Aarde weerkaatst steeds minder zonlicht, blijkt uit studie

De Aarde wordt donkerder: minder zonlicht weerkaatst

Van 2001 tot 2024 heeft de Aarde minder zonlicht weerkaatst, wat betekent dat het donkerder is geworden, zo meldt een onderzoeksteam in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences.

De ontwikkeling is duidelijker waarneembaar op het noordelijk halfrond dan op het zuidelijk halfrond, zoals het onderzoek dat maandag werd gepubliceerd, onthult. Een team onder leiding van Norman Loeb van NASA’s Langley Research Center in Hampton, Virginia, ontdekte deze voorheen onbekende ongelijkheid tussen de twee halfronden na het analyseren van satellietgegevens.

Over het algemeen ontvangt het zuidelijk halfrond gemiddeld meer stralingsenergie aan de bovenkant van de atmosfeer, terwijl er een nettoverlies is op het noordelijk halfrond, volgens de onderzoeksgroep. Eerdere studies gaven echter aan dat deze ongelijkheid werd gecompenseerd door atmosferische en oceaanstromingen die energie over de evenaar van het zuidelijk naar het noordelijk halfrond transporteren.

Afname van het oppervlak-albedo op het noordelijk halfrond

De huidige studie toont nu aan dat atmosferische en oceaanstromingen niet in staat zijn geweest om de verschillen in de afgelopen twee decennia volledig te compenseren. Met een gemiddelde energie-inname van zonnestraling van 240 tot 243 watt per vierkante meter, is een divergentie van 0,34 watt per vierkante meter per decennium niet bijzonder groot. Toch is de waarde statistisch significant, aldus het team.

De verschillende ontwikkelingen op de noordelijke en zuidelijke halfronden worden toegeschreven aan veranderingen in waterdamp en wolken in de atmosfeer, evenals veranderingen in het albedo, de reflectiviteit van oppervlakken, op het aardoppervlak. IJs en sneeuw reflecteren bijvoorbeeld meer zonnestraling dan rots of water. Volgens de studie heeft de afname van de concentratie zee-ijs en sneeuwbedekking op het noordelijk halfrond bijgedragen aan de verduistering.

Invloed van bosbranden en vulkaanuitbarstingen

Naast deze factoren draagt de interactie tussen straling en aerosolen – kleine zwevende deeltjes – het meest bij aan het verschil. Deze deeltjes fungeren als condensatiekernen voor wolkenvorming, wat op zijn beurt de reflectie van zonnestraling bevordert. De onderzoekers legden de waargenomen trend uit door te stellen dat de fijne deeltjesvervuiling op het noordelijk halfrond aanzienlijk is afgenomen door milieubeschermingsmaatregelen, zoals in Europa, de Verenigde Staten en China.

In tegenstelling tot het noordelijk halfrond hebben bosbranden in Australië en de uitbarsting van de Hunga Tonga-vulkaan in de zuidelijke Stille Oceaan in 2021 en 2022 geleid tot een grotere hoeveelheid aerosolen op het zuidelijk halfrond.

Belangrijke bevindingen voor klimaatmodellen

Wetenschappers gingen eerder ervan uit dat verschillen in verduistering tussen de twee halfronden ook zouden worden gecompenseerd door veranderingen in bewolking. Echter, de studie suggereert dat de rol van wolken in het behoud van hemisferische symmetrie beperkt kan zijn. Het begrijpen van deze relaties is ook belangrijk voor het verbeteren van klimaatmodellen, benadrukten de onderzoekers.