Pollen en houtskool onthullen door mensen veroorzaakte instorting van moerascyprusbossen 2.100 jaar geleden

Onderzoek naar de kwetsbare moerasbossen in de Pearl River Delta

Chinese wetenschappers hebben ontdekt dat de fragiele moerasbossen in de Pearl River Delta (PRD) ongeveer 2.100 jaar geleden plotseling instortten, met menselijke activiteit als oorzaak.

De studie, geleid door onderzoekers van het Guangzhou Institute of Geochemistry en het Institute of Oceanology van de Chinese Academie van Wetenschappen, werpt nieuw licht op de rol van menselijke activiteit bij de ineenstorting van ecosystemen. Gepubliceerd in Science Advances, richt het onderzoek zich op Glyptostrobus pensilis (G. pensilis), een kritiek bedreigde soort van Chinese moerascipres die ooit gedijde in uitgestrekte moerasbossen in de PRD.

Via palynologische (pollen en sporen) gegevens, chronologische data en sedimentologische bewijzen ontdekte het team dat de ineenstorting van deze bossen ongeveer samenviel met militaire veroveringen door de Qin- en Han-dynastieën in de regio. Pollenrecords uit sedimentkernen in de PRD toonden een dramatische afname van G. pensilis—van hoge dominantie tot bijna uitsterven—wat wijst op een plotselinge antropogene verstoring. Brandmerken op de toppen van staande stronkjes van G. pensilis zijn consistent met vuuraanvallen door het Han-leger tijdens de verovering van het Nanyue-rijk in 111 v.Chr.

Bovendien suggereert de toename van de aanwezigheid van Poaceae—een plantenfamilie die granen en andere grassen omvat—en pionierplanten na deze periode een grootschalige migratie en de adoptie van geavanceerde landbouwpraktijken na de veroveringen. De conclusie dat menselijke activiteit een beslissende rol speelde in de ineenstorting van het bos wordt verder ondersteund door de aanwezigheid van houtskool en antropogene metalen zoals koper en lood in de regio.

Hoofcomponentenanalyse wijst uit dat G. pensilis zeer gevoelig is voor menselijke activiteit. Het verlies van G. pensilis-bossen markeerde het begin van een achteruitgang in de biodiversiteit door menselijke ingrepen in de PRD, wat bijdroeg aan de lokale uitsterving van verschillende soorten, waaronder olifanten, tijgers, neushoorns, groene pauwen, krokodillen en anderen.

De onderzoekers gebruikten ook pollen- en organische koolstofrecords om eerdere episodes van bosdegradatie in het gebied te identificeren—bij 4,2 ka en 3,5 ka—waarvan het ecosysteem later herstelde. De gebeurtenis van 4,2 ka is een uitgesproken klimaatextreem. De gebeurtenis van 3,5 ka was waarschijnlijk een regionaal klimaatextreem, zoals blijkt uit talrijke gegevens uit lage breedtegraden en het zuidelijk halfrond. Deze gebeurtenis werd vermoedelijk veroorzaakt door vulkanische activiteit, namelijk de uitbarstingen van Santorini (VEI=7) van 3550–3577 v.Chr. Deze bevinding illustreert de impact van klimaatverandering en diep-aardprocessen op de vegetatie.

Deze studie verkent de historische wortels van milieuwijzigingen en onthult de blijvende impact van menselijke activiteit—zoals oorlog en landbouw—op een kwetsbaar ecosysteem, terwijl het ook de tijdelijke effecten van klimaat en diep-aardprocessen op hetzelfde systeem identificeert.