‘Vast in een nachtmerrie’: De strijd van een Kashmiri vrouw tegen heroïneverslaving

Srinagar, Indiaas, bestuurd Kashmir – Afiya’s zwakke vingers plukken aan de losse draadjes van haar versleten, donkerbruine trui. Ze zit op de rand van haar bed in de revalidatieafdeling van het Shri Maharaja Hari Singh (SMHS) ziekenhuis in Srinagar, de belangrijkste stad van Indiaas-administreerd Kashmir.

Met haar vervaagde en bevlekte kleren die losjes om haar dunne lichaam hangen, en met neergeslagen ogen zegt ze: “Ik droomde ervan om hoog boven de bergen te vliegen, de blauwe lucht aan te raken als stewardess. Nu zit ik vast in een nachtmerrie, hoog op drugs, vechtend voor mijn leven.”

Afiya, 24, is slechts één van de duizenden mensen die verslaafd zijn aan heroïne in de betwiste regio, waar een groeiende epidemie van drugsverslaving jonge levens verslindt.

Een studie uit 2022 van de psychiatrische afdeling van het Government Medical College in Srinagar wees uit dat Kashmir Punjab, de noordwestelijke Indiase staat die al tientallen jaren met een drugcrisis worstelt, heeft ingehaald in het aantal gevallen van narcoticagebruik per hoofd van de bevolking.

In augustus 2023 schatte een rapport van het Indiase parlement dat bijna 1,35 miljoen van de 12 miljoen mensen in Kashmir drugsgebruikers zijn, wat wijst op een scherpe stijging ten opzichte van de bijna 350.000 dergelijke gebruikers in het voorgaande jaar, volgens een enquête van het Institute of Mental Health and Neurosciences (IMHANS) van het Government Medical College, Srinagar.

Het IMHANS-onderzoek toonde ook aan dat 90 procent van de drugsgebruikers in Kashmir tussen de 17 en 33 jaar oud was.

Het SMHS-ziekenhuis, waar Afiya zich bevindt, behandelde in 2023 meer dan 41.000 druggerelateerde patiënten – gemiddeld één persoon elke 12 minuten, een stijging van 75 procent ten opzichte van het cijfer in 2021.

De toename van drugszaken in Kashmir werd voornamelijk aangewakkerd door de nabijheid van de zogenaamde “Gouden Halve Maan”, een regio die delen van buurlanden Pakistan, Afghanistan en Iran beslaat, waar opium op grote schaal wordt verbouwd. Deskundigen wijzen ook op chronische werkloosheid – veroorzaakt door het verlies van de gedeeltelijke autonomie van de regio in 2019, gevolgd door de COVID-19-pandemie – die stress en wanhoop voeden, waardoor de Kashmiri-jeugd naar middelenmisbruik wordt gedreven.

“Het leek onschuldig,” zegt Afiya’s moeder, Rabiya, terwijl ze het natte haar van Afiya’s gezicht veegt. Afiya heeft zojuist een bad genomen. Afiya’s vader, Tabish, zit stilletjes op een stoel in de hoek, en kijkt naar hen.

“Je komt hier doorheen,” fluistert Rabiya tegen haar dochter. Afiya lijkt nauwelijks naar de geruststellende woorden van haar moeder te luisteren en is meer gefocust op het herhaaldelijk verwijderen van de blauwe deken die door het ziekenhuis is verstrekt, om wat frisse lucht op de diepe, zwarte wonden op haar handen, benen en buik te laten komen, veroorzaakt door de naaldprikken in haar aderen van het injecteren van heroïne.

Meer dan zes jaar geleden was Afiya een briljante middelbare scholier die droomde van een carrière als stewardess. Na haar 12e graad te hebben behaald met indrukwekkende 85 procent, reageerde ze op een vacature van een toonaangevende particuliere Indiase luchtvaartmaatschappij.

“Maar nu lig ik hier roerloos, als een dode vis, zoals mijn broers en zussen het zeggen. Zelfs zij kunnen de geur die om me heen hangt niet negeren.”

Ze zegt dat ze geselecteerd was voor de luchtvaartmaatschappij en naar New Delhi was gestuurd voor training. “Ik bleef daar twee maanden. Het voelde als een nieuw begin, een kans om te vliegen, om te ontsnappen.”

Maar haar hoge dromen werden in augustus 2019 de grond ingeboord toen de Indiase regering de speciale status van Kashmir introk en een maandenlange veiligheidslockdown oplegde om straatprotesten tegen deze schokkende maatregel te ontmoedigen.

Duizenden mensen, waaronder top-politici, werden gearresteerd en in de gevangenis gegooid. Internet en andere basisrechten werden ook opgeschort, terwijl New Delhi de regio voor het eerst in tientallen jaren onder zijn directe controle bracht.

“De situatie thuis was somber. Er was geen communicatie met mijn familie, geen telefoons, geen manier om te weten of ze veilig waren. Ik kon niet langer in New Delhi blijven, zo losgekoppeld. Ik nam een week vrij en ging naar huis,” zegt Afiya.

Toen ze de hoofdstad verliet met hulp van andere Kashmiri’s, had ze geen idee dat haar reis als stewardess zelfs voor het begon eindigde.

“Tegen de tijd dat de situatie [in Kashmir] verbeterde, de wegen opengingen, en ik kon denken aan terugkeren naar New Delhi, waren er vijf maanden verstreken. In die periode verloor ik mijn droombaan, en daarmee verloor ik mezelf,” zegt ze, terwijl haar ogen zich vullen met tranen.

“Ik solliciteerde naar banen bij andere luchtvaartmaatschappijen, maar niets werkte. Bij elke afwijzing begon ik de hoop te verliezen. Toen kwam COVID en banen werden nog schaarser. In de loop van de tijd verloor ik volledig de interesse in werken – mijn hoofd was er gewoon niet meer bij. Ik voelde me niet meer in staat om iets te doen.”

Afiya zegt dat haar frustratie met elke voorbijgaande maand in wanhoop veranderde. Ze begon meer tijd door te brengen met haar vrienden, op zoek naar troost in hun gezelschap.

“In het begin spraken we alleen over onze worstelingen,” zegt ze. “Toen begon het met kleine verleidingen, met een paar pufjes cannabis om met de spanning om te gaan. Het leek onschuldig. Toen bood iemand me een folie [van heroïne] aan. Ik dacht er niet twee keer over na. Het voelde euforisch.”

“Het enige dat me rust gaf, waren drugs – alles voelde alsof het me van binnenuit verbrandde.”

Maar de ontsnapping was van korte duur, zegt ze, en de cyclus van afhankelijkheid nam de overhand.

“De droom veranderde snel in een nachtmerrie. De euforie vervaagde en werd vervangen door een meedogenloze honger,” zegt ze terwijl ze de wanhopige maatregelen en risico’s beschrijft die ze begon te nemen om drugs te vinden.

“Eens reisde ik 40 km (25 mijl) van Srinagar naar het Shopian-district in Zuid-Kashmir om een drugdealer te ontmoeten. Mijn vrienden raakten zonder voorraad en iemand gaf me zijn nummer. Ik belde hem rechtstreeks om de levering te regelen. Hij was een grote dealer, en op dat moment was hij de enige manier om te krijgen wat we nodig hadden.

“Toen ik daar aankwam, introduceerde hij me bij iets dat ‘tichu’ wordt genoemd [lokale slang voor injectie]. Hij was de eerste die me introduceerde bij het injecteren van drugs. Hij spoot het in mijn buik, daar in de auto,” zegt ze. “De rush was intens – het voelde als de hemel, maar slechts voor een moment.”

Dat moment van euforie markeerde het begin van haar snelle afdaling in diepere verslaving.

“De greep van heroïne is genadeloos. Het is niet zomaar een drug, het wordt je leven,” zegt Afiya. “Ik bleef de hele nacht wakker, coördinerend met vrienden om ervoor te zorgen dat we genoeg voor de volgende dag hadden. Het was uitputtend, maar de hunkering was sterker dan alle andere soorten pijn.”

Heroïne is de meest gebruikte drug in de regio, waarbij verslaafden duizenden roepies per maand uitgeven om het te kopen.

“Heroïne heeft zich wijd verspreid en we zien een verontrustend hoog aantal patiënten dat erdoor wordt getroffen,” zegt Dr. Yasir Rather van IMHANS.

De professor merkt op dat er een stijging is in middelenmisbruik onder vrouwen, wat hij toeschrijft aan geestelijke gezondheidsproblemen en werkloosheid.

“Waarom heroïne?” vraagt hij. “Vanwege de snelle en intense euforische effecten, die velen als onmiddellijk en plezieriger ervaren dan morfine.”

“Het is gemakkelijk te gebruiken, heeft een hogere potentie, en de misvatting dat het veiliger of verfijnder zou zijn dan andere drugs droeg alleen maar bij aan de aantrekkingskracht, ondanks de uiterst verslavende aard ervan.”

Voor verslaafden zoals Afiya, die tot nu toe vijf keer in de revalidatie is opgenomen, is de strijd tegen heroïne een dagelijkse en moeizame strijd.

“Elke keer dat ik het ziekenhuis verlaat, trekt mijn lichaam me terug naar de straten,” zegt ze. “Het is alsof mijn hersenen zijn geprogrammeerd om op zoek te gaan naar nog één laatste shot.”

Afiya’s bedoelingen om te herstellen blijven onzeker. Ze heeft vaak het ziekenhuis verlaten tijdens revalidatie om heroïne te zoeken, of vroeg andere patiënten ernaar tijdens haar dagelijkse wandeling in het ziekenhuis.

Rabiya zegt dat ze ooit drugs vond verstopt achter de spoel in een vrouwentoilet. “Ik vond de voorraad en spoelde het door, maar zij [Afiya] slaagde er nog steeds in om het [heroïne] weer te krijgen,” zegt ze. “Ze weet hoe ze het systeem kan manipuleren om te krijgen wat ze wil.”

Een verpleegkundige in de SHMS-revalidatie onthulde hoe patiënten vaak de beveiligingsagenten omkopen. “Ze geven ze geld of verzinnen excuses om te vertrekken, zelfs terwijl ze medicatie krijgen,” zegt de verpleegkundige, die anonimiteit verzocht omdat ze niet met de media mag praten. De vrouwelijke afdeling bevindt zich dicht bij de ingang van het ziekenhuis – dat maakt het ook makkelijker voor patiënten om ongezien naar buiten te glippen, voegt ze eraan toe.

“Het is hartverscheurend omdat we proberen te helpen, maar sommige patiënten gewoon manieren vinden om weg te gaan.”

“Zij [Afiya] ontsnapte een nacht en kwam de volgende dag terug, nadat ze uren had doorgebracht met mannelijke patiënten die haar hielpen om heroïne te krijgen,” zegt een beveiligingsagent, die ook zijn identiteit niet wilde onthullen uit angst zijn baan te verliezen.

De fysieke schade aan haar lichaam door de verslaving is ernstig. Open wonden op haar benen, armen en buik sijpelen bloed. Toen Dr. Mukhtar A Thakur, een plastisch chirurg in SMHS, haar voor het eerst onderzocht, zegt hij geschokt te zijn geweest.

“Ze kon niet lopen vanwege een diepe wond op haar geslachtsdelen en een groot litteken op haar dij. Ze had ernstige gezondheidsproblemen, waaronder beschadigde aderen en geïnfecteerde wonden. Haar lever, nieren en hart waren ook aangetast. Ze had last van geheugenverlies, angst en pijnlijke ontwenningsverschijnselen, wat haar in kritieke toestand achterliet,” zegt hij.

Afiya’s ouders zeggen dat het brengen van hun dochter naar de revalidatie in SMHS een wanhopige stap was. “Om haar en de reputatie van de familie te beschermen, vertelden we onze familieleden dat ze werd behandeld voor maagproblemen en littekens van een ongeluk,” zegt Rabiya.

“Hier trouwt niemand met een drugsverslaafde,” voegt ze eraan toe. “Onze buren en familieleden hebben al twijfels. Ze merken haar littekens, haar onzekere uiterlijk en de herhaalde ziekenhuisbezoeken.”

Afiya’s vader zegt dat hij vaak zijn gezicht in het openbaar verbergt, “om de schaamte niet te moeten verdragen.”

Gezondheidsdeskundigen zeggen dat het zoeken naar behandeling voor drugsverslaving een uitdaging blijft voor Kashmiri-vrouwen, aangezien sociale stigma en culturele taboes veel vrouwen in de schaduw houden.

“Veel welvarende gezinnen sturen hun dochters naar andere staten voor behandeling, terwijl anderen ofwel in stilte lijden of de behandeling uitstellen totdat het te laat is,” zegt ze. “Deze vrouwen hebben medeleven nodig, geen oordeel. Alleen dan kunnen ze beginnen te genezen.”

*Namen zijn veranderd om identiteiten te beschermen.