Duitsland maakt zich klaar voor nieuwe verkiezingen na het verlies van het vertrouwen van Kanzler Scholz

Duitse kanselier Olaf Scholz heeft een vertrouwensstemming in het parlement verloren, wat heeft geleid tot vervroegde verkiezingen zeven maanden eerder dan gepland.

De stemming op maandag volgde op de instorting van Scholz’ fragiele coalitie, wat een politieke crisis veroorzaakte in de grootste economie van de Europese Unie. Scholz kreeg de steun van 207 parlementariërs in de 733-zitplaatsen tellende Tweede Kamer, de Bundestag, terwijl 394 leden tegen hem stemden en 116 zich onthielden. Daarmee zat hij ver onder de benodigde meerderheid van 367 stemmen.

De verkiezingen voor een nieuw parlement zullen plaatsvinden op 23 februari. De regerende coalitie, die bestond uit drie politieke partijen, werd geschokt toen Scholz in november minister van Financiën Christian Lindner ontsloeg. De pro-business Vrije Democraten van Lindner verlieten vervolgens de coalitie, waardoor Scholz zijn meerderheid in het parlement verloor.

De sociaal-democratische partij van Scholz (SPD) en de Groenen zullen het land blijven besturen zonder parlementaire steun totdat er een nieuwe regering is gevormd. Deze stap kwam na maanden van interne conflicten over fiscale prioriteiten en schulduitgaven.

Eerder deze maand viel een hangende parlement in het buurland Frankrijk, wat resulteerde in het ontslag van de premier door een vertrouwensstemming. De crisis in Frankrijk leidde ertoe dat president Emmanuel Macron de centrumpoliticus Francois Bayrou benoemde als nieuwe premier zonder nieuwe verkiezingen uit te roepen. Dit benadrukte de toenemende politieke verdeeldheid in EU-landen te midden van economische onzekerheid en de oorlog in Oekraïne.

In Duitsland beschuldigde Scholz, die eerder burgemeester van Hamburg en minister van Financiën was voordat hij in 2021 de leiding van een nieuwe regering overnam, de Vrije Democraten ervan te willen verhinderen dat er geïnvesteerd wordt in het land. Scholz, die als continuïteitskandidaat werd gezien toen hij Angela Merkel drie jaar geleden opvolgde, heeft de verkiezingen van volgend jaar gepresenteerd als een kans voor kiezers om een nieuwe koers te bepalen, met de stemming als keuze tussen een toekomst van groei versus een van bezuinigingen.

Als hij een tweede termijn krijgt, heeft Scholz beloofd zwaar te investeren in de verouderde infrastructuur van Duitsland en niet de bezuinigingen door te voeren die volgens hem de conservatieven willen. Scholz en de leider van de conservatieve Christendemocratische Unie, Friedrich Merz, die volgens peilingen waarschijnlijk de volgende kanselier zal zijn, gingen met elkaar in debat voor de stemming van maandag, waarbij ze elkaar beschuldigden van incompetentie.

“Korte termijn denken kan op korte termijn geld besparen, maar de hypotheek op onze toekomst is onbetaalbaar,” zei Scholz tegen de parlementariërs. Merz vertelde Scholz dat zijn uitgavenplannen toekomstige generaties zouden belasten en beschuldigde de kanselier ervan niet te voldoen aan beloften van herbewapening sinds de invasie van Rusland in Oekraïne. De conservatieve leider is een uitgesproken voorstander van het geven van Duitse Taurus-raketten aan Oekraïne, die kunnen worden gebruikt om doelen binnen Rusland te raken.

Scholz heeft daarentegen geweigerd ze aan Kyiv te leveren, met de suggestie dat dergelijke stappen Berlijn in een heftiger conflict met Moskou zouden kunnen storten. Zowel Scholz als Merz zijn sterke supporters van Israël. Duitsland is een van de grootste leveranciers van wapens aan Israël, dat door mensenrechtenorganisaties beschuldigd is van genocide in Gaza.

Voor de verkiezingen in februari hebben de conservatieven een comfortabele, zij het afnemende voorsprong van meer dan 10 procentpunten op de SPD in de meeste peilingen. De extreem-rechtse Alternative für Deutschland (AfD) ligt iets voor op de partij van Scholz, terwijl de Groenen op de vierde plaats staan. De reguliere partijen hebben geweigerd samen te werken met de AfD, maar de aanwezigheid ervan bemoeilijkt de parlementaire politiek, waardoor onhandige driekoppige coalities zoals die van Scholz waarschijnlijker worden.

Ondertussen heeft de kanselier een lijst van urgente maatregelen gepresenteerd die hij voor de verkiezingen zou kunnen doorvoeren, waaronder 11 miljard euro (11,6 miljard dollar) aan belastingverlagingen en een verhoging van de kinderbijslag.