Hernieuwing van Gaza: Wat nodig is om deze moeizame strijd te overwinnen

Heropbouw van Gaza: Wat het zal kosten om deze zware strijd te winnen

De bombardementen door Israël hebben Gaza veranderd in een puinbedekte rampzone, wat de inspanningen voor heropbouw bemoeilijkt. Het is inmiddels 16 maanden geleden dat de oorlog van Israël tegen Gaza begon, en de enclave ligt in puin. De heropbouw zal een van de grootste reconstructie-inspanningen in de moderne geschiedenis zijn, waarbij de vraag wie ervoor zal betalen nog beantwoord moet worden.

Het Israëlische leger heeft meer dan 61.700 mensen gedood en nog eens 110.000 verwond, voornamelijk vrouwen en kinderen. Veel lichamen liggen nog begraven onder tot 50 miljoen ton puin. Voorlopig is er geen duidelijk plan voor de heropbouw. Vorige week deed president Donald Trump opmerkingen over de Verenigde Staten die Gaza “overnemen” en de expeditie van zijn inwoners forceren, wat door mensenrechtenorganisaties wordt bestempeld als etnische zuivering. Zijn voorstel is unaniem afgewezen door internationale leiders.

De werkelijke kosten van de heropbouw blijven onbekend

Sinds 7 oktober 2023 heeft Israël minstens 75.000 ton explosieven op Gaza gedropt. Meer dan 90 procent van de woningen en 88 procent van de scholen zijn beschadigd of vernietigd, en dat geldt ook voor wegen, ziekenhuizen, boerderijen en waterzuiveringsinstallaties. De Verenigde Naties schatten dat het 53 miljard dollar zal kosten om Gaza te heropbouwen, en een rapport van het UNDP dat vorig jaar werd uitgebracht, stelde dat het tot minstens 2040 kan duren.

“De schatting van het UNDP houdt geen rekening met alle fysieke infrastructuur. Het gaat alleen om woningen,” zei Rami Alazzeh, een economisch zakenfunctionaris bij de VN-conferentie over handel en ontwikkeling. “We zullen de echte kosten van de heropbouw pas kennen als er een beoordeling ter plaatse wordt uitgevoerd. Dat gezegd hebbende, weten we dat het tientallen miljarden dollars zal kosten,” voegde Alazzeh toe. “En het proces moet beginnen met het opruimen van het puin.”

Het opruimen alleen zal minstens 1,2 miljard dollar kosten, of “iets meer dan de helft van het BBP van Gaza in 2022”, volgens Alazzeh. Het verwijderen van het puin wordt bemoeilijkt door niet-exploderen munitie, gevaarlijke verontreinigingen zoals asbest en duizenden dode lichamen.

Buiten de fysieke infrastructuur staat de heropbouw van de levens van de mensen in Gaza centraal. “Oorlogscondities hebben de werkloosheid tot 90 procent opgedreven,” zei Alazzeh. “Menselijk kapitaal is zwaar getroffen. Kinderen hebben al 16 maanden school gemist, en mensen hebben een jaar en een half geen adequate medische zorg ontvangen.”

In de eerste negen maanden van het conflict meldde de Wereldgezondheidsorganisatie bijna een miljoen gevallen van acute luchtweginfecties in Gaza, een half miljoen gevallen van diarree en 100.000 gevallen van schurft, temidden van hoge ondervoeding.

Met de langetermijnontwikkelingsvooruitzichten van Gaza “ernstig beperkt”, zei Alazzeh dat “het tempo van de heropbouw ook zal afhangen van de mogelijke hervatting van vijandelijkheden”, verwijzend naar de herhaalde vernietiging van de infrastructuur van Gaza door Israël in het verleden.

Financiering gaat om meer dan geld

Na de oorlog van Israël tegen Gaza in 2014 beloofden internationale donoren 5,4 miljard dollar voor heropbouwinspanningen in wegen, ziekenhuizen, wooncomplexen en landbouwprojecten. Deze keer zal de heropbouw zich richten op vergelijkbare gebieden, maar het totale niveau van vernietiging is groter en de situatie lijkt precairder.

Volgens Khalidi vereist “het verlichten van de blokkade en het genereren van [bouw]momentum een regering in Gaza die acceptabel is voor donoren, Palestijnen en Israëli’s”. Hij waarschuwde echter dat “politiek consensus al jarenlang onze achillespees is”. Zelfs als er geld beschikbaar komt, zei Khalidi, belemmert het Israëlische verbod op “dubbel gebruik” van bouwmaterialen die Gaza binnenkomen – daterend uit 2007 – de bouw. Israël blokkeert de invoer van buizen, staal en cement, met de bewering dat deze Hamas kunnen helpen bij het bouwen van ondergrondse tunnels.

Terwijl fase drie van de wapenstilstandsovereenkomst tussen Hamas en Israël stipuleert dat de volledige terugtrekking van Israëlische troepen moet plaatsvinden, gevolgd door een herbouwproces van drie tot vijf jaar, benadrukte Khalidi dat de kansen om die fase te bereiken zeer klein zijn. Israël heeft al gedreigd terug te keren naar het bombarderen van Gaza als Hamas drie afgesproken gijzelaars niet tegen zaterdag vrijlaat. Hamas had een pauze aangekondigd in het uitvoeren van zijn kant van de wapenstilstandovereenkomst, met het argument dat Israël herhaaldelijk de wapenstilstand heeft geschonden.

Trump’s Midden-Oostenplan

Israël heeft gezegd dat het niet zal betalen om de schade die het in Gaza heeft veroorzaakt te verhelpen. “Israël heeft het idee van compensatie verworpen,” zei Daniel Levy, een voormalig adviseur van de Israëlische regering. “Onterecht krijgt Israël ook een stem in hoe Gaza moet worden bestuurd.” De Israëlische overheid heeft gezegd dat het geen Hamas-leiderschap in Gaza zal accepteren, terwijl velen in de internationale gemeenschap willen dat een hernieuwde Palestijnse Autoriteit (PA) Gaza bestuurt – een gevoel dat niet wordt gedeeld door de meeste Palestijnen in Gaza.

Tot vorige week geloofden analisten dat Trump – die al lang wil dat Saoedi-Arabië de relaties met Israël normaliseert via de Abraham-overeenkomsten – zou proberen de Israëli’s en Palestijnen onder druk te zetten naar een regionaal acceptabele, zij het fragiele, vrede. Maar na Trump’s voorstel om Gaza etnisch te zuiveren, is de mogelijkheid van Saoedi-Israëlische normalisatie, die Riyad heeft gekoppeld aan de oprichting van een Palestijnse staat, “in de lange grass gekickt,” zei Levy. “De positie van Saoedi-Arabië over de oprichting van een Palestijnse staat is stevig en onverzettelijk,” zei het ministerie van Buitenlandse Zaken in reactie op Trump’s “Riviera van het Midden-Oosten”-plan.

“Ik houd mijn adem niet in voor een twee-statenoplossing,” zei Levy. “Helaas is de heropbouw voor Gaza een schaduwgesprek. Heropbouw gaat om politiek… en uiteindelijk het kantelen van de balans weg van Israëlische belangen.” “Ik verwacht niet dat Trump of de internationale gemeenschap dat binnenkort zullen doen,” voegde hij eraan toe. Voor econoom Khalidi biedt de Palestijnse vastberadenheid na 16 maanden oorlog een glimp van de toekomst. “Als er geen geld [van buitenaf] komt, zullen de mensen van Gaza het zelf heropbouwen,” zei hij. “Het zal veel langer duren, maar ze zullen het doen.”