Onderdelen van het Groot Barrièrerif registreren hoogste koraalsterfte door hitte en stormen

Recent mass bleaching en extreme weersomstandigheden bedreigen het Groot Barrièrerif

De recente massale verbleking, twee cyclonen en overstromingen hebben delen van het Groot Barrièrerif getroffen, met “significante koraalsterfte” volgens nieuwe gegevens van het Australian Institute of Marine Science (AIMS).

Onderzoek dat tussen augustus en oktober is uitgevoerd op 19 riffen tussen Lizard Island en Cardwell, toonde aan dat tot 72 procent van het koraal op 12 riffen was gestorven. In een noordelijk segment van het rif, in de sector Cooktown-Lizard Island, ging meer dan een derde van de harde koraalbedekking verloren, wat de “grootste jaarlijkse achteruitgang” in 39 jaar van overheidstoezicht vertegenwoordigt, aldus AIMS.

Wetenschappers gaven aan dat deze ontwikkeling het gevolg was van de Australische zomer, de tropische cyclonen Jasper en Kirrily, evenals een zoetwateroverstroming tussen december 2023 en maart 2024. De wetenschappers van het bureau verzamelen momenteel gegevens over de riffen in het zuidelijke deel van het Groot Barrièrerif.

“Deze eerste resultaten tonen de kwetsbaarheid van het rif voor verblekingsevents aan, die in frequentie, omvang en intensiteit toenemen door klimaatverandering. De veerkracht van het rif wordt ernstig op de proef gesteld,” zei Manuel Gonzalez Rivero, waarnemend directeur onderzoeksprogramma van AIMS.

Het rif, een levend organisme, strekt zich uit over ongeveer 2.300 km (1.429 mijl) langs de noordoostelijke kust van Australië en wordt beschouwd als een van de meest soortenrijke habitats op aarde. Het herbergt honderden koraalsoorten, meer dan 1.600 vissoorten, 133 soorten haaien en roggen, en 30 soorten walvissen en dolfijnen, naast andere wezens.

Echter, herhaalde massale verblekingen hebben bedreigd om de aantrekkingskracht van het toerisme te ondermijnen, waarbij banken van eens levendige koralen zijn veranderd in een zieke witte schaduw. Verbleking treedt op wanneer de watertemperaturen stijgen en het koraal microscopische algen, bekend als zooxanthellae, uitstoot om te overleven. Als de hoge temperaturen aanhouden, kan het koraal uiteindelijk wit worden en sterven.

Dit jaar is al bevestigd als de vijfde massale verbleking op het rif in de afgelopen acht jaar. Maar de laatste enquête vond ook dat een snelgroeiende soort koraal – bekend als Acropora – het hoogste sterftecijfer had. Dit koraal groeit snel, maar is een van de eerste die verbleekt.

Hoofdonderzoeker Mike Emslie vertelde aan de publieke omroep ABC dat de afgelopen zomer “een van de meest ernstige gebeurtenissen” was in het Groot Barrièrerif, waarbij de warmtestressniveaus eerdere gebeurtenissen overtroffen.

“Dit zijn ernstige gevolgen. Dit zijn ernstige verliezen,” zei hij.

‘Naderen van een kantelpunt’

Richard Leck, hoofd oceanen voor het Wereld Natuur Fonds (WWF)-Australië, zei dat de eerste onderzoeken zijn “ergste angsten” bevestigden. “Het Groot Barrièrerif kan herstellen, maar er zijn grenzen aan zijn veerkracht,” zei hij. “Het kan niet herhaaldelijk zo worden getroffen. We naderen snel een kantelpunt.”

Leck voegde eraan toe dat het onderzochte gebied “relatief klein” was en vreesde dat wanneer het volledige rapport volgend jaar zou worden vrijgegeven, “vergelijkbare sterftecijfers” zouden worden waargenomen. Hij benadrukte de noodzaak voor Australië om zich in te zetten voor strengere emissiereductiedoelstellingen van minstens 90 procent onder de niveaus van 2005 tegen 2035 en om af te stappen van fossiele brandstoffen.

Het land is een van de grootste exporteurs van gas en kolen ter wereld en heeft onlangs pas doelstellingen vastgesteld om koolstofneutraal te worden.