Belangrijke oceaanstroom blijft stabiel: AMOC-onderzoek onthult geen afname in 60 jaar

Onderzoek naar de Atlantische Meridionale Omkering Circulatie (AMOC) heeft nieuwe inzichten opgeleverd over de stabiliteit van deze belangrijke oceaanstroom. Vroegere studies vertrouwden voornamelijk op gegevens van de zeewatertemperatuur, maar recent onderzoek maakt gebruik van geavanceerdere meetmethoden, zoals de CTD-rozet, die de geleidbaarheid, temperatuur en diepte van de oceaan kan meten door watermonsters op verschillende diepten te verzamelen.

De aarde, die voor 71% bedekt is met water, wordt sterk beïnvloed door de oceaan en zijn stromingen. De AMOC, een systeem van verbonden stromingen in de Atlantische Oceaan, speelt een cruciale rol in het verdelen van warmte, vocht en voedingsstoffen, en reguleert het klimaat en het weer op aarde. Met de voortdurende klimaatverandering vrezen veel wetenschappers dat smeltwater van de poolijskappen de AMOC aanzienlijk zou kunnen verstoren of zelfs laten instorten.

Een team van wetenschappers van het Woods Hole Oceanographic Institution (WHOI) heeft echter vastgesteld dat de AMOC in de afgelopen 60 jaar niet is afgenomen. In een recent gepubliceerde studie in Nature Communications wijzen de auteurs erop dat de AMOC momenteel stabieler is dan eerder werd gedacht. Dit onderzoek is uitgevoerd door Nicholas P. Foukal en zijn collega’s, die ontdekten dat de verwachte veranderingen in de AMOC tot nu toe niet hebben plaatsgevonden.

Hun bevindingen staan in contrast met eerdere studies, waaronder een publicatie uit 2018 die meldde dat de AMOC in de afgelopen 70 jaar was afgenomen. Dit eerdere onderzoek was gebaseerd op metingen van de zeewatertemperatuur, maar de huidige studie toont aan dat deze methode niet zo betrouwbaar is als aanvankelijk gedacht.

Om de onzekerheid te verkleinen, hebben de onderzoekers nieuwe gegevens gebruikt van het Coupled Model Intercomparison Project (CMIP). Ze ontdekten dat de meest recente beschikbare gegevens over zeewatertemperatuur de AMOC niet nauwkeurig konden reconstrueren. Daarom keken ze naar lucht-zeewarmtefluxen, die de uitwisseling van warmte van de oceaan naar de atmosfeer meten. Wanneer de AMOC sterker is, komt er meer warmte vrij van de oceaan naar de atmosfeer boven de Noord-Atlantische Oceaan.

De auteurs hebben een proxy voor de AMOC afgeleid met behulp van de CMIP-modellen en deze toegepast op observatiegegevens. De beste gegevens over oppervlaktewarmtefluxen boven de Noord-Atlantische Oceaan komen uit reanalyses die directe waarnemingen in een model integreren. De studie benadrukt dat de decadaan gemiddeld AMOC van 1963 tot 2017 niet is verzwakt.

Volgens de onderzoekers is de AMOC mogelijk niet zo dicht bij een kantelpunt als eerder werd gesuggereerd. “Het is bijna unaniem dat de Atlantische omkering in de toekomst zal vertragen, maar of deze zal instorten is nog steeds onderwerp van debat,” voegt Foukal toe. “Dit werk geeft aan dat er nog tijd is om actie te ondernemen voordat we dit potentiële kantelpunt bereiken.”

Hoewel er beperkingen zijn aan deze proxy-gebaseerde reconstructies, concluderen de auteurs dat een afname van de AMOC in de afgelopen 60 jaar zeer onwaarschijnlijk lijkt.