Belarusische leider Lukashenko verleent gratie aan 32 gevangenen veroordeeld voor ‘extremisme’

Wit-Russische President Alexander Lukashenko heeft 32 politieke gevangenen gratie verleend in de aanloop naar de verkiezingen van januari 2025. Dit werd bekendgemaakt door zijn kantoor, dat benadrukte dat de repressie tegen afwijkende meningen voortduurt, met nog steeds meer dan 1.000 mensen in de gevangenis sinds de massale demonstraties in 2020.

De 32 vrijgelaten gevangenen waren “veroordeeld voor extremistische misdrijven”, aldus een verklaring van de presidentie op woensdag. Zeventien van hen lijden aan chronische ziekten en negen waren ouder dan 50. “Het Ministerie van Binnenlandse Zaken zal toezicht houden op hun rechtmatig gedrag,” voegde het toe.

Dit markeerde de zesde golf van gratieregelingen voor politieke gevangenen sinds juli van dit jaar, met in totaal 178 mensen die zijn vrijgelaten, volgens cijfers van mensenrechtenorganisaties.

“Het vervult mijn hart met vreugde dat nog eens 32 politieke gevangenen in Wit-Rusland op het punt staan vrij te worden gelaten,” zei Sviatlana Tsikhanouskaya, een in ballingschap levende oppositieleider die claimed de verkiezingen van 2020 te hebben gewonnen. “Echter, we moeten de harde realiteit onder ogen zien: de repressie gaat door en het aantal politieke gevangenen blijft toenemen,” voegde ze toe in een bericht op het sociale mediaplatform X.

Lukashenko onderdrukte de massale protesten na de betwiste verkiezingen van 2020. Hij werd herkozen voor een zesde opeenvolgende termijn in een verkiezing die door de meeste van de internationale gemeenschap werd verworpen vanwege wijdverspreide beschuldigingen van fraude. De verkiezingen werden gevolgd door een reeks controversiële wetgeving die bedoeld was om de afwijkende meningen verder te verdrukken, waaronder de criminalisering van kritiek op de president.

Volgens de mensenrechtenorganisatie Viasna bevinden zich nog minstens 1.275 politieke gevangenen achter de tralies sinds 2020. De meeste van hen zijn veroordeeld voor het beledigen van Lukashenko, met meer dan 500 die gevangenisstraffen in strafkolonies kregen opgelegd, aldus de organisatie.

Terwijl het land zich voorbereidt op de volgende presidentsverkiezingen in januari 2025, is de repressie verder verscherpt, volgens Viasna. Tussen september en half november werden minstens 1.213 politieke administratieve zaken behandeld in de rechtbanken, waarbij de meeste zaken verband hielden met “het verspreiden van extremistisch materiaal”, aldus de organisatie.

Lukashenko regeert het land sinds 1994 met een ijzeren hand. Hij heeft Minsk dichter bij Moskou gebracht en Rusland toegestaan om Wit-Rusland te gebruiken als tussenstation voor de invasie van Oekraïne in 2022 – een zet die de banden van het land met het Westen verder heeft onder druk gezet.

Politieke gevangenen worden onder zware omstandigheden vastgehouden, vaak zonder toegang tot advocaten en contact met familieleden buiten de gevangenis. Vorige week werd de gevangen protestleider Maria Kolesnikova gefotografeerd terwijl ze haar vader ontmoette in wat leek op een gevangenisziekenhuis – het eerste nieuws over haar toestand in 20 maanden.

Onlangs vrijgelaten gevangenen die in ballingschap leven, hebben de AFP-nieuwsdienst verteld dat het bijna onmogelijk is om een normaal leven te leiden in Wit-Rusland als voormalig politiek gevangene, met mensen die onder strikte controle blijven en moeite hebben om werk te vinden.