Bereiden India en Pakistan zich voor op een maritiem conflict?

India’s INS Vikrant and Rising Naval Tensions with Pakistan

Islamabad, Pakistan – Op 30 mei bezocht de Indiase minister van Defensie Rajnath Singh het vliegdekschip INS Vikrant van de Indiase Marine, bijna drie weken na de aankondiging van een wapenstilstand met Pakistan na een vierdaags conflict. Hij had duidelijke woorden voor Islamabad.

Met een Indiase Marine baseballcap, waarop zijn initiaal “R” was geborduurd, verklaarde Singh dat Pakistan geluk had dat de Indiase Marine niet was ingeschakeld tijdens de recente vijandelijkheden. “Ondanks onze stilte heeft de Indiase Marine de Pakistaanse Leger weten te verzwakken. Stel je voor wat er gebeurt als iemand die een leger kan vergrendelen, ook maar spreekt?” zei Singh, terwijl hij voor een door Rusland gemaakte MiG-29 straaljager op het dek van het 262 meter lange schip stond.

Enkele dagen later, op 1 juni, gaf de Pakistaanse Marine een duidelijke reactie. In een bericht op X kondigde ze een twee dagen durende oefening aan, gericht op het bestrijden van sub-conventionele en asymmetrische bedreigingen in alle belangrijke havens van Pakistan.

Deze symbolische krachtbetonen volgden op India’s “Operatie Sindoor” en Pakistan’s “Operatie Bunyan Marsoos”, de respectieve codenaam voor het vierdaagse conflict dat eindigde met een wapenstilstand op 10 mei.

De spanningen werden getriggerd door een aanval op 22 april in Pahalgam, in door India beheerd Kasjmir, waarbij 26 burgers, bijna allemaal toeristen, werden gedood. India gaf gewapende groepen, die naar verluidt door Pakistan werden gesteund, de schuld, een beschuldiging die Islamabad ontkende.

Op 7 mei lanceerde India raketaanvallen op meerdere locaties in de Pakistaanse provincie Punjab en het door Pakistan beheerde Kasjmir, waarbij minstens 51 mensen omkwamen, waaronder 11 soldaten en verschillende kinderen. Gedurende de volgende drie dagen wisselden de twee landen artillerie- en luchtaanvallen uit.

De 96 uur durende conflict bracht 1,6 miljard mensen op de rand van oorlog. Hoewel de marines grotendeels passieve waarnemers bleven, hielden ze elkaars bewegingen in de gaten en waren ze klaar voor actie.

Satelietbeelden toonden aan dat de INS Vikrant kort na de aanval in Pahalgam koers zette naar Pakistan en vier dagen in de Arabische Zee bleef voordat het terugkeerde naar zijn basis in Karnataka. Pakistan mobiliseerde ook zijn vloot, die werd versterkt door de aanleg van een Turks oorlogsschip in Karachi op 2 mei.

Analisten beweren dat de opmerkingen van Singh en de maritieme oefeningen van Pakistan de groeiende rol van maritieme strijdkrachten in het volgende hoofdstuk van hun conflict benadrukken. Dit is een rol waarin de Indiase en Pakistaanse marines goed thuis zijn.

Vroegere Zeeoorlogen en Strategische Ontwikkelingen

Na de onafhankelijkheid van Groot-Brittannië in augustus 1947 erfde India twee derde van de maritieme activa van Brits-Indië. Deze werden niet gebruikt tijdens de eerste India-Pakistan oorlog in 1947 over het betwiste Himalayagebied van Kasjmir. India en Pakistan beheren beide delen van Kasjmir, samen met China, dat twee smalle stroken bestuurt.

Tijdens de oorlog van 1965 had Pakistan zijn vloot uitgebreid met hulp van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Het verwierf de Ghazi, een langeafstandsubmarine, wat het een voordeel gaf ten opzichte van India, dat destijds geen onderzeeër bezat. Pakistan beschikt tot op heden niet over een vliegdekschip.

De Pakistanse Marine trad op 7-8 september de strijd binnen met een vloot van zeven oorlogsschepen en de onderzeeër PNS Ghazi, die koers zette naar de Indiase marinebasis Dwarka in de westelijke staat Gujarat, ongeveer 350 km verderop. Ze kregen de opdracht om de radarinstallaties van de basis te bombarderen.

De keuze voor Dwarka was significant vanuit historisch en strategisch perspectief. De stad herbergt een van de meest heilige plaatsen voor hindoes, de Somnath-tempel, waarop de Pakistaanse Marine haar operatie noemde.

De 1971 oorlog, gevoerd over de afscheiding van Oost-Pakistan om Bangladesh te worden, zag substantiële maritieme betrokkenheid, waarbij India twee operaties lanceerde die aanzienlijke schade toebrachten aan de Pakistaanse Marine.

Toekomstige Maritieme Strategieën

Sinds de oorlog van 1971 hebben India en Pakistan verschillende maritieme strategieën gevolgd. India heeft geprobeerd een “blue water navy” op te bouwen die in staat is om macht over de oceanen te projecteren.

Pakistan daarentegen heeft zich geconcentreerd op zijn land- en luchtmacht. De marine is langzamer gegroeid, voornamelijk door samenwerking met China en Turkije. Het houdt regelmatig grote marine-oefeningen met zijn bondgenoten.

Analisten wijzen erop dat de opmerkingen van Singh op 30 mei wijzen op een assertievere maritieme houding in toekomstige conflicten. “Als Pakistan deze keer iets onheiligs zou doen, is het mogelijk dat de opening door onze marine zal worden gedaan,” zei Singh.

Met een economie die tot de vijf grootste ter wereld behoort, heeft India zwaar geïnvesteerd in maritieme ontwikkeling. De toekomst van maritieme betrokkenheid in conflicten tussen India en Pakistan lijkt dus steeds belangrijker te worden.