Foto’s: Tienduizenden marcheren voor de rechten van Maori in Nieuw-Zeeland

Massale Protesten voor Maori-rechten in Nieuw-Zeeland

Een van de grootste protesten in de geschiedenis van Nieuw-Zeeland ter ondersteuning van de Maori-rechten trok maar liefst 42.000 mensen naar het parlement in Wellington. Duizenden mensen verzamelden zich buiten het parlement, waar de traditionele Maori “haka” werd gezongen.

Op dinsdag stroomden meer dan 42.000 demonstranten de hoofdstad Wellington binnen, waardoor drukke straten werden afgesloten terwijl hun geestdriftige optocht zich naar het parlement beweegde. Mannen zonder shirt, gehuld in traditionele veren, werden vergezeld door ruiters die de rode, witte en zwarte Maori-vlag zwaaiden. Kinderen marcheerden naast volwassenen die opvallende Maori “moko” tatoeages droegen en ceremoniële houten wapens vasthielden.

De protesten in Nieuw-Zeeland zijn toegenomen nadat een kleine partij in de conservatieve coalitie een wetsvoorstel indiende om de grondwet van het land, de Verklaring van Waitangi uit 1840, te herdefiniëren. Hoewel het wetsvoorstel weinig kans maakt om goedgekeurd te worden, heeft de introductie ervan de grootste protesten in decennia uitgelokt.

Veel critici, waaronder enkele van de meest gerespecteerde advocaten van Nieuw-Zeeland, beschouwen het als een poging om lang verworven rechten van de 900.000 sterke Maori-bevolking te ontnemen. Mensen verzamelden zich op de gazons voor het bijenkorf-vormige parlementsgebouw, waar ze reggae muziek speelden en toespraken hielden waarin ze de regering opriepen om hen onder ogen te komen.

Vele demonstranten arriveerden in Wellington na een negen dagen durende “hikoi” – of protestmars – die honderden kilometers verderop begon in het verre noorden van Nieuw-Zeeland. In het middelpunt van de verontwaardiging staat de regeringsminister David Seymour, de uitgesproken leider van de libertaire ACT-partij, een kleine partner in de regerende coalitie.

Seymour heeft langdurig geprotesteerd tegen positieve actiebeleid dat is ontworpen om de Maori te helpen, die nog steeds veel vaker vroegtijdig overlijden, in armoede leven of in de gevangenis belanden. Zijn wetsvoorstel zou deze zogenaamde “speciale rechten” willen terugdraaien.

Premier Christopher Luxon heeft zijn verzet tegen het wetsvoorstel van Seymour geuit, wat betekent dat de kans dat het wetsvoorstel een parlementaire stemming overleeft vrijwel nihil is. Maar de voormalige conservatieve premier Jenny Shipley zei dat het indienen van het wetsvoorstel dreigt Nieuw-Zeeland te verdelen op een manier die zij in haar volwassen leven nog niet heeft meegemaakt.

Het wetsvoorstel werd vorige week voor een eerste debat in het parlement geïntroduceerd. De procedure werd verstoord toen de 22-jarige Maori-partijparlementariër Hana-Rawhiti Maipi-Clarke op stond, het wetsvoorstel door midden scheurde en een haka uitvoerde.

De Verklaring van Waitangi, die wordt gezien als het oprichtingsdocument van het land, werd in 1840 ondertekend om vrede te brengen tussen 540 Maori-koningen en de koloniserende Britse troepen. De principes ervan vormen vandaag de dag de basis voor de inspanningen om partnerschappen tussen inheemse en niet-inheemse Nieuw-Zeelanders te bevorderen en de belangen van de Maori-gemeenschap te beschermen.

De verjaardag van de ondertekening van de verklaring blijft een nationale feestdag. Het wetsvoorstel over de principes van de verklaring werd eerder deze maand ingediend door wetgevers die de 184 jaar oude verklaring tussen de Britten en de inheemse Maori willen herinterpreteren. Terwijl het wetsvoorstel geen steun heeft om te slagen, zien critici hierin een verlangen om decennia van beleid gericht op het versterken van de Maori om te keren, die ongeveer 20 procent van de bevolking van 5,3 miljoen uitmaken.

De protesten werden voorafgegaan door een negen dagen durende hikoi, waarbij duizenden zich aansloten bij demonstraties in steden en dorpen terwijl de marsers te voet en per auto naar Wellington reisden. Sommigen in de menigte waren gekleed in traditionele kleding met gevederde hoofddeksels en mantels en droegen traditionele Maori-wapens. De verklaring, die voor het eerst in 1840 werd ondertekend tussen de Britse kroon en meer dan 500 inheemse Maori-koningen, legt de overeenkomst van de twee partijen over governance vast. Dit document leidt nog steeds de wetgeving en het beleid van vandaag de dag, met uitspraken van de rechtbanken en een aparte Maori-tribunaal die in de loop der jaren de rechten en privileges van Maori hebben uitgebreid.