De Erfenis van Ziad Abu Helaiel – Vreedzaam Verzet Tegen Israël op de Westelijke Jordaanoever

Onder zijn vele daden van verzet leidde hij een demonstratie van meer dan 10.000 mensen voor de Israëlische checkpoints in Hebron om de terugkeer van de lichamen van Palestijnen die in 2016 door Israël waren gedood, te eisen. De demonstratie resulteerde in de terugkeer van 17 lichamen.

Op een andere gelegenheid, zegt Muhammad Kamel Nassar, 69, een verkoper, greep Abu Helaiel in toen Israëlische soldaten een jonge man probeerden te arresteren tijdens een van de recente invallen in Dura, ten zuiden van Hebron. Abu Helaiel achtervolgde de soldaten en “tijdens zijn achtervolging confronteerde de sjeik hen en werd zwaar mishandeld, in de boeien geslagen en urenlang gearresteerd nadat hij de jonge man had geholpen te ontsnappen.”

Duizenden woonden de begrafenis van Abu Helaiel bij op de Westelijke Jordaanoever. In de binnenplaats van hun huis zit Basma, de vrouw van Abu Helaiel, alleen op een van de twee stoelen waar zij en haar man altijd samen zaten. Naast haar staan de bloemen en bomen die Abu Helaiel, die 66 jaar oud was toen hij werd vermoord, liefdevol verzorgde.

“Hij gaf de voorkeur aan de geur van natuurlijke basilicumbloemen,” legt ze uit terwijl ze zijn oude keffiyeh om haar schouders slaat. Dit was de plek waar ze elke dag na het ochtendgebed samen koffie dronken en wachtten op de zonsopgang. Dan gingen hun kinderen naar hun werk en hun kleinkinderen naar school.

Abu Helaiel verloor twee van zijn zonen door Israëlische bombardementen. Een was Jihad, slechts 7 maanden oud, die tijdens de eerste Intifada in 1989 nabij hun huis werd gedood. De familie werd verhinderd om naar het ziekenhuis te reizen en de baby had geen kans. Een andere zoon, Ahmed, werd op 17-jarige leeftijd in 2017 doodgereden door een Israëlisch voertuig in Ramallah. Een broer, Bader, werd in de borst geschoten met scherp munitie voordat hij werd gearresteerd, gewond raakte en drie jaar gevangen zat.

Basma, 64, heeft acht zonen en zes dochters gebaard. De nog levende kinderen zijn de tweeling Musa en Maysaa, 42 jaar oud; Muhammad, 41; Murad, 39; Issa, 37; Sanaa, 36; Iyad – de tweeling van Jihad – 34; Mahmoud, 33; Bader, 32; de tweeling Nidaa en Fidaa, 31; Muayad, 30; en Yasmine, 29.

‘Ze sloegen hem genadeloos’

In de vroege uren van 7 oktober, de eerste verjaardag van de door Hamas geleide aanval op Zuid-Israël die eindigde met 1.139 doden en 251 gevangen, en die de aanzet gaf tot de Israëlische oorlog op Gaza, vielen bezettingstroepen de binnenplaats van het huis van Abu Helaiel binnen.

“Het was rond drie uur ’s nachts toen we de stemmen van de soldaten hoorden terwijl ze het huis omsingelden en ons vroegen de deur te openen,” zegt Basma. Haar zoon, Muayad, ging de deur openen en werd onmiddellijk aangevallen. De soldaten eisten dat hij hen naar het huis van zijn oom naast hen bracht.

Op dat moment stormden andere soldaten het huis binnen om Ziad te vinden en begonnen hem genadeloos te slaan. Hij bleef herhalen dat hij een hartkwaal had, maar een van de soldaten sloeg opzettelijk op het hartgebied. Toen Abu Helaiel hen vanuit het huis volgde, sloeg een van de soldaten de zware ijzeren voordeur tegen zijn borst, waardoor hij ineenstortte.

Abu Helaiel had eerder verschillende hartprocedures ondergaan, waaronder een katheterisatie van de slagader. Hij verloor meer dan een half uur zijn bewustzijn, maar het huis was omsingeld door soldaten. “Ze verhinderden de ambulance om ons te bereiken,” zegt Basma.

Toen hij weer bij bewustzijn kwam, “verkondigde hij de Shahada in mijn armen terwijl ik probeerde hem in leven te houden en toen verliet zijn ziel zijn lichaam. Ik voelde dat mijn lichaam ook zielloos was geworden,” zegt Basma.

‘Een leven vol honing en een beetje ui’

Basma denkt met genegenheid terug aan de vrijgevigheid, nederigheid, moed en constante gebeden van haar echtgenoot in de moskee. “Hij leerde me geduld en hij adviseerde me om voor zijn zieke, verlamde moeder te zorgen en zijn reis zonder angst voort te zetten,” zegt ze.

Iedereen hield van hem, zegt ze. Wanneer hij thuis kwam, stonden er altijd een aantal katten op hem te wachten, en hij voerde ze elke dag. Ze bleven komen, zelfs na zijn dood. Zijn kleinkinderen stonden ook te wachten, klaar om alles te nemen wat hij voor hen had meegebracht, zoals chips of koekjes. “Ik herinner me dat hij ze vanuit zijn lepel voerde, ook al hadden ze al geluncht,” herinnert Basma zich.

Basma ontmoette Abu Helaiel in Jordanië, waar zij geboren is en haar familie woonde. Abu Helaiel werkte voor een Saoedische bank, maar keerde terug naar Jordanië tijdens hun verloving en huwelijksperiode. Het paar bleef daar drie jaar voordat Abu Helaiel hen terugbracht naar Palestina waar ze zich in de stad Dura, ten zuiden van Hebron vestigden en hij in de landbouw werkte. Basma zegt dat hun huwelijk gevuld was met “veel honing en een beetje ui” – veel geluk en een beetje verdriet.

Het meest van alles, zegt ze, was haar man toegewijd aan het verdedigen van zijn landgenoten. “Hij gebruikte nooit wapens of scherpe voorwerpen, maar stond met zijn blote borst en schone hand voor de geweren van de bezetting,” legt ze uit. “Hij wilde voorkomen dat Israëlische soldaten kogels en bommen op Palestijnse jongeren afvuurden, vooral tijdens de onderdrukking van demonstraties ter ondersteuning van het volk van Gaza tijdens de afgelopen oorlogen.

“Hij hield erg veel van het volk van Gaza en werd diep geraakt door de beelden van de slachtingen in Gaza en sprak veel over wat hij zag, vooral jonge kinderen en vrouwen. Zijn tranen droogden lange tijd niet als gevolg van zijn verdriet en pijn.”

Nu zegt ze, is de pilaar van het huis verdwenen. “Hij heeft een enorme leegte achtergelaten.” Tijdens zijn begrafenis zegt Basma dat ze zich concentreerde op zijn moed. Ze zei: “Gefeliciteerd met je martelaarschap, en moge God je gelukkig maken. Deze dood verheft mijn hoofd en het hoofd van zijn hele familie, en het is een ereteken voor ons en een eerbetoon aan zijn biografie. Zijn wil bij zijn vertrek was dat we niet moesten huilen, maar in plaats daarvan moesten juichen, en niet rouwenden moesten ontvangen, maar in plaats daarvan felicitaties.”

Murad, 39, toont een foto van zichzelf met zijn vader, Ziad Abu Helaiel.

‘Geschillen oplossen in de dode van de nacht’

“We zijn nooit echt volwassen geworden in de ogen van onze vader,” zegt Murad Abu Helaiel, 39, die als computerprogrammeur werkt. “Mijn oudste broer is 42 jaar en onze jongste is 27, maar hij behandelde ons allemaal als kinderen onder de vijf jaar vanwege de grote zorg die hij ons gaf.”

Hij werd ook gezien als een zorgverlener in de bredere gemeenschap en werd vaak gevraagd om geschillen op te lossen. “Vaak kreeg hij telefoontjes met verzoeken om zijn hulp in de nacht. Hij verliet zijn bed om deze te bieden,” herinnert Murad zich.

Bij een gelegenheid werd Abu Helaiel in de hand gestoken terwijl hij probeerde in te grijpen in een geschil tussen twee lokale mannen. “Hij weigerde te vertrekken voor behandeling ondanks zijn bloedingen totdat er een verzoening tussen de twee partijen was,” zegt zijn zoon. Bij een andere gelegenheid greep hij in een geschil tussen twee buren over een van hen die de boom van de ander uit de grond trok. De benadeelde partij eiste 6.000 dinar ($8.464) voor de boom.

Abu Helaiel nam zijn agal (de hoofdband over de keffiyeh) af en gaf deze aan het slachtoffer met de vraag: “Is dit genoeg in plaats van 6.000 dinar?” De man antwoordde: “Nee, dit is 10.000 waard, en ik kan je geen 4.000 dinar verschuldigd zijn.” “En het geschil werd opgelost,” zegt Murad.

“Het Palestijnse volk had iemand nodig die de bezetting en onrecht overal zou confronteren en voor niets zou vrezen,” zeggen de zonen van Ziad Abu Helaiel. “In zijn laatste dagen bleef hij de gemeenschap helpen en verzorgen ondanks zijn hartproblemen. “Ik houd zijn kleren – zijn hoofd agal, keffiyeh, abaya en dishdasha. Ze zijn een onschatbare schat voor mij en mijn familie geworden.”