Alarmerende microplasticsvervuiling in de grote rivieren van Europa

Alarmerende niveaus van microplastics zijn aangetroffen in de belangrijkste rivieren van heel Europa, volgens wetenschappers die op maandag 14 studies gelijktijdig publiceerden.

De Franse wetenschapper Jean-François Ghiglione, die de grootschalige operatie coördineerde, zei: “De vervuiling is aanwezig in alle bestudeerde Europese rivieren.” In totaal zijn negen grote rivieren onderzocht, van de Thames tot de Tiber. Gemiddeld werd er “drie microplastics per kubieke meter water” geconstateerd in al deze rivieren, volgens de resultaten die zijn gepubliceerd in het tijdschrift Environmental Science and Pollution Research.

Dit staat in schril contrast met de 40 microplastics per kubieke meter die in de tien meest vervuilde rivieren ter wereld zijn geregistreerd—de Gele Rivier, Yangtze, Mekong, Ganges, Nijl, Niger, Indus, Amur, Parelrivier en Hai—die landen irrigeren waar de meeste plastic wordt geproduceerd of waar plastic afval wordt verwerkt.

Maar dit houdt geen rekening met het volume water dat stroomt. Op de Rhône in Valence, Frankrijk, betekent de snelle stroming dat er “3.000 plastic deeltjes elke seconde” zijn, aldus Ghiglione. De Seine in Parijs heeft ongeveer 900 per seconde.

Ghiglione merkte op: “De massa van microplastics die met het blote oog niet zichtbaar zijn, is significant groter dan die van de zichtbare.” Dit resultaat heeft de onderzoekers “verrast.” Deze bevinding werd bevestigd door analytische vooruitgangen die zijn geboekt tijdens de studies, die in 2019 zijn gestart.

“Grote microplastics drijven en worden verzameld aan de oppervlakte, terwijl onzichtbare microplastics door de waterkolom zijn verspreid en door veel dieren en organismen worden opgenomen,” voegde hij eraan toe. Ghiglione is hoofdonderzoeker in mariene microbio-ecotoxicologie bij het Franse Nationale Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek (CNRS).

Monstername gebeurde bij de mondingen van de rivieren Elbe, Ebro, Garonne, Loire, Rhône, Rijn, Seine, Thames en Tiber door zo’n 40 chemici, biologen en fysici van 19 onderzoekslaboratoria.

De onderzoekers maakten vervolgens hun weg stroomopwaarts tot ze de eerste grote stad aan elke waterweg bereikten. “Microplastics zijn kleiner dan een rijstkorrel,” zei Alexandra Ter Halle, een chemicus bij het CNRS in Toulouse, die deelnam aan de analyse.

De deeltjes zijn kleiner dan vijf millimeter, met de kleinste die met het blote oog niet zichtbaar zijn. Dit omvat synthetische textielvezels van het wassen van kleding en microplastics die vrijkomen van autobanden of bij het losdraaien van plastic flesdoppen. Onderzoekers ontdekten ook virgin plastic pellets, de rauwe korrels die worden gebruikt om plastic producten te vervaardigen.

Een van de studies identificeerde een virulente bacterie op een microplastic in de Loire in Frankrijk, die infecties bij mensen kan veroorzaken. Een andere onverwachte bevinding was dat een kwart van de microplastics die in rivieren zijn ontdekt, niet afkomstig zijn van afval, maar van industriële plastic pellets. Deze korrels, bijgenaamd “zeemeerminnentranen,” zijn soms ook verspreid langs stranden na maritieme incidenten.

“Wat we zien is dat de vervuiling diffuus en gevestigd is” en “van overal in de rivieren afkomstig is,” voegde hij eraan toe. “De internationale wetenschappelijke coalitie waar we deel van uitmaken (in het kader van internationale VN-onderhandelingen over het verminderen van plasticvervuiling) roept op tot een grote vermindering van de productie van primaire plastic, omdat we weten dat de productie van plastic direct verband houdt met vervuiling,” zei hij.