De Opkomst van de Duitse Verre-Rechts AfD Partij in Beeld

Historische verschuiving in Duitsland: AfD wordt tweede grootste partij

In een historische verschuiving in het politieke landschap van Duitsland is de extreemrechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) opgeschoven naar de tweede grootste partij in de Bundestag, met 20,8 procent van de stemmen in de federale verkiezingen.

De Christlich Demokratische Union (CDU) was de grootste stemgeter op zondag, met 28,6 procent, samen met haar zusterpartij, de Christelijk-Sociale Unie. De CDU heeft uitgesloten om een coalitie te vormen met de AfD, wat een uitdaging vormt voor het creëren van een stabiele regering.

De AfD heeft verschillende belangrijke beleidsmaatregelen geformuleerd die populair zijn bij veel Duitse kiezers. Deze omvatten:

• Immigratiecontroles, waaronder de afwijzing van asielaanvragen en “remigratie”-initiatieven die buitenlandse nationals zouden deporteren.
• Economische hervormingen, zoals het verlaten van de euro en het herintroduceren van de Duitse mark.
• Wijzigingen in het buitenlands beleid, zoals het verlaten van de NAVO.
• Het omkeren van de energietransitie, zoals het afbreken van bestaande windturbines en terugkeren naar kernenergie.

Wie is de AfD-leider Alice Weidel?

Alice Weidel, een voormalige financieel professional met een doctoraat in de economie, trad in 2013 toe tot de AfD en klom snel op naar leidende posities. Oorspronkelijk een eurosceptische partij, verschuift de AfD onder leiding van Weidel naar nationalisme en strikte immigratiebeleid.

Weidel heeft geprofiteerd van de frustratie onder kiezers, vooral in het voormalige Oost-Duitsland, door zich te verzetten tegen immigratie, groene energiebeleid en globalisering. Ze heeft sociale media en hooggeplaatste interviews, waaronder met techmiljardair Elon Musk, gebruikt om haar invloed uit te breiden. Weidel’s “remigratie” en nationalistische beleid hebben haar en de AfD veel aandacht opgeleverd.

Hoe heeft de AfD het in het verleden gedaan?

De electorale winst van de partij weerspiegelt de toenemende ontevredenheid onder kiezers over migratie, de economie en de mainstream partijen. Oorspronkelijk gevormd als een eurosceptische partij, behaalde de AfD 4,7 procent van de stemmen in haar eerste federale verkiezingen in 2013, wat onder de 5 procentgrens lag die nodig was om de Bundestag binnen te komen.

In de federale verkiezingen van 2017 won de partij 12,6 procent van de stemmen en kwam de Bundestag binnen met 94 zetels. Het was de derde grootste partij in het Duitse parlement, met populariteit die werd aangewakkerd door het vluchtelingenbeleid van toenmalig kanselier Angela Merkel in 2015, dat meer dan een miljoen asielzoekers in Duitsland toeliet.

Hoewel de AfD nog steeds sterk presteerde in Oost-Duitsland, daalde het stempercentage in de verkiezingen van 2021 naar 10,3 procent, waardoor het de vijfde grootste partij in de Bundestag werd. De partij had moeite om haar anti-immigratieretoriek vol te houden, terwijl de bezorgdheid op dat moment meer gericht was op de aanpak van de COVID-19-pandemie.

In de verkiezingen van zondag verdubbelde de AfD haar stempercentage van 2021, aangezien de verkiezingscampagne zich richtte op immigratie en de economie.

Waar heeft de AfD het beste gepresteerd?

In de verkiezingen van zondag won de AfD stemmen in bijna elk Duits kiesdistrict. Historisch gezien presteert de AfD goed onder kiezers in Oost-Duitsland vanwege de ongelijkheden die zijn ontstaan na de hereniging, waarbij het oosten achterblijft bij het westen in economische ontwikkeling en werkgelegenheidskansen.

De AfD heeft ook geprofiteerd van haar anti-establishment retoriek, aangezien mainstream politieke partijen minder diep geworteld zijn in Oost-Duitsland vanwege het communistische verleden. In enkele westelijke Duitse kiesdistricten won de AfD, maar was het slechts marginaal voor de op één na populairste partijen in die gebieden.

Desondanks heeft de Linkse partij ook succes gekend in Oost-Duitsland, ondanks een afname van de steun in recente jaren. De Linkse partij is voortgekomen uit de Socialistische Eenheidspartij, die Oost-Duitsland bestuurde tot de hereniging in 1990 en heeft sterkere banden met oudere kiezers daar.

Zal de AfD deel uitmaken van de Duitse coalitie?

Mainstream partijen hebben uitgesloten om een coalitie te vormen met de AfD vanwege haar nationalistische beleid en extreemrechtse tendensen. Hierdoor zijn de coalitieopties van Duitsland nu beperkt tot één, gezien de stemresultaten. Een grote coalitie met de CDU, de CSU en de Sociaal-Democratische Partij (SPD) is de meest waarschijnlijke optie, met CDU-leider Friedrich Merz als kanselier.