Fouten van de politie onthuld in dubbele moordzaak Weiteveen

Politie in Nederland erkent falen in het onderzoek naar dubbele moord

De Nederlandse politie heeft significante tekortkomingen erkend in de aanpak van het escalerende conflict dat leidde tot de dubbele moord op Ineke (44) en Sam (38) in Weiteveen in januari 2024. Een intern rapport, dat is beoordeeld, benadrukt verschillende gemiste kansen om de fatale uitkomst te voorkomen, waaronder een falen om de vuurwapenvergunning van de verdachte in te trekken.

Het rapport beschrijft hoe Richard K., een 51-jarige inwoner van Weiteveen, het paar doodschoot tijdens een langdurig geschil over onroerend goed. De politie zou niet hebben gereageerd op waarschuwingen, waaronder meerdere meldingen van stalking door K., en verzuimde zijn wapens in beslag te nemen.

“Dit mag nooit meer gebeuren,” aldus Sébas Diekstra, een advocaat die de families van de slachtoffers vertegenwoordigt. “Het vertrouwen in de handhaving is ernstig beschadigd. Ondanks maanden van waarschuwingen heeft de politie K.’s wapenvergunning niet ingetrokken of zijn wapens niet in beslag genomen.”

Het conflict begon begin 2023, nadat Ineke en Sam verborgen gebreken ontdekten in een huis dat ze van K. hadden gekocht. Het geschil escaleerde in de loop van de tijd, en medio 2023 had K.’s partner de politie gewaarschuwd over zijn verslechterende mentale toestand, waarbij ze hem beschreef als gemakkelijk overprikkeld en lijdend aan een neurologische aandoening.

Ondanks deze waarschuwingen zou de politie K.’s jachtvergunning niet hebben ingetrokken of zijn wettelijk bezit wapens in beslag hebben genomen. Interne protocollen werden niet gevolgd, waaronder het vereiste gebruik van het Screening Assessment for Stalking and Harassment (SASH) formulier, een risico-evaluatietool die bedoeld is om bedreigingen voor slachtoffers te beoordelen.

“De politie had vanuit het perspectief van de slachtoffers, Ineke en Sam, moeten handelen, maar dat is niet gebeurd,” staat in het rapport. Dit zou ook wijzen op een gebrek aan coördinatie tussen politiedepartementen, die niet in staat waren om informatie over de zaak adequaat te delen.

De meest kritieke tekortkoming die in het rapport is uiteengezet, was de beslissing om K.’s vuurwapenvergunning niet in te trekken, ondanks duidelijke aanwijzingen van risico. Dit verzuim stelde K. in staat zijn wapens te behouden, waaronder de wapens die hij gebruikte in de moorden. De politie gaf toe dat het in beslag nemen van zijn vuurwapens mogelijk extra illegale wapens had kunnen onthullen die K. later gebruikte bij de aanval.

Advocaat Justus Reisinger, die K. vertegenwoordigt, zei: “Als de juiste maatregelen waren genomen, had de uitkomst anders kunnen zijn. Dit rapport toont systematisch falen aan, niet alleen individuele fouten.”

Het rapport concludeert dat de verantwoordelijkheid voor de tekortkomingen ligt bij het hele politieapparaat, niet bij individuele agenten. Miscommunicatie en “informatieverlies” worden genoemd als belangrijke factoren die autoriteiten verhinderden om de risico’s in verband met het conflict volledig te begrijpen.

De politie in Noord-Nederland erkende de bevindingen van het rapport, maar weigerde een gedetailleerd commentaar te geven. Een woordvoerder verklaarde: “Het rapport bevat conclusies en aanbevelingen waar de politie van kan leren.” Het document wordt gedeeld met belanghebbenden, waaronder de families van de slachtoffers en de verdachte.

De tekortkomingen zouden verder reiken dan de politie. Burgemeester Eric van Oosterhout van Emmen erkende eerder dat zowel politie- als gemeentelijke functionarissen hem niet op de hoogte hadden gesteld van de ernst van het conflict. “Met de kennis die ik nu heb, is het duidelijk dat we eerder geïnformeerd hadden moeten worden,” zei hij, eraan toevoegend dat dergelijke incidenten doorgaans aan zijn bureau worden gerapporteerd voor beoordeling.

Van Oosterhout merkte op dat de situatie besproken had kunnen worden in de “driehoek” van lokale autoriteiten, politie en openbaar aanklagers, wat alternatieve benaderingen voor het oplossen van het conflict mogelijk had gemaakt. Hij ging echter niet zover te beweren dat de moorden volledig voorkomen hadden kunnen worden.

Slachtofferadvocaat Diekstra beschreef de inactiviteit van de politie als emblematisch voor bredere tekortkomingen in het waarborgen van de openbare veiligheid. “De slachtoffers en hun families hebben alarm na alarm geslagen, alleen om genegeerd te worden,” zei hij. “Deze tragedie had vermeden kunnen worden als de juiste maatregelen waren genomen.”