Waarom zijn Israëlische tanks in de bezette Westelijke Jordaanoever?

Uitleg over de Israëlisch-Palestijnse conflict: Waarom zijn er Israëlische tanks in de bezette Westelijke Jordaanoever?

Israël geeft een nieuwe escalatie van zijn aanvallen op de Westelijke Jordaanoever aan, waarbij tienduizenden mensen uit hun huizen worden verdreven. Palestijnen hebben lange tijd met stenen weerstand geboden tegen Israëlische tanks.

Israël heeft tanks naar de bezette Westelijke Jordaanoever gestuurd en zijn leger opgedragen zich voor te bereiden op een “verlengd verblijf” om Palestijnse gewapende groepen in de vluchtelingenkampen in het gebied te bestrijden.

De actie van zondag komt voort uit een uitbreiding van militaire operaties die naar schatting 40.000 mensen uit hun huizen hebben verdreven in de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever in de afgelopen maand, sinds een wapenstilstand de gevechten in Gaza pausde.

De steeds luider klinkende oproepen van Israëlische hardliners voor volledige annexatie van Palestijnse gebieden, samen met een voorstel van de Amerikaanse president Donald Trump om iedereen die in Gaza woont te verdrijven, hebben angsten voor een nieuwe Nakba aangewakkerd.

Wat heeft Israël precies gedaan in de bezette Westelijke Jordaanoever?

Israël heeft drie tanks naar het vluchtelingenkamp Jenin gestuurd, de eerste dergelijke inzet in de bezette Westelijke Jordaanoever sinds 2002, toen Israël een bloedige onderdrukking begon van een Palestijnse opstand, bekend als de tweede Intifada, die duurde tot 2005.

Israël begon zijn aanval op 21 januari en heeft zich verderbeweegd van Jenin en zijn kamp naar het zuiden richting Qabatiya, westwaarts naar Burqin, en oostwaarts buiten Tulkarem naar het vluchtelingenkamp Nur Shams.

Het heeft ook verder naar het zuiden in de Westelijke Jordaanoever gerazzia’s gehouden, waaronder Kobar en Silwad ten noorden van Ramallah, de wijk Beitunia van Ramallah en Hebron.

Tijdens deze razzia’s verdwijnt de Israëlische strijdkrachten ook mensen, vernietigt wegen, legt dagenlange avondklokken op, blokkeert toegangspunten naar steden, arresteert mensen en commandeert huizen voor militair gebruik.

Is dat legaal?

Nee, dat is het niet.

Het Internationaal Gerechtshof heeft in juli verklaard dat “overheden de verplichting hebben ervoor te zorgen dat Israël de illegale bezetting onmiddellijk beëindigt”.

De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft in september een resolutie aangenomen waarin Israël wordt opgeroepen zijn illegale bezetting van Palestina binnen een jaar te beëindigen.

Onder de Oslo-akkoorden, die in de vroege jaren ’90 zijn ondertekend, controleert Israël grote delen van de Westelijke Jordaanoever, terwijl de Palestijnse Autoriteit andere delen beheert, een regeling die bedoeld was als een voorloper van een Palestijnse staat naast Israël.

Als bezettende macht is Israël onder internationaal recht verplicht om de bescherming van Palestijnen te waarborgen, basisdiensten te verlenen en mensenrechten te respecteren.

Wat is de betekenis van het gebruik van tanks door Israël?

Israël valt regelmatig de Westelijke Jordaanoever aan, maar trekt zijn troepen meestal snel terug.

Het gebruik van zware tanks, bovenop de gebruikelijke gepantserde personeelsdragers, geeft aan hoe intens de militaire inspanningen zijn om Palestijnse gewapende groepen te onderdrukken.

Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei tijdens een militaire ceremonie op zondag dat de inzet aantoont dat “we terrorisme met alle middelen, overal bestrijden”.

Het Palestijnse ministerie van Buitenlandse Zaken en Emigranten verklaarde dat de actie een voortzetting was van Israël’s “genocide, ontheemding en annexatie”.

Waarom nu? Wat wil Israël?

Netanyahu staat onder druk van extreemrechtse regeringspartners om de gewapende weerstand in de Westelijke Jordaanoever aan te pakken, terwijl de gevechten in Gaza en Libanon op pauze staan.

Zijn aankondiging dat Israël “terroristenbolwerken binnenvalt, hele straten afplat, die door terroristen worden gebruikt, en hun huizen” volgde ook op een reeks bomaanslagen bij bussen nabij Tel Aviv op donderdagavond. Er zijn geen slachtoffers gemeld en geen groepen hebben de verantwoordelijkheid opgeëist.

Palestijnen beschouwen de uitbreiding van razzia’s als onderdeel van een bredere poging om de Israëlische controle over de Westelijke Jordaanoever, waar drie miljoen Palestijnen wonen, te verankeren.

Israëlische media citeerden bronnen dicht bij de premier die zeiden dat het leger van plan is grote corridors te creëren in Tulkarem en Jenin – zoals de zogenaamde Netzarim-corridor in Gaza – voor de beweging van zijn troepen en zwaar materieel.

Verdrijft Israël opnieuw mensen uit hun huizen?

Ongeveer 40.000 Palestijnen zijn gevlucht uit de vluchtelingenkampen van Jenin, Tulkarem, Nur Shams en Farea, die “nu leeg zijn van bewoners”.

Het is onduidelijk hoe lang mensen worden verhinderd terug te keren naar hun huizen.

Israël’s minister van Defensie, Israel Katz, zei dat troepen een jaar in delen van het gebied zullen blijven en dat de tienduizenden Palestijnen die zijn verdreven, niet kunnen terugkeren.

“We zullen de terugkeer van bewoners niet toestaan, en we zullen niet toestaan dat terrorisme terugkeert en groeit,” zei hij.

Waar gaan de ontheemden heen?

Er is geen plan opgesteld door Israëlische of Palestijnse autoriteiten om de ontheemden te huisvesten, die in erbarmelijke omstandigheden leven in tijdelijke woningen.

De Israëlische belangenorganisatie Artsen voor Mensenrechten (PHR) meldde dat ongeveer 500 mensen die uit Tulkarem en Nur Shams waren verdreven, tijdelijke onderdak vonden in al-Labad, ten oosten van Tulkarem, en kampeerden in de kelders van moskeeën, evenementenhallen en gemeenschapscentra.

Anderen zochten toevlucht in nabijgelegen dorpen, waaronder Ezbat al-Jarad, Bal’a, Attil, Bizzariya en Jarushia, aldus PHR.

Is er hulp voor degenen die zijn verdreven?

Israël heeft de belangrijkste hulpverlener voor Palestijnen – de UNRWA (Verenigde Naties Hulp- en Werkenorganisatie voor Palestijnse Vluchtelingen) – gedwongen zijn hoofdkantoor in Jeruzalem te sluiten. Op zondag gaf Katz de opdracht aan de UNRWA om de activiteiten in de vluchtelingenkampen op de Westelijke Jordaanoever stop te zetten.

Israël beschuldigt UNRWA van het steunen van gewapende groepen en heeft op 30 januari een wet aangenomen die het de organisatie verbiedt om in Israël te opereren.

PHR zei dat er een ernstige tekortkoming is aan voedsel, energie en medische benodigdheden, en voegde eraan toe dat het Israëlische leger “voertuigen van het Rode Halve Maan en humanitaire diensten belemmert, waardoor hun vermogen wordt vertraagd om eerste hulp te verlenen of patiënten voor … behandeling te vervoeren”.

Zal dit invloed hebben op de wapenstilstand in Gaza?

De wapenstilstand tussen Israël en Hamas in Gaza lijkt al kwetsbaar en aanvallen in de Westelijke Jordaanoever zouden de balans kunnen doen doorslaan.

Netanyahu zei op zondag dat het leger zijn “operationele gereedheid” rond Gaza heeft vergroot en “klaar is om op elk moment terug te keren naar intense gevechten”.