De mythe van Canada’s eenheid tegen Donald Trump

De mythe van Canada’s eenheid tegen Donald Trump

Bijna één op de vijf Conservatieven steunt Trump’s annexatiepoging. Deze cijfers moeten serieus genomen worden.

Canada is een toevluchtsoord voor aangename mythes. Een populaire karikatuur van deze tijd is dat het land en zijn bevolking verenigd zijn in blije solidariteit om een onpopulaire president te weerstaan die aandringt op de toevoeging van Canada als de 51ste ster op de sterren- en strepenvlag.

De ongemakkelijke waarheid is dat meer dan een paar Canadezen Mark Carney, de Harvard-opgeleide technocraat die nu premier is, niet zo goed gezind zijn terwijl hij vandaag voor het eerst de dominante opperbevelhebber van de Verenigde Staten, Donald Trump, ontmoet.

Een aanzienlijk aantal Canadezen – nog steeds gekwetst door de opmerkelijke wederopstanding van de Liberale Partij tijdens de verkiezingsnacht vorige week – zal de andere kant steunen, de persoon die blijft praten over het uitwissen van de “artificiële lijn” die de twee buurlanden scheidt.

Terwijl Carney volhoudt dat de soevereiniteit van Canada niet onderhandelbaar is, vermoed ik dat Trump zowel privé als publiekelijk zal blijven schreeuwen dat zijn ondankbare noordelijke buur, die al te lang van de VS heeft geprofiteerd, zich moet voegen bij hen om één “mooie natie” te vormen.

Ondanks brede uitingen van nieuwgevonden Canadees nationalisme, waaronder de boycot van Amerikaanse producten en reizen ten zuiden van de 49ste parallel, heeft Trump goede redenen om zijn vurige droom van een uitgebreid rijk na te streven.

De pijnlijke waarheid die Carney en zijn compagnons niet durven toe te geven, is dat in delen van Canada het idee om zich bij de VS aan te sluiten niet zo radioactief is als het zou moeten zijn.

Het bewijs ligt in de peilingen. Een recente enquête toonde aan dat 18 procent van de Conservatieve kiezers blijkbaar bereid zou zijn om O Canada in te ruilen voor een krachtige uitvoering van de Star-Spangled Banner.

Laten we even stilstaan bij de schokkende betekenis van deze fantasierijke zin. Veel moderne ideologische nakomelingen van de partij van Sir John A. MacDonald – een van Canada’s grondleggers, maar ook een dronkaard en racist – zijn bereid hun Canadese nationaliteit op te geven om een eed af te leggen, hand op het buigzame hart, aan Amerika.

Het verhaal wordt nog zorgwekkender naarmate je verder naar het westen gaat. Volgens dezelfde peiling zou een aarzelende 21 procent van de inwoners van Alberta “ja” zeggen tegen absorptie in Trump’s lelijke, vervormde visie van Amerika, waar wreedheid en wraakzucht de bepalende regeringsethiek zijn.

Dit is niet de afgebrokkelde, bijna irrelevante soevereiniteitsbeweging die Canada sinds de late jaren vijftig soms heeft getraumatiseerd. Dit zijn niet de Quebec-nationalisten die hun identiteit, taal en culturele overleving verdedigen.

Nee, dit is een luidruchtige, verontrustende groep uit het westen – voortdurend boos, geïsoleerd en met een decennialange grievance – die niet alleen flirtert met afscheiding, maar blijkbaar verlangt naar annexatie.

Voor de eigenaardige annexationisten in Canada vertegenwoordigt Trump redding van kortzichtige politici in Ottawa die zich verhouden tot de greep die bij verkiezingen keer op keer wordt uitgeoefend door zelfvoldane kiezers in Ontario en Quebec.

In deze koppige context worden Trump’s grove, imperialistische plannen gezien als een kans, niet als een bedreiging. Zijn vechtlustige beeld van Amerika, met zijn liefde voor deregulering, krachtige onafhankelijkheid en afwijzing van elke benauwende progressiviteit, resoneert met talloze Canadese Conservatieven die zich in de steek gelaten voelen door politici die meer geïnteresseerd zijn in het verwerven van gunst bij stedelijke, “woke” kiesgroepen in Toronto, Montreal en daarbuiten.

Trump’s ontvlambare retoriek – verpakt in de taal van “ongerecht”, exceptionalisme, en minachting voor “globalistische elites” – roept een groeiend gevoel van teleurstelling op met de bestaande staat van de Confederatie onder een toenemend aantal Canadezen.

De berekende provocaties van de president – versterkt door sociale media en sympathieke “alternatieve” nieuwsbronnen – hebben de perceptie versterkt dat de Canadese federalisme “gebroken” is en dat de machthebbers niet luisteren.

In dit giftige klimaat moet de verslagen Conservatieve leider Pierre Poilievre eindelijk zijn rol onder ogen zien in het bevorderen van een verhaal dat, geworteld in vervreemding en disfunctie, de verdeeldheid heeft verdiept en het vertrouwen in publieke instellingen heeft ondermijnd.

In zijn provinciale streven naar macht heeft Poilievre de natie die hij hoopte te leiden, belachelijk gemaakt, en vaak bijna letterlijk Trump’s broeiende wrok en polariserende bombast herhaald.

De cynische pogingen van de Amerikaanse president om de onafhankelijkheid van een vroegere bondgenoot te ondermijnen, werden mogelijk gemaakt door een zelfingenomen politicus die keer op keer wilde verklaren dat Canada van binnenuit aan het instorten is.

De mogelijk ernstige, onbedoelde gevolgen worden nu duidelijk. Zoals alle demagogen is Trump bedreven in het opsporen van kwetsbaarheid en zwakte. En hoewel de meeste Canadezen loyaal blijven aan de Maple Leaf en diep gekwetst zijn door zijn onhandige avances, verschijnen er scheuren.

Trump, zoals te verwachten, benut deze met, afwisselend, episodes van theatrale bedreiging en een irritant grijns.

Hoewel ze de titel misschien afwijst, is Alberta Premier Danielle Smith, door woord en daad, de beschermheilige van de provincie’s bemoedigde separatisten. Smith’s “Alberta Sovereignty Act” is niet de onschuldige bevestiging van provinciale rechten die haar bondgenoten binnen en buiten de wetgevende vergadering beweren dat het is.

Dit is feitelijk Alberta die, sotto voce, verklaart: “We kiezen welke wetten we volgen.” Het is een flagrante afwijzing van het federalisme en een belediging voor de grondwet zelf.

Smith’s aanvallen op de vermeende verraad en controle vanuit centraal Canada zijn parallellen met Trump’s giftige modus operandi. Het gaat niet meer over het bouwen van pijpleidingen of het verlagen van belastingen. Het gaat om het aanwakkeren van een gevoel van Alberta als slachtoffer, en het vormen van een burgers die Canada niet als thuis beschouwen, maar als een onbuigzame verstikkende band.

Het is Trumpisme in olie-vlekkige cowboylaarzen.

Een coalitie van nationale leiders – langs wat het smalle politieke spectrum van Canada vormt – moet de onvrede die in het westen heerst serieus nemen. Dat betekent het omarmen van compromissen en een algehele toewijding aan de noodzaak dat Canada’s altijd delicate eenheid niet als vanzelfsprekend kan worden beschouwd.

Als de vloek van vervreemding zich verspreidt, als steeds meer westerlingen zichzelf als buitenstaanders in hun eigen land zien, dan kan het absurde het denkbare worden. Misschien niet annexatie, maar fragmentatie. En daarmee kan het idee van Canada als een coherente, inclusieve natie binnenkort op het spel staan.

Trump’s schadelijke voorschriften zijn niet alleen een toegangspoort tot een onzekere toekomst, ze vormen een existentiële bedreiging. Canada staat voor het verre, maar denkbare risico om niet met een knal, maar op uitnodiging te breken.