Behoud uw Amerika, meneer Trump, en wij behouden ons Afrika

OPINIE

In een poging om ons uit te sluiten, doet Trump misschien wat Afrikaanse leiders al lang niet meer kunnen: ons aanmoedigen om op eigen benen te staan.

Op 16 juni onthulde een bericht dat de Amerikaanse president Donald Trump overweegt zijn reisverbod uit te breiden naar maar liefst 36 extra landen, waarvan de meeste in Afrika liggen – waaronder mijn land, Zimbabwe.

Twaalf dagen eerder had Trump een proclamatie uitgevaardigd die burgers van 12 landen de toegang tot de VS ontzegt. Zeven van deze landen – Tsjaad, Congo, Equatoriaal-Guinea, Eritrea, Libië, Somalië en Soedan – zijn Afrikaans.

Daarnaast heeft hij gedeeltelijke reisbeperkingen opgelegd voor individuen uit Burundi, Cuba, Laos, Sierra Leone, Togo, Turkmenistan en Venezuela. Burgers uit deze landen mogen zich niet permanent in de VS vestigen of toeristen- of studentenvisa aanvragen.

Zoals beloofd tijdens zijn campagne, slaat Trump hard op immigratie.

Voor het eerst in mijn leven sta ik nu voor de buitengewone mogelijkheid dat ik niet meer naar de VS kan reizen – een land dat verschillende familieleden en vrienden als thuis beschouwen.

Mijn neef, Dr. Anna Mhaka, voltooide bijvoorbeeld haar medische studies en werkte uitsluitend in de VS. Spencer Matare, een voormalige klasgenoot, woont al meer dan twee decennia in Indianapolis en is Amerikaan.

Ondanks de politieke ophef en het veroordelen van migranten – zowel legaal als ongedocumenteerd – zijn Anna en Spencer, net als miljoenen anderen, hardwerkende, wetgevende leden van de Amerikaanse samenleving.

Ik weet dat velen in Afrika hopen in hun voetsporen te treden en zich zorgen maken over de toenemende barrières voor migratie die Trump heeft opgeworpen.

Toch ben ik geen van hen.

Sinds ik in 1997 afstudeerde aan de Universiteit van Kaapstad, heb ik nooit de neiging gehad om naar Amerika te reizen – laat staan om daar te wonen.

Ik besef dat dit mij tot een uitzondering maakt.

Ik kom uit een tijd en plaats waar het Westen werd geïdealiseerd – geromantiseerd door de geassimileerde lens van een Engelse opvoeding. Die verlangens waren overal om me heen, niet alleen in mijn gemeenschap maar over het hele Afrikaanse continent, gevormd door de blijvende erfenissen van Franse, Portugese, Spaanse en Britse koloniale overheersing. Maar het was nooit het mijne.

Op Internationale Migrantendag – 18 december 2024 – publiceerde Afrobarometer een rapport gebaseerd op gegevens uit 24 Afrikaanse landen. Hieruit bleek dat 49 procent van de Afrikanen had overwogen te emigreren, met Noord-Amerika en Europa als de belangrijkste bestemmingen – hoewel een aanzienlijk aantal de voorkeur gaf aan verhuizing binnen Afrika.

Bijna 49 procent gaf de zoektocht naar betere werkgelegenheid op als reden om te willen emigreren; 29 procent wees op armoede en economische ontberingen.

Veel Afrikanen geloven nog steeds in de “Amerikaanse droom” – of het Europese equivalent – en ik ben hen niet kwalijk. In de VS hebben Afrikanen succes gevonden in het bedrijfsleven, de academische wereld en de sport. De overleden NBA-ster Dikembe Mutombo, uit de Democratische Republiek Congo, is een voorbeeld.

Tijdens zijn leven schonk Mutombo $15 miljoen van zijn rijkdom om het Biamba Marie Mutombo Hospital in Kinshasa op te richten – een medisch en onderzoekscentrum van $29 miljoen ter nagedachtenis aan zijn moeder, die in 1997 overleed omdat ze geen tijdige zorg kreeg.

Haar tragische, maar veelvoorkomende verhaal weerspiegelt de diepgewortelde sociaaleconomische uitdagingen in Afrika – de omstandigheden die blijven aansteken tot emigratie: gebroken gezondheidssystemen, verankerde corruptie, werkloosheid, armoede. In tegenstelling daarmee lijkt de VS vaak een toevluchtsoord.

Een rapport van het Pew Research Center uit januari 2022 over zwarte immigranten in de VS toonde aan dat Afrikaanse zwarte immigranten tot de meest recente aankomsten behoren: Drie kwart kwam in 2000 of later, met 43 procent die tussen 2010 en 2019 arriveerde.

Hoewel het Caribisch gebied de belangrijkste bronregio blijft, heeft Afrika veel van de recente groei aangewakkerd. Tussen 2000 en 2019 steeg het aantal zwarte Afrikaanse immigranten met 246 procent – van ongeveer 600.000 naar twee miljoen. Tegenwoordig maken mensen van Afrikaanse afkomst 42 procent uit van de buitenlandse zwarte bevolking in de VS – een stijging van 23 procent in 2000.

Toen ik voor het eerst hoorde van de voorgestelde visumbeperkingen van Trump, voelde ik diepgaande minachting. Het was onmogelijk om niet zijn beruchte opmerking over “shithole countries” van 11 januari 2018 te herinneren – nog een daad van raciale profilering gericht op Afrikaanse landen.

Echter, na reflectie ben ik zijn verdeeldheid zaaiende en insulaire beleid in een ander licht gaan zien.

Op 20 januari bevroor hij de Amerikaanse hulp aan Afrika.

Nu staat hij op het punt veel van ons visa te ontzeggen – van Burkina Faso tot Kameroen en Ivoorkust.

Onbewust duwt Trump Afrikaanse landen naar grotere zelfredzaamheid – hij dwingt ons de onvervulde behoeften van onze onrustige bevolking onder ogen te zien.

Maar hij is niet alleen in zijn “anti-Afrikaanse” politiek.

Anti-immigratieretoriek is verhard aan de hele Amerikaanse politieke spectrum. Voor Afrikanen is het zelfs moeilijker geworden om een studentenvisum te bemachtigen. In 2023 hadden landen in Sub-Sahara Afrika de hoogste afwijspercentages voor Amerikaanse visa – gemiddeld 57 procent. Met uitzondering van Zuid-Afrika, waar de afwijzing ongeveer 19 procent bedraagt, stijgt het percentage in andere regio’s tot 61 procent.

Deze dalende goedkeuringen raken mij niet, aangezien ik geen verlangen heb om de Verenigde Staten te bezoeken of er te vestigen.

Mijn terughoudendheid om voet te zetten in het zogenaamde “land van de vrijen” komt voort uit een diepgewortelde angst: de angst om opnieuw een slachtoffer te worden van Amerikaanse politiegeweld – zoals de wereld getuigde met de moord op George Floyd in Minneapolis op 25 mei 2020. Ik weet dat zwarte mensen – Afrikaans of anderszins – veel te vaak worden blootgesteld aan racisme, geweld en discriminatie in de VS, ongeacht hun immigratiestatus.

Maar raciaal geladen politiegeweld is niet de enige reden waarom ik ervoor kies om weg te blijven. Er zijn veel meer redenen voor een Afrikaan om nooit te overwegen zich daar te vestigen.

Veel Amerikanen hebben te maken met dezelfde, diepgewortelde problemen waarmee Afrikanen op het continent worden geconfronteerd. Ongeveer 29 miljoen volwassenen in de VS hebben moeite om toegang te krijgen tot betaalbare gezondheidszorg, volgens de West Health-Gallup gezondheidsindices – een uitdaging die net zo bekend is in Kinshasa als in veel delen van Amerika. In 2023 meldde het Amerikaanse Census Bureau dat 36,8 miljoen Amerikanen in armoede leven.

Ondanks de glanzende illusie die Hollywood projecteert, is de VS geen utopie.

Hoewel mensen zoals Anna en Spencer daar succesvol zijn geweest, is er voor de meeste Afrikanen geen weg naar de “Amerikaanse droom”. Ze moeten hun toekomst binnen hun eigen landen of in andere delen van Afrika vinden.

Een enorme transformatie is nodig.

China heeft immers in slechts 40 jaar tijd ingrijpende economische hervormingen doorgevoerd.

Met Afrika’s enorme mineralenrijkdom en de jonge, opgeleide bevolking is vergelijkbare verandering mogelijk. Een focus op de binnenlandse verwerking van grondstoffen kan industriële groei, werkgelegenheid en een hogere bruto binnenlands product stimuleren.

Maar vrede en goed bestuur moeten eerst komen. En onze investeringsprioriteiten moeten veranderen. In plaats van geld te steken in defensie en veiligheid, zouden Afrikaanse regeringen zich moeten richten op kunstmatige intelligentie, gezondheidszorg en wetenschappelijk onderzoek.

Als Afrikanen moeten we stoppen met het definiëren van onszelf door middel van westerse hulp, validatie of instructies.

Wat er ook gebeurt, ik zal in het moederland blijven.

Houd je Amerika, meneer Trump – en wij houden ons Afrika.