van meer dan 500 euro,” zei hij.

Ondanks de kosteneffectiviteit zijn er enkele milieuproblemen verbonden aan airconditioning. “Hoewel airconditioning kan helpen om de verwarmingskosten te verlagen, kunnen de koelmiddelen die in deze apparaten worden gebruikt een negatieve impact op het milieu hebben als ze worden vrijgegeven,” voegde Kerkhof toe. “Het is belangrijk dat consumenten zich bewust zijn van de milieu-impact van deze systemen.”