Afname van aerosolvervuiling kan leiden tot meer hittegolven in bevolkte gebieden

Verandering in het klimaat: Toename van hittegolven door afname van aerosolen

Hittegolven komen steeds vaker voor over de hele wereld. Terwijl stijgende temperaturen door de uitstoot van broeikasgassen een deel van het probleem vormen, kan de afname van aerosolen—de kleine deeltjes die smog en luchtvervuiling vormen—de stijging nog verder aanjagen, vooral in dichtbevolkte gebieden.

Deze bevinding komt uit een studie uitgevoerd door onderzoekers van de Universiteit van Texas in Austin. Terwijl recent onderzoek een verband heeft gelegd tussen het dalen van aerosolen en de stijgende regionale temperaturen, is deze studie de eerste die de impact van aerosolen op de blootstelling van mensen aan hittegolven onderzoekt. “We wisten dat aerosoluitstoot de opwarming van de aarde op regionaal niveau onderdrukte, maar de impact van diezelfde onderdrukking op hittegolven nabij stedelijke centra was veel groter dan we verwachtten,” zei medeauteur Cameron Cummins. “Als steden hun aerosoluitstoot willen verminderen om de volksgezondheid te verbeteren, zullen ze ook waarschijnlijk meer hittegolven ervaren.”

Met behulp van wereldwijde klimaatmodellen ontdekten de onderzoekers dat aerosolen tot 2,5 keer invloedrijker zijn dan broeikasgassen als het gaat om veranderingen in de frequentie van hittegolven in bevolkte gebieden—met hogere niveaus van aerosolen die de blootstelling aan hittegolven onderdrukken door de zonnestralen te weerkaatsen.

De onderzoekers ontdekten dat van 1920 tot heden hogere aerosolniveaus hielpen de frequentie van hittegolven in bevolkte gebieden met ongeveer de helft te onderdrukken. Deze trend keert echter nu om door de dalende aerosolniveaus, wat deels te wijten is aan schone-luchtbeleid dat door landen is ingevoerd vanwege de negatieve gezondheidseffecten van aerosolen.

Bevolkte gebieden, die de meeste aerosolen uitstoten, lopen bijzonder risico op een versnelde toename van hittegolven door de daling van aerosolen in de nabije toekomst, aldus Persad. “Aerosolen zijn momenteel erg goed in het tegengaan van blootstelling [aan hittegolven], maar dat kan snel veranderen in de toekomst,” zei ze. “We lijken al een kantelpunt te hebben overschreden waarbij de afname van aerosolen de blootstelling aan hittegolven in veel gebieden versnelt.”

Als de wereldwijde aerosoluitstoot in de komende decennia blijft dalen zoals verwacht, zullen hittegolven naar verwachting toenemen van de huidige wereldgemiddelde van ongeveer 40 dagen per jaar naar ongeveer 110 dagen per jaar tegen 2080. Regio’s die bijzonder hard getroffen zullen worden door hittegolven veroorzaakt door dalende aerosolen zijn onder andere Sub-Sahara Afrika, Zuid-Azië, Zuid-Amerika en West-Europa.

In deze studie wordt een hittegolf gedefinieerd als drie of meer aaneengeschakelde dagen tijdens het warme seizoen van een regio die een temperatuurgrens van het 90e percentiel overschrijden.

Aerosolen worden vaak geproduceerd tegelijkertijd met broeikasgassen, wanneer brandstoffen of andere materialen worden verbrand. Echter, de twee gedragen zich anders in de atmosfeer. Broeikasgassen verhogen de temperaturen, verspreiden zich relatief gelijkmatig over de wereld en kunnen van enkele jaren tot honderden jaren aanwezig blijven. Aerosolen hebben een verkoelend effect, hebben een meer regionale verspreiding en zijn vaak binnen enkele weken verdwenen.

De regionale verspreiding van aerosolen en hun beperkte levensduur is belangrijk, aldus Persad. Dit betekent dat wanneer landen de aerosoluitstoot verminderen, de effecten vaak binnen enkele jaren zichtbaar zijn. Dat is een goede zaak wat betreft de gezondheids- en milieuvoordelen die gepaard gaan met de vermindering van aerosolen. De modellen tonen echter aan dat het bevolkte gebieden bijzonder kwetsbaar maakt voor hittegolven naarmate de aerosoluitstoot afneemt.

West-Europa is een opmerkelijk voorbeeld. Tijdens het einde van de 20e eeuw hebben aerosolen bijna volledig de impact van broeikasgassen gecompenseerd, waardoor West-Europa weinig hittegolven heeft ervaren. Echter, in de komende 25 jaar zou de afname van aerosolen alleen al de frequentie van hittegolven in delen van West-Europa met 40 dagen per jaar of meer kunnen verhogen.

De resultaten van de studie moeten niet worden opgevat als een vrijbrief om te vervuilen, aldus Persad. Hoge aerosolniveaus hebben directe gevolgen voor de menselijke gezondheid door het hart en de longen te schaden, wat kan bijdragen aan ziektes en voortijdige sterfte. In plaats daarvan moeten de bevindingen van de studie een signaal zijn voor steden om zich voor te bereiden op een wereld met meer risico op hittegolven.

“Dit werk suggereert dat wat er in de nabije toekomst met aerosolen gebeurt, echt belangrijk zal zijn voor wat er met hittegolven en de bijbehorende risico’s zal gebeuren in de komende 20 tot 30 jaar,” zei Persad.