EU-leiders houden noodgebruiktop om steun voor Oekraïne te versterken
Van links, de voorzitter van de Europese Raad Antonio Costa, de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy en de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen spreken met de media tijdens een speciale EU-top om Oekraïne en Europese defensie te bespreken in Brussel, België, op 6 maart 2025.
De leiders van de 27-nationenen hebben zich verzameld voor spoedoverleg in hun eerste bijeenkomst sinds een explosieve uitwisseling vorige week tussen de president van de Verenigde Staten, Donald Trump, en Oekraïnes Volodymyr Zelenskyy over de oorlog in Oekraïne.
De leiders arriveerden donderdag in Brussel om manieren te bespreken om hun militaire begrotingen te verhogen ter ondersteuning van Oekraïne in de oorlog tegen Rusland, tegen de achtergrond van dramatische beleidswijzigingen uit Washington die ernstige twijfels hebben gezaaid over de steun voor Europese veiligheid en defensie.
Na de vurig bijeenkomst in het Witte Huis bekritiseerde Trump president Zelenskyy omdat hij zei dat vrede met Rusland, dat in 2022 een grootschalige invasie van Oekraïne lanceerde, nog steeds “heel, heel ver weg” was. Enkele dagen later schorste de VS militaire hulp en inlichtingenuitwisseling met Kyiv.
“Wij zijn hier om Oekraïne te verdedigen,” zei Costa.
Bij aankomst op de vergadering zei de Poolse premier Donald Tusk: “Europa als geheel is werkelijk in staat om elke militaire, financiële en economische confrontatie met Rusland te winnen. We zijn gewoon sterker.”
Merz een ‘wilde kaart’
Butler gaf aan dat het blok moeite kan hebben om een unanieme positie over hulp aan Oekraïne te bereiken, aangezien leiders die vastbesloten zijn hun defensiecapaciteiten te versterken en de steun aan Kyiv te vergroten hopen dat de pro-Russische Hongaarse premier Viktor Orban hun inspanningen niet zal “verhinderen”.
Er is vrees dat Orban, die ook een sterke bondgenoot van Trump is, een verklaring ter ondersteuning van Kyiv zal vetoën, hoewel hij duidelijk maakte dat hij maatregelen ter verhoging van de uitgaven voor de eigen defensie van Europa zal steunen.
De verwachte nieuwe kanselier van Duitsland, Friedrich Merz, is ook een “grote wilde kaart”, aldus Butler.
Veel EU-leiders verwelkomden deze week de voorstellen van de Europese Commissie om hen fiscale flexibiliteit te geven met betrekking tot defensie-uitgaven en om gezamenlijk tot 150 miljard euro (ongeveer 160 miljard dollar) te lenen aan EU-regeringen voor hun militaire uitgaven.
Echter, decennia van afhankelijkheid van Amerikaanse bescherming, verschillen in financiering en over hoe Frankrijk’s nucleaire afschrikking kan worden gebruikt voor Europa toonden aan hoe moeilijk het zou zijn voor de EU om de leegte te vullen die Washington heeft achtergelaten nadat het zijn militaire hulp aan Oekraïne bevroren had.
Volgens de NAVO verschafte Washington vorig jaar meer dan 40 procent van de militaire hulp aan Oekraïne.
Russische dreiging
Op de vooravond van de top sprak de Franse president Emmanuel Macron zijn natie toe, waarin hij benadrukte dat Rusland een bedreiging voor heel Europa is geworden.
“Ik wil geloven dat de Verenigde Staten ons zullen bijstaan. Maar we moeten klaar zijn als dat niet het geval is,” zei hij.
Polen en de Baltische staten hebben een voorstel van Macron verwelkomd om gesprekken te starten over het gebruik van Frankrijk’s nucleaire afschrikking ter bescherming van het continent tegen Russische bedreigingen, een stap die Moskou snel afdeed als “extreem confronterend”.
De Britse premier Keir Starmer zei in het weekend dat Londen en Parijs aan een vredesakkoord met Oekraïne zullen werken en dit aan Trump zullen voorleggen.
Macron vertelde aan Le Figaro dat het akkoord een wapenstilstand van een maand tussen Rusland en Oekraïne zou bevatten.
Echter, het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken verwierp de voorstellen. Woordvoerster Maria Zakharova zei dat elke pauze in de strijd Oekraïne in staat zou stellen zijn militaire kracht te versterken, wat zou leiden tot een verlengd conflict.
Op woensdag veroorzaakte de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio opschudding in een interview met Fox News, waarin hij het “vastgelopen” conflict in Oekraïne beschreef als een “proxy-oorlog” tussen de VS en Rusland.
“Alles wat de president hier probeert te doen, is uitzoeken of er een pad naar vrede is. We moeten beide zijden betrekken – de Russen en de Oekraïners. En we hebben de Oekraïners gevraagd het niet te saboteren,” zei hij.
