Colombia’s Petro Verklaart Noodtoestand te Midden van Dodelijk Geweld in Grensgebied

Colombia’s Petro geeft noodbevoegdheden af te midden van dodelijk geweld in grensgebied

De Colombiaanse president Gustavo Petro heeft een decree uitgevaardigd waarmee hij zichzelf noodbevoegdheden verleent om de orde te herstellen in een gebied dat grenst aan Venezuela en dat te maken heeft met een uitbraak van dodelijk geweld tussen rivaliserende gewapende groepen.

Het decreet van Petro, dat op vrijdag werd aangekondigd, geeft hem tot 270 dagen de tijd om avondklokken in te voeren, het verkeer te beperken en andere maatregelen te nemen die normaal gesproken de burgerrechten van Colombianen zouden schenden of goedkeuring van het Congres vereisen.

Het heeft betrekking op de landelijke Catatumbo-regio aan de noordoostelijke grens van Colombia met Venezuela. Sinds half januari is er een toename van geweld tussen de rebellen van het Nationale Bevrijdingsleger (ELN) en dissidente groepen van de Revolutionaire Gewapende Krachten van Colombia (FARC), die strijden om controle over drugssmokkelroutes.

Volgens mensenrechtenorganisaties zijn er in de afgelopen weken minstens 80 mensen omgekomen en zijn meer dan 32.000 mensen gedwongen om hun huizen te verlaten. Bewoners hebben verklaard dat de gewapende groepen van deur tot deur gaan en willekeurige aanvallen uitvoeren.

Vorige week kondigde de regering van Petro aan dat het de vredesgesprekken met de ELN opschortte vanwege de toename van geweld in Catatumbo.

De linkse president, die in 2022 aantrad, had beloofd om “totale vrede” te brengen in het Zuid-Amerikaanse land na een decennialang conflict tussen de staat, paramilitairen en rebellen.

Petro heeft gepleit voor onderhandelingen met de gewapende groepen, en zijn strategie heeft het geweld verminderd. Maar interne conflicten binnen de rebellen en confrontaties met het Colombiaanse leger zijn blijven voortduren.

De regering heeft duizenden soldaten naar Catatumbo gestuurd om het recente geweld te beteugelen. Op woensdag heeft het kantoor van de Colombiaanse procureur-generaal ook arrestatiebevelen voor ELN-leiders hernieuwd.

In een verklaring zei het dat het “de voordelen van opgeschorte arrestatiebevelen voor 31 vertegenwoordigers van [de ELN] … die door de nationale regering als woordvoerders bij onderhandelingen waren erkend, intrekt”.

De ELN heeft ontkend burgers aan te vallen en verklaard dat hun offensief gericht is tegen een factie van voormalige FARC-rebellen en de gedemobiliseerde rebellen die hen steunen.

De FARC was ooit de grootste rebellenorganisatie in het land, maar na een vredesakkoord in 2016 werd de organisatie grotendeels ontmanteld en splitsten verschillende groepen zich af. Ook zij hebben recente vredesgesprekken met de regering van Petro gevoerd.

Mensenrechtenorganisaties hebben de regering aangespoord om ervoor te zorgen dat burgers in Catatumbo worden beschermd. “We roepen de Colombiaanse autoriteiten op om dringend alle noodzakelijke maatregelen te nemen om burgers in de Catatumbo-regio te beschermen, inclusief mensenrechtenverdedigers,” zei Amnesty International, waarbij het waarschuwde voor “groeiende bedreigingen van opsluiting, verdere moorden en gedwongen verdwijningen”.

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Antonio Guterres, uitte deze week ook zijn bezorgdheid over de verslechterende situatie. Guterres riep op tot “een onmiddellijke stopzetting van geweld tegen de burgerbevolking en voor onbelemmerde humanitaire toegang”, aldus zijn woordvoerder.

Veel inwoners van Catatumbo zijn gevlucht naar Venezuela of naar de naburige Colombiaanse regio Norte de Santander. Adib Fletcher, de senior regionale directeur voor Latijns-Amerika en het Caribisch gebied bij de hulporganisatie Project HOPE, zei dat ontheemde families – waaronder moeders met jonge kinderen – in grote getale in Norte de Santander aankomen.

“Families zijn gevlucht met slechts een of twee tassen, en ze hebben geen zekerheid over wanneer ze naar huis kunnen terugkeren,” zei Fletcher in een verklaring op woensdag. “Terwijl mensen onderdak zoeken in overbevolkte gebieden, maken we ons zorgen over ziekte-uitbraken en de toenemende druk op het lokale gezondheidssysteem.”

Zilenia Pana, 48, vluchtte met haar kinderen van acht en dertien jaar voor de gevechten naar het relatief veilige Ocana, een klein stadje in Norte de Santander. “Het zien van de dode lichamen was verdrietig en pijnlijk. Dat breekt je ziel, je hart,” vertelde Pana aan het persbureau AFP.

Ze zei dat ze alleen maar bidt dat de gevechten stoppen, zodat ze met haar kinderen naar huis kan terugkeren. “Dat is alles wat we willen. Dat is alles wat we vragen van die mensen,” zei ze.