Buitenlandse beïnvloeding via micro-influencers is een probleem in Nederland, volgens experts
Buitenlandse inmenging via zogenaamde micro-influencers vormt een probleem in Nederland. NATO-executive James Appathurai waarschuwde dinsdag dat veel landen met deze kwestie te maken hebben, en experts Jelle Postma en Dave Maasland bevestigden dat het ook voor Nederland een uitdaging is. Micro-influencers zijn kleinere influencers met slechts enkele duizenden volgers, die soms onbewust, maar tegen betaling, desinformatie verspreiden.
Appathurai noemde dit fenomeen dinsdag tijdens een bijeenkomst van het Europees Parlement over buitenlandse inmenging. Hij sprak over Russische inmenging via “influencers met 300 tot 5.000 volgers,” die vaak niet eens weten dat ze voor hogere machten werken. Postma, de directeur van de stichting Justice for Prosperity, herkende dit, hoewel hij vindt dat sommige influencers wel vermoeden dat ze worden ingezet voor buitenlandse inmenging. “De vraag is altijd hoeveel ze weten,” zei hij.
Het is moeilijk te zeggen hoe groot het probleem in Nederland is, omdat de geldstromen vaak complex zijn. Echter, het is duidelijk dat het een “groeiend probleem” is, aldus Postma, vooral omdat jongeren tegenwoordig veel van hun nieuws via sociale media ontvangen. Hij vindt het zorgwekkend dat de omvang van het probleem onduidelijk is.
“Het gaat vaak om ernstige cyberaanvallen en de vrees dat kritieke infrastructuur stil komt te liggen,” zei Maasland. “Maar dit zijn aanvallen op onze democratie, die op lange termijn grotere schade kunnen veroorzaken.” Influencers verspreiden desinformatie op opdrachten van een tussenpersoon. Het gaat vaak om polariserende onderwerpen in de samenleving zoals “vrouwenrechten, abortussen, migranten, LGBTQ+,” legde Postma uit. Zijn organisatie onderzoekt hoe buitenlandse actoren deze thema’s gebruiken om “emotie en angst op te roepen.”
Postma pleit voor een Europese wet die influencers verplicht om transparant te zijn over hun betaalde berichten. Hij benadrukte het belang van waakzaamheid. “Wat mensen zich moeten realiseren is dat we zwaar gemanipuleerd worden. We moeten onze naïviteit verliezen, vooral degenen die verantwoordelijk zijn voor beleid.”
De AIVD is zich bewust van het fenomeen en onderzoekt “ongewenste invloed van buitenaf,” aldus een woordvoerder van de inlichtingendienst. Influencers kunnen hier ook een rol in spelen, al dan niet opzettelijk. “De AIVD is er om nieuwe fenomenen in de samenleving te signaleren en aan het licht te brengen,” zei ze in reactie op de vraag of Nederland alert is op inmenging door micro-influencers.
