De euro als veilige haven: Blijft deze munt bestaan?

De euro als veilige haven: Een veelbelovende toekomst?

De recente trends op de markt wijzen op een groeiende perceptie van de euro als een veilige havenvaluta. Dit betekent dat de euro aantrekkelijk is voor kapitaal in tijden van financiële onzekerheid of paniek. Hoewel dit niet altijd positief is, heeft het potentieel om de rol van de euro in de wereldeconomie te versterken. Echter, met de Amerikaanse dollar die nog steeds 58% van de officiële buitenlandse deviezenreserves vertegenwoordigt, tegenover 20% voor de euro, is de vraag of deze trend kan aanhouden en de nieuwe status quo kan worden.

Wij geloven van wel, maar niet onder alle omstandigheden, vooral niet zonder een echte ‘Hamiltoniaanse’ aanpak van de Europese publieke schuld. Europa moet zijn binnenlandse economie uitbreiden.

Vanuit een puur valutaperspectief verwachten we dat de euro zal stijgen naar zijn eerlijke waarde van ongeveer $1,15 per euro. Het handhaven van dit niveau zal afhangen van het vermogen van de Europese economie om haar groeimodel te herbalanceren naar binnenlandse vraag en het verminderen van haar handelsoverschot.

De Europese economie is sterk afhankelijk van de wereldhandel, een kenmerk dat diep geworteld is in haar DNA, voortkomend uit de principes van het Washington Consensus. Als de Amerikaanse markt zou sluiten voor import, zou Europa geconfronteerd worden met verscherpte concurrentie van China op de binnenlandse markt. In vergelijking met Europa heeft China concurrentievoordelen op het gebied van productiecapaciteit, energiekosten, bedrijfsregulering en technologie. Het risico om overspoeld te worden door Chinese producten die de Amerikaanse markt niet kunnen betreden, is aanzienlijk.

Om te herbalanceren zonder haar vrijhandelsethos op te geven, moet Europa zijn binnenlandse economie aanzienlijk uitbreiden. Dit proces is al aan de gang, deels aangedreven door het stimuleringspakket van Duitsland, dat naar verwachting een aanzienlijke impact zal hebben op andere Europese economieën. Bovendien kan een toename van de defensie-uitgaven in EU-landen de economische groei verder versterken. We schatten dat de gecombineerde effecten van Duitsland’s stimuleringsmaatregelen en hogere defensie-uitgaven een kwart punt aan het Europese BBP in 2026 kunnen toevoegen, en zelfs een half punt in zowel 2027 als 2028. In een regio waar de langetermijngroeitrend rond de 1,2% ligt, is dit een significante verbetering.

Deze geleidelijke veranderingen zijn positief, vooral omdat ze worden doorgevoerd binnen een op regels gebaseerde structuur, wat de status van de euro als veilige haven zou kunnen versterken. Echter, alleen vertrouwen op fiscale stimulans is mogelijk onvoldoende gezien de beperkte fiscale ruimte die wordt geboden door de Europese begrotingsregels en de kleine omvang van de EU-begroting, waarvan we aannemen dat deze waarschijnlijk zal aanhouden. Om zijn economie met succes te herbalanceren door de binnenlandse vraag te stimuleren zonder de publieke schuld te overbelasten, moet Europa zijn sterke punten in vaardigheden en spaargelden benutten, naast zijn op regels gebaseerde orde. Dit vraagt om uitgebreide hervormingen, te beginnen met het verlagen van interne handelsbelemmeringen.

Een recent onderzoek van het IMF suggereert dat het verminderen van interne handelsbelemmeringen naar niveaus vergelijkbaar met die tussen Amerikaanse staten het BBP per capita in Europa met 7 punten zou kunnen verhogen. Deze winst is twee keer de waarde van Europa’s export naar de VS en zou Europa helpen weer schaal te krijgen binnen de interne markt. Het zal ook essentieel zijn om de besparings- en investeringsunie (SIU) te realiseren. Een recente studie van de OESO geeft aan dat een hogere marktcapitalisatie het BBP per capita aanzienlijk kan verhogen, met ongeveer 2,5 punten als de marktcapitalisatie met één standaarddeviatie toeneemt, wat gelijk staat aan ongeveer 6% van het BBP.

Deze verbetering in de allocatie van besparingen zou meer innovatie kunnen financieren en Europa helpen zijn technologische voorsprong te herwinnen. Hoewel de stijging van de euro als veilige haven veelbelovend is, vereist het handhaven van deze trend meer dan alleen fiscale stimulans. Het vraagt om langetermijnstructurele hervormingen die de efficiëntie van de interne markt verbeteren en de wereldwijde aantrekkingskracht van kapitaal herbalanceren. Door zich op deze gebieden te concentreren, kan Europa zijn economisch model versterken en de internationale rol van de euro consolideren. Wat op het spel staat, is aanzienlijk: een verbeterd vermogen om externe schokken op te vangen en een grotere onafhankelijkheid van het Amerikaanse monetair beleid.