Biden spreekt met Netanyahu van Israël en dringt aan op ‘onmiddellijke wapenstilstand’ in Gaza

Nieuws|Israël-Palestina conflict

De Amerikaanse president Joe Biden heeft gesproken met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu over de voortgang van de onderhandelingen voor een staakt-het-vuren in Gaza. Hij benadrukte de “onmiddellijke noodzaak” voor een wapenstilstand en de terugkeer van Israëlische gijzelaars die vastgehouden worden in de Palestijnse enclave.

Het telefoongesprek vond zondag plaats, terwijl Biden zich inspant voor een overeenkomst om de gevechten te stoppen voordat de gekozen president Donald Trump op 20 januari terugkeert naar het Witte Huis.

De onderhandelingen, die het afgelopen jaar worden bemiddeld door de VS, Egypte en Qatar, zijn herhaaldelijk vastgelopen op momenten dat ze dichtbij een overeenkomst leken. Toch hebben Amerikaanse functionarissen in de afgelopen dagen hoop uitgesproken om een akkoord te sluiten.

De laatste ronde van gesprekken vindt plaats in de Qatarese hoofdstad Doha, met de directeur van de Israëlische Mossad, David Barnea, en Biden’s belangrijkste adviseur voor het Midden-Oosten, Brett McGurk, die beide de gesprekken bijwonen.

De aanwezigheid van Barnea, bevestigd door het kantoor van Netanyahu, betekent dat hooggeplaatste Israëlische functionarissen die goedkeuring moeten geven voor een overeenkomst nu betrokken zijn bij de onderhandelingen.

McGurk werkt aan de laatste details van een tekst die aan beide zijden gepresenteerd moet worden, aldus Jake Sullivan, Biden’s nationale veiligheidsadviseur, in een interview. Maar hij wilde niet voorspellen of er vóór 20 januari, de dag van de inauguratie, een overeenkomst kan worden bereikt. “We zijn heel, heel dichtbij,” zei hij. “Maar dichtbij zijn betekent nog steeds dat we ver weg zijn, omdat we pas klaar zijn als we de finishlijn daadwerkelijk hebben gepasseerd.”

Volgens het Witte Huis zijn de lopende gesprekken in Doha gericht op een overeenkomst gebaseerd op het gefaseerde staakt-het-vuren dat Biden in mei vorig jaar had aangekondigd, en dat later unaniem werd goedgekeurd door de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.

Biden “benadrukte de onmiddellijke behoefte aan een staakt-het-vuren in Gaza en de terugkeer van de gijzelaars, met een toename van humanitaire hulp die mogelijk wordt gemaakt door een stopzetting van de gevechten onder de overeenkomst”, aldus het Witte Huis.

Netanyahu bedankte Biden voor zijn levenslange steun aan Israël, volgens een verklaring van het Witte Huis. De Israëlische premier heeft eerder aangegeven dat hij zich alleen wil committeren aan de eerste fase van de staakt-het-vurenovereenkomst, die de vrijlating van enkele gijzelaars voorziet in ruil voor een wekenlange stopzetting van de gevechten.

Hamas heeft echter aangedrongen op een volledige terugtrekking van Israëlische troepen uit het grotendeels verwoeste gebied, maar Netanyahu blijft vastbesloten om de strijdkracht van de groep in Gaza te vernietigen.

Onderwerpen in de gesprekken zijn onder meer welke gijzelaars in de eerste fase van de gefaseerde staakt-het-vurenovereenkomst zouden worden vrijgelaten, welke Palestijnse gevangenen zouden worden vrijgelaten en in welke mate Israëlische troepen zich zouden terugtrekken uit bevolkingscentra in Gaza.

Er is een wederzijds verwijt tussen de Israëli’s en Hamas over de vertraging in het bereiken van een overeenkomst, terwijl er onenigheid is binnen Netanyahu’s coalitie over een staakt-het-vuren. “Leden van de extreemrechtse partij hebben gezegd dat ze ertegen zullen stemmen en Netanyahu heeft zelfs gesproken met leden van de extreemrechtse partij, waaronder minister van Financiën Bezalel Smotrich, om hen te proberen te overtuigen van het idee van een overeenkomst,” zei ze. “Er is een opvatting in Israël dat Netanyahu de oorlog heeft verlengd en niet akkoord is gegaan met een overeenkomst omdat hij vreest dat dit zou kunnen leiden tot de ondergang van zijn regering. Toch gaan deze gesprekken nog steeds door, terwijl bemiddelaars zich inspannen om een overeenkomst te bereiken.”

De gesprekken komen terwijl Israël zijn onophoudelijke bombardementen op de Gazastrook voortzet, met name in het noorden van de enclave, die al meer dan 100 dagen onder een brute belegering ligt. Medische bronnen in Gaza melden dat 5.000 mensen zijn omgekomen of vermist als gevolg van de voortdurende aanvallen.

De campagne van Israël in Gaza heeft meer dan 46.000 Palestijnen gedood, de meerderheid vrouwen en kinderen, en meer dan 90 procent van de bevolking van het gebied heeft hun huis moeten verlaten. De brute oorlog, die door sommige VN-experts wordt beschreven als “genocide”, begon na de door Hamas geleide aanval op Israël op 7 oktober 2023, waarbij Palestijnse strijders 1.200 mensen ombrachten en ongeveer 250 anderen gevangen namen.

Slechts één korte wapenstilstand is bereikt in 15 maanden oorlog, in de vroegste weken van de gevechten.