Van vulkaan tot Arctis: Onderzoekers volgen de 2.000 kilometer lange reis van zwaveldioxide

Impact van de IJslandse vulkaanuitbarsting op de Arctis, gebaseerd op satelliet- en grondobservaties en PSCF-analyse.

Een onderzoeksteam heeft verrassende bewijsstukken ontdekt van grensoverschrijdende vervuiling die de Arctis heeft bereikt, afkomstig van een IJslandse vulkaanuitbarsting. De onderzoekers gebruikten een geavanceerde combinatie van satelliet- en grondmonitoring om de zwaveldioxide-emissies van de Sundhnukagigar-vulkaan, die in 2023 uitbarstte, te volgen. Dit giftige gas heeft meer dan 2.000 kilometer afgelegd om de Svalbard-eilanden te bereiken, wat heeft geleid tot ernstige smog in de regio.

De studie is gepubliceerd in The Innovation Geoscience. Het team stond onder leiding van Prof. Si Fuqi en Prof. Luo Yuhan van de Hefei Instituten voor Natuurwetenschappen van de Chinese Academie van Wetenschappen. “Onze studie benadrukt de verreikende impact van vulkaanuitbarstingen op het milieu,” verklaarde Wu Kaili, een lid van het team. “Het gaat veel verder dan de directe omgeving.”

Vulkaanuitbarstingen fungeren als “chemische spuitbommen”, die miljoenen tonnen gassen zoals zwaveldioxide in de atmosfeer uitstoten. Deze gassen kunnen zich omzetten in sulfaatdeeltjes die bijdragen aan zure regen en zonlicht kunnen reflecteren, wat mogelijk globale afkoeling kan veroorzaken. Fijne vulkanische stofdeeltjes, kleiner dan 2,5 micron, kunnen diep in de longen doordringen en ademhalingsproblemen bij mensen veroorzaken.

Het onderzoeksteam maakte gebruik van geavanceerde hulpmiddelen zoals het Environmental Trace Gases Monitoring Instrument, dat is geïnstalleerd op twee Chinese satellieten. Deze satellieten bieden dagelijkse wereldwijde scans en volgen vervuilende stoffen met indrukwekkende precisie. Naast satellietgegevens gebruikte het team ook metingen van het Gele Rivierstation in China in de Arctis, het enige continu atmosferische monitoringsstation in de regio. Dit station houdt gassen zoals zwaveldioxide, ozon en broomoxide in de gaten en biedt onschatbare verticale profielgegevens.

Hun bevindingen waren opzienbarend: 80% van de zwaveldioxidevervuiling in Ny-Ålesund, een afgelegen gebied in de Arctis, werd rechtstreeks teruggevoerd naar de vulkaanuitbarsting in IJsland. Door satellietwaarnemingen en grondmetingen te combineren, creëerden de onderzoekers een gedetailleerde kaart van hoe de vervuiling zich verspreidde, wat inzicht biedt in de bron en impact van de emissies van de uitbarsting.

Het werk effent de weg voor nauwkeurigere, realtime milieu-monitoring en respons, ter bescherming van ecosystemen en de menselijke gezondheid wereldwijd, aldus het team.