Blijven we op koers? Onderzoekers mogelijk maken betrouwbare monitoring van de klimaatdoelen van Parijs

De grafiek illustreert de waargenomen en voorspelde stijging van de wereldwijde luchttemperatuur tot 2024 en 2034, gevolgd door twee verschillende scenario’s tot 2050. De blauwe lijn toont het ambitieuze klimaatactie-scenario van het IPCC dat voldoet aan de Parisdoelen: sterke emissiereducties richting netto-nul CO2-uitstoot rond het midden van de eeuw. De oranje lijn laat de temperatuurstijging zien als de huidige jaarlijkse emissieniveaus zonder vermindering worden voortgezet, wat leidt tot een ernstige overschrijding van de doelen tot meer dan 2 °C.

In de Overeenkomst van Parijs van 2015 stemde de internationale gemeenschap van landen ermee in de opwarming van de aarde te beperken tot goed onder de 2 °C, en bij voorkeur tot 1,5 °C, in vergelijking met pre-industriële niveaus. Dit verwijst naar de stijging van de wereldwijde luchttemperatuur, die op elk gewenst moment als een gemiddelde over 20 jaar wordt onderzocht.

Het nieuwste IPCC-rapport verwachtte dat de drempel van 1,5 °C tussen 2030 en 2035 zou worden bereikt. Klimaatonderzoeker Gottfried Kirchengast van het Wegener Centrum en het Instituut voor Natuurkunde aan de Universiteit van Graz moet deze schatting nu herzien. Het artikel is gepubliceerd in Communications Earth & Environment.

“Onze nieuwe resultaten tonen aan dat we deze limiet al in 2028 zullen overschrijden—met een standaarddeviatie van plus/minus twee jaar. De benchmark die we hebben ontwikkeld toont de stijging van de wereldtemperatuur met ongekende betrouwbaarheid en stelt ons daarom voor het eerst in staat om ook een beoordelingsschaal voor te stellen om te verifiëren of aan de klimaadoelstellingen van Parijs wordt voldaan of niet,” benadrukt de wetenschapper.

Over de oceanen maakt de conventionele monitoring van de wereldwijde opwarming geen gebruik van de luchttemperatuur boven het wateroppervlak, maar van de temperatuur van de bovenste paar meter zeewater, zoals geregistreerd door drijvende boeien. Dit resulteert in een onzekerheid die tot nu toe niet goed kon worden gecorrigeerd.

De onderzoekers aan de Universiteit van Graz zijn erin geslaagd dit te doen. Gebaseerd op de beste beschikbare gegevensbronnen van internationale klimaatcentra, hebben ze een nieuwe benchmark vastgesteld voor de periode van 1850 tot 2024, aangevuld met voorspellingen tot 2034 en scenario’s tot 2050. “Onze gegevens tonen een 6% hogere stijging van de wereldwijde luchttemperatuur dan de conventionele monitoring,” zegt Kirchengast.

“En we kunnen de door mensen veroorzaakte temperatuurstijging onderscheiden van specifieke klimaatgebeurtenissen zoals El Niño en andere natuurlijke fluctuaties, en de jaarlijkse gemiddelde temperatuur van elk huidig jaar voorspellen, zoals nu voor 2025, al vanaf augustus,” voegt co-auteur Moritz Pichler van het Wegener Centrum toe.

Op basis van de betrouwbare monitoring van de wereldwijde opwarming stellen de onderzoekers een beoordelingsschaal in vier klassen voor om kwantitatief te meten in hoeverre aan de klimaadoelstellingen van Parijs wordt voldaan of niet. “Dit creëert een compleet nieuwe basis voor nalevingsbeoordeling voor de politieke en juridische implementatie van de overeenkomst,” legt Kirchengast uit. Hij suggereert verdere standaardisatie in de context van de Wereld Meteorologische Organisatie en het IPCC, om het als een officiële beoordelingsmethode voor de lidstaten van de Overeenkomst van Parijs te bieden.

“Het is belangrijk om duidelijkheid te verschaffen over de klimaadoelstellingen van Parijs, zodat beleidsmakers en wij allemaal weten waar we daadwerkelijk staan en wat er nodig is om deze te behalen,” benadrukt de onderzoeker, die als aanvulling op het doel van 1,5 °C voorstelt dat de vage formulering “goed onder de 2 °C” stevig wordt gedefinieerd als “onder de 1,7 °C.”

“Het is hoog tijd om deze internationaal bindende doelstellingen voor het beperken van de opwarming van de aarde echt meetbaar en verifieerbaar te maken, om de dringend noodzakelijke klimaatactie te onderbouwen met een algemeen geldige basis van klimaatfysica,” besluit Kirchengast.