Armoedebestrijding zonder in te boeten op klimaatdoelen is haalbaar, volgens onderzoekers

Klimaatverandering en basisbehoeften aanpakken

Met de toenemende klimaatverandering en miljarden mensen die nog steeds zonder basisbehoeften leven, is het niet alleen mogelijk maar ook essentieel om beide uitdagingen gelijktijdig aan te pakken. Nieuw onderzoek benadrukt dat het bereiken van wereldwijde klimaatdoelen en het waarborgen van een fatsoenlijke levensstandaard voor iedereen haalbaar is, mits de emissiereducties snel en doeltreffend worden doorgevoerd.

De studie, geleid door Jarmo Kikstra, een onderzoeker in het IIASA-programma voor Energie, Klimaat en Milieu, onderzoekt energietrends die in lijn zijn met de doelstellingen van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) en de Overeenkomst van Parijs. De auteurs hebben geanalyseerd of deze scenario’s voldoende energie bieden zodat alle mensen wereldwijd kunnen genieten van essentiële diensten, zoals verwarming en koeling van huizen, schoon koken, vervoer, onderwijs en gezondheidszorg. De studie is gepubliceerd in het tijdschrift Environmental Research Letters.

Deel van de oplossing

“Ons doel is te begrijpen wat nodig is om extreme armoede te elimineren en tegelijkertijd klimaatmaatregelen te bevorderen,” legt Kikstra uit. “We hebben het niet alleen over het verbeteren van de levensstandaard van mensen in extreme armoede; we kijken naar toekomstscenario’s met hoge ontwikkelingsambities, waarbij fatsoenlijke levensstandaarden als minimum voor iedereen wereldwijd worden gewaarborgd.”

De onderzoekers gebruikten het nieuwe DESIRE-model om energietrends die duurzame ontwikkeling prioriteit geven te vergelijken met diegene die de huidige trends voortzetten. Een opvallende bevinding is dat scenario’s voor duurzame ontwikkeling het aantal mensen dat minder dan de minimum vereiste energie voor basisbehoeften verbruikt, aanzienlijk verminderen. Onder deze scenario’s wordt verwacht dat het aantal mensen dat niet genoeg energie heeft voor hun basisbehoeften met meer dan 90% zal dalen—een veel snellere vooruitgang dan wat zou worden bereikt door de huidige trends voort te zetten.

Efficiëntie en gelijkheid

Bovendien benadrukt het onderzoek dat de emissies die nodig zijn om fatsoenlijke levensstandaarden te ondersteunen veel kleiner zijn dan de totale emissies. “Onze bevindingen dagen het idee uit dat het uitbannen van armoede en het beschermen van de planeet tegenstrijdige doelen zijn. De energie die nodig is om basis menselijke waardigheid te waarborgen is klein in vergelijking met wat momenteel wereldwijd wordt verbruikt,” voegt Kikstra toe. “Toch betekent zo’n duurzame ontwikkelingsroute dat de groeipercentages in lage-inkomenslanden veel hoger moeten zijn dan we tot nu toe hebben gezien. Dit vereist passende ontwikkelingsinspanningen en internationale steun.”

Shonali Pachauri, leider van de Transformative Institutional and Social Solutions Research Group en mede-auteur van de studie, wijst erop dat het belangrijk is om drie verschillende manieren vast te leggen waarmee ervoor kan worden gezorgd dat iedereen voldoende middelen krijgt—groei, efficiëntie en het verminderen van ongelijkheid. “Er moeten niet alleen meer diensten komen waar ze nodig zijn, het is ook cruciaal om de manier waarop diensten worden aangeboden te verbeteren en ervoor te zorgen dat middelen niet worden verspild, maar worden toegewezen aan degenen die ze nodig hebben,” merkt ze op.

Toekomstige energiebehoeften

“Onze studie is de eerste die gedetailleerde studies over energiebehoeften verbindt met wereldwijde geïntegreerde modellen voor emissiereducties. Als het goed wordt gedaan, zouden toekomstige energiebehoeften minstens een derde lager kunnen zijn, terwijl de emissies tot nul worden teruggebracht,” voegt mede-auteur Bas van Ruijven, die de Sustainable Service Systems Research Group aan IIASA leidt, eraan toe.

De auteurs benadrukken het belang van het combineren van ontwikkeling en klimaatactie, maar merken op dat als effectieve klimaatbeleid niet wordt geïmplementeerd, zelfs het absolute minimum om basisbehoeften te vervullen niet mogelijk zou zijn zonder de limieten van de Overeenkomst van Parijs te overschrijden. Een van de belangrijkste conclusies van de studie is dat slechts ongeveer een derde van de wereldwijde energie nodig zou zijn om fatsoenlijke levensstandaarden te ondersteunen, terwijl de resterende twee derde van het energieverbruik wordt gebruikt voor doeleinden die verder gaan dan het vervullen van basisbehoeften.

In een toekomst die minder dan twee decennia verwijderd kan zijn, zou meer dan de helft van de wereldbevolking—ook in lage-inkomenslanden—levensstandaarden kunnen bereiken die meer dan twee keer zo hoog zijn als de minimale fatsoenlijke levensstandaard voor de gebouwensector. Dit toont aan dat een rechtvaardige en leefbare toekomst voor iedereen mogelijk is, terwijl tegelijkertijd de klimaatdoelen worden gehaald.

“Het bieden van de diensten die mensen wereldwijd nodig hebben, zal de planeet waarschijnlijk niet vernietigen—althans niet vanuit een energieperspectief. Het bereiken van klimaatdoelstellingen en het waarborgen van een fatsoenlijk leven voor iedereen ligt binnen onze mogelijkheden, maar het vereist onmiddellijke en doeltreffende actie om de emissies te verminderen,” concludeert Kikstra.