Azerbeidzjaanse leider beschuldigt Frankrijk van koloniale ‘misdaden’ tijdens COP29-toespraak

Ilham Aliyev, de president van Azerbeidzjan, sprak tijdens een top van de leiders van kleine eilandontwikkelingslanden op de COP29 VN-klimaattop in Bakoe, Azerbeidzjan.

De Franse minister van Ecologie, Agnès Pannier-Runacher, heeft zich teruggetrokken uit de klimaatbesprekingen op COP29 in Azerbeidzjan, nadat president Aliyev Frankrijk beschuldigde van kolonialistische “misdaden” in Nieuw-Caledonië. Dit markeert een nieuwe diplomatieke ruzie tussen de twee landen.

Aliyev, die de COP29 VN-klimaatbesprekingen in Bakoe organiseert, ontving luid applaus van vertegenwoordigers van enkele Stille Oceaan-eilanden na een strijdlustige toespraak waarin hij Parijs bekritiseerde vanwege de reactie op de protesten die in mei het door Frankrijk bestuurde eilandarchipel teisterden.

“De misdaden van Frankrijk in zijn zogenaamde overzeese gebieden zouden niet compleet zijn zonder de recente mensenrechtenschendingen te vermelden,” zei Aliyev. “Het regime van president [Emmanuel] Macron heeft 13 mensen gedood en 169 verwond tijdens legitieme protesten van het Kanak-volk in Nieuw-Caledonië,” voegde hij eraan toe.

Pannier-Runacher reageerde snel en vertelde wetgevers in Parijs dat ze haar reis naar de besprekingen annuleerde als protest tegen Aliyev’s “deplorabele” toespraak. Ze noemde zijn aanval “onaanvaardbaar… en beneden de waardigheid van het voorzitterschap van de COP.”

Ze voegde eraan toe dat het ook een “flagrante schending van de gedragscode” was voor het leiden van de VN-klimaatbesprekingen. De minister bekritiseerde ook Aliyev om zijn “evenzeer onaanvaardbare opmerkingen over fossiele brandstoffen”, nadat hij de enorme olie- en gasreserves van zijn land als een “gift van God” had beschreven.

Ondanks haar terugtrekking zei Pannier-Runacher dat het team van Franse onderhandelaars in Bakoe niet zou opgeven in hun inspanningen om een overeenkomst te bereiken “om de planeet en haar bevolkingen” te beschermen tegen klimaatverandering.

De betrekkingen tussen Parijs en Bakoe zijn koel vanwege Frankrijk’s langdurige steun voor de aartsvijand Armenië, dat Azerbeidzjan vorig jaar versloeg in een bliksemoorlog en het door Armeniërs bevolkte gebied Nagorno-Karabakh heroverde, wat leidde tot de ontheemding van meer dan 100.000 Armeniërs.

Parijs beschuldigde dit jaar Azerbeidzjan van inmenging in zijn interne politiek door spanningen in zijn overzeese gebieden, waaronder Nieuw-Caledonië, op te stoken. Macron heeft zich ook afgekeerd van COP29.

Azerbeidzjan ontkent inmenging, maar Aliyev viel woensdag Frankrijk aan omdat het Corsica en zijn verre overzeese eilandgebieden “onder het koloniale juk” houdt. Aliyev regeert zijn gasrijke land al meer dan twee decennia sinds de dood van zijn vader, de Azerbeidzjaanse communistische leider uit de Sovjetperiode en voormalige KGB-generaal Heydar Aliyev.

In de aanloop naar de klimaattop werd Azerbeidzjan breed bekritiseerd om zijn mensenrechtenrecord en de onderdrukking van politieke oppositie. Aliyev bekritiseerde in zijn toespraak de Europese Unie en het mensenrechtenorgaan van de Raad van Europa, en noemde hen “symbolen van politieke corruptie die de verantwoordelijkheid delen met de regering van president Macron voor de moorden op onschuldige mensen.”

Hij verklaarde ook dat “alle politieke gevangenen van Frankrijk moeten worden bevrijd.” Aliyev beschuldigde de EU-buitenlandchef Josep Borell ervan de rest van de wereld met een jungle te hebben vergeleken, terwijl Europa een tuin was. “Als wij de jungles zijn,” verklaarde hij, “blijf dan weg van ons en bemoei je niet met onze zaken.”