Simulaties voorspellen toename van supercelonweersystemen in de Alpen door klimaatverandering

Supercel onweders in het Alpengebied: Verwachtingen voor de toekomst

Supercel onweders behoren tot de meest ingrijpende weersverschijnselen in Europa. Ze komen meestal in de zomer voor en worden gekenmerkt door een draaiende opstijging van warme, vochtige lucht die sterke winden, grote hagel en zware regen met zich meebrengt. De impact is aanzienlijk en leidt vaak tot schade aan eigendommen, landbouwverliezen, verkeerschaos en zelfs bedreigingen voor de menselijke veiligheid.

De samenwerking tussen het Instituut voor Geografie, het Oeschger Centrum voor Klimaatverandering en het Mobiliar Lab voor Natuurrisico’s aan de Universiteit van Bern en het Instituut voor Atmosferische en Klimaatwetenschappen aan de ETH Zürich heeft geleid tot een gedetailleerde simulatie van deze onweerssystemen. Hun digitale stormkaart met hoge resolutie biedt een nauwkeurige weergave van individuele stormcellen en overtreft daarmee eerdere mogelijkheden.

Een studie, gepubliceerd in Science Advances, toont aan dat de Alpenregio en delen van Centraal en Oost-Europa een significante toename van stormactiviteit kunnen verwachten—tot 50% meer aan de noordzijde van de Alpen bij een temperatuurstijging van 3 graden Celsius vergeleken met pre-industriële waarden.

Realistische simulaties

Hoewel Europese supercel onweders worden gevolgd via weer radar, maken verschillen in de radar netwerken van de landen een uitgebreide analyse moeilijk. “Dit maakt grensoverschrijdende stormdetectie lastiger,” legt corresponderend auteur Monika Feldmann van het Mobiliar Lab voor Natuurrisico’s en het Oeschger Centrum voor Klimaatverandering aan de Universiteit van Bern uit. Voor het eerst simuleert een nieuw type klimaatmodel supercel onweders met een precisie van 2,2 kilometer, ontwikkeld in het kader van het scClim-project.

Het team voerde een simulatie uit van elf jaar en vergeleek deze met echte stormgegevens van 2016 tot 2021. “Onze simulatie weerspiegelt voor een groot deel de werkelijkheid, hoewel het iets minder onweders vastlegt,” merkt Feldmann op. Dit is te verwachten, omdat het model alleen onweders vastlegt die groter zijn dan 2,2 kilometer en langer dan een uur aanhouden, waardoor kleinere, kortstondige gebeurtenissen worden uitgesloten.

Alpenregio: Een constante ‘onweershotspot’

De simulatie benadrukt de Alpen als een hotspot voor supercel onweders, zoals Feldmann opmerkt. De simulatie toont ongeveer 38 supercel onweders per seizoen aan de noordzijde van de Alpen en 61 aan de zuidelijke hellingen. Met een stijging van 3 graden Celsius zullen deze onweders geconcentreerd blijven in de Alpenregio, met tot 52% meer onweders ten noorden van de Alpen en 36% meer in het zuiden. In tegenstelling tot dit, zou het Iberisch Schiereiland en het zuidwesten van Frankrijk een afname kunnen zien. Over het algemeen wordt een stijging van 11% in supercel onweders in heel Europa verwacht. “Deze regionale verschillen illustreren de diverse effecten van klimaatverandering in Europa,” legt Feldmann uit.

Weinig onweders, grote impact

Dit project verbetert de nauwkeurigheid van voorspellingen van supercel onweders. Ondanks hun zeldzaamheid vertegenwoordigen deze onweders een aanzienlijk deel van de onweer-gerelateerde gevaren en financiële verliezen. “De opname van supercel onweders in weersrisico beoordelingen en rampenstrategieën is van cruciaal belang,” benadrukt Feldmann. De opkomst van deze onweders vormt toenemende uitdagingen voor de samenleving, met een groeiend potentieel voor schade aan infrastructuur, landbouw en privébezit, en verhoogde risico’s voor het publiek. “Het begrijpen van de omstandigheden die deze onweders bevorderen, is essentieel voor een betere voorbereiding.”