De weg naar welvaart in Angola ligt in zon en aarde, niet in olie

De Weg naar Welvaart voor Angola: Zon en Bodem, Niet Olie

Naarmate Angola streeft naar een duurzame toekomst, wordt het steeds duidelijker dat de lange termijn welvaart van het land ligt in zijn zon en bodem in plaats van in olie. Het benutten van de overvloedige zonne-energie en de uitgestrekte landbouwgronden kan verwaarloosde plattelandsgebieden transformeren tot centra van innovatie en economische wedergeboorte. Dit zou niet alleen zakelijke kansen creëren, maar ook waardig werk, vooral voor jongeren en vrouwen, en de economie diversifiëren die lange tijd door olie werd gedomineerd.

Olie, dat 30 procent van Angola’s bruto binnenlands product en meer dan 90 procent van de export uitmaakt, opereert grotendeels in isolatie van de rest van de economie. Terwijl het aanzienlijke inkomsten genereert, is het onderhevig aan grote prijsfluctuaties, creëert het weinig banen en heeft het zelden verbinding met lokale bedrijven. Als gevolg hiervan zijn gemeenschappen kwetsbaarder geworden voor armoede, met een werkloosheidspercentage van ongeveer 30 procent en een verbluffend 53 procent werkloosheid onder jongeren onder de 25 jaar.

Een massale exodus naar de Angolese hoofdstad Luanda weerspiegelt deze kwetsbaarheid. Bijna een derde van de bevolking is nu geconcentreerd in de provincie Luanda, waardoor plattelandsgemeenschappen ontvolkt en onderontwikkeld achterblijven. Een gevolg hiervan is een toenemende voedselrekening, aangezien het land jaarlijks ongeveer $3 miljard aan voedsel importeert.

Een vergelijkbare massale exodus van platteland naar stedelijke gebieden beïnvloedt de duurzame plattelandsontwikkeling in veel delen van Afrika. In 2023, terwijl Angola’s verstedelijkingsgraad 69 procent was, bereikten de cijfers op het continent tot 91 procent in Gabon, 76 in São Tomé en Principe, 74 in Equatoriaal Guinea en 72 in Botswana. Dit leidt vaak tot grotere uitdagingen op het gebied van huisvesting, waterschaarste en voedselzekerheid.

Angola zou de weg kunnen wijzen in het omkeren van deze trend door gebruik te maken van zijn opmerkelijke natuurlijke hulpbronnen. Het land heeft enkele van de hoogste niveaus van zonnestraling ter wereld. Deze krachtige natuurlijke hulpbron kan worden benut om plattelandsgebieden van elektriciteit te voorzien (momenteel heeft bijna de helft van de bevolking geen toegang tot elektriciteit) en de agrarische sector te stimuleren. Bovendien wordt slechts ongeveer 10 procent van Angola’s landbouwgrond bewerkt. Het potentieel voor landbouw is enorm.

Maar er blijft een belangrijke uitdaging: hoe kunnen jonge mensen terug worden aangetrokken naar de plattelandsgebieden die ze zijn ontvlucht, terugkerend niet als laatste redmiddel, maar als een veelbelovende economische en levensonderhoudsoptie?

Het antwoord ligt in moderne landbouw, niet in de traditionele, arbeidsintensieve sector van het verleden. Aangedreven door schone energie en getransformeerd door technologie, zou de agrarische renaissance in Angola een schat aan mogelijkheden voor innovatie en groei kunnen bieden.

Vergelijkbare successen in andere landen wijzen op wat mogelijk is. Tanzania heeft onlangs aangekondigd dat de voedselzekerheid 128 procent heeft bereikt, met het land dat nu surplusgewassen exporteert, ondersteund door plattelandsverlichting, jongerentraining en landverdelingsinitiatieven. In India hebben kleine boeren hun oogsten aanzienlijk verhoogd door middel van zonne-energie irrigatiesystemen, wat aantoont hoe technologie de traditionele landbouw kan revolutioneren. In Vietnam heeft de adoptie van duurzame landbouwpraktijken en verbeteringen in waterbeheer en toeleveringsketens geleid tot groei in de landbouwsector, met exporten die meer dan $60 miljard bereiken.

In Angola zouden investeringen in zonne-energie-ondersteunde landbouw zowel de binnenlandse voedselvraag kunnen aanpakken als de basis kunnen leggen voor hoogwaardige exporten, zoals avocado’s of speciale gewassen. Door samen te werken met lokale gemeenschappen om strategisch infrastructuur te lokaliseren en te ontwikkelen – te beginnen met essentiële energie- en connectiviteitsbehoeften – kunnen plattelandsgebieden centra van agrarische innovatie worden. De gehele agrarische waardeketen, van marketing en logistiek tot productontwikkeling, kan diverse en uitstekende zakelijke kansen bieden.

De overheid van Angola heeft het belang van landbouw erkend, waarbij voedselzekerheid wordt benadrukt als een van de twee pijlers in het nationale ontwikkelingsplan, en heeft het Programma ter Versnelling van Gezinslandbouw en Versterking van Voedselzekerheid gelanceerd. Echter, er is veel meer nodig om de ontwikkeling van plattelandsgebieden te stimuleren.

Dit omvat gerichte interventies om het ondernemerschap te vergemakkelijken, flexibele beleidsmaatregelen, vaardigheden training in datagestuurde en digitale landbouw, en innovatieve financieringsmechanismen die specifiek zijn voor de landbouw.

Een voorbeeld van dergelijke innovatieve financiering komt uit Nigeria, waar het Incentive-Based Risk Sharing System for Agricultural Lending (NIRSAL) meer dan $273 miljoen aan gegarandeerde leningen heeft gemobiliseerd. Dit bood verzekering en technische ondersteuning aan duizenden boeren en leidde het overheidsbeleid ter bevordering van de landbouwgroei.

Bovendien is zorgvuldige planning nodig om ervoor te zorgen dat agrarische ontwikkeling niet leidt tot de degradatie van gezonde ecosystemen of verlies van biodiversiteit. Initiatieven en training die duurzame praktijken met lage koolstofuitstoot aanmoedigen, zoals bodemconserveringstechnieken, hydrocultuur, druppelirrigatie en gewasdiversificatie, kunnen helpen deze risico’s te mitigeren, zodat de agrarische groei in Angola de gezondheid van zijn ecosystemen behoudt.

Met strategische investeringen en beleidssteun heeft Angola de potentie om zijn afhankelijkheid van voedselimporten te verminderen, waardige levensonderhoud voor zijn jeugd te creëren en zich te ontwikkelen tot een centrum voor diverse, productieve en duurzame landbouw in Zuidelijk Afrika. Nu is het tijd voor Angola om actie te ondernemen, gebruikmakend van zijn zon en bodem om de weg te wijzen en dit enorme potentieel om te zetten in blijvende en inclusieve welvaart voor iedereen.