Wat is de wetenschap achter de ontdekking van de oorsprong van Christopher Columbus?
Een documentaire die deze maand op de nationale televisie van Spanje werd uitgezonden, heeft wereldwijd de aandacht getrokken met de revolutionaire bewering dat Christoffel Columbus een Sephardische Jood was van het Iberisch Schiereiland. Dit staat in schril contrast met de algemeen aanvaarde theorie dat hij uit Genua in Italië kwam.
Een team van forensische experts van de Universiteit van Granada heeft DNA-analyse gebruikt om de achtergrond van de 15e-eeuwse ontdekkingsreiziger te onderzoeken. Dit onderzoek beoogt een einde te maken aan een langdurig debat over de oorsprong van de man wiens expedities de weg openden voor Europeanen om de Amerika’s te koloniseren.
Hoewel de wetenschappelijke methoden achter de bevindingen nog niet openbaar zijn gemaakt, heeft de documentaire “Columbus DNA: Zijn Ware Oorsprong” de discussie over hoe DNA mogelijk de sleutel tot onopgeloste mysteries uit het verleden kan zijn, nieuw leven ingeblazen.
Rodrigo Barquera, een onderzoeker in archeogenetica aan het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie in Leipzig, Duitsland, legt uit dat genetisch materiaal wordt verzameld uit menselijke archeologische monsters. Dit materiaal wordt vervolgens gezuiverd en in kaart gebracht voordat het wordt onderzocht. Deze analyse kan informatie onthullen over het geslacht en de afkomst van de persoon, evenals eventuele ziekten waaraan de persoon heeft geleden. Dit kan ook helpen bepalen welke bevolkingsgroepen nauwer verwant zijn aan het monster en daarmee een geografisch gebied van herkomst suggereren.
Wat echter niet kan worden afgeleid zijn culturele elementen zoals nationaliteit of religie, of precieze etniciteit.
De documentaire die werd uitgezonden op de Nationale Dag van Spanje beweert dat de bevindingen – die nog niet peer-reviewed zijn – aantonen dat Columbus van “westelijke Mediterrane” oorsprong was, wat een genetische gelijkenis suggereert met de mensen die het Iberisch Schiereiland bewoonden. Deze conclusie staat in contrast met de veelgehoorde opvatting dat Columbus uit de Republiek Genua kwam, een havenstad in het noorden van Italië.
De documentaire suggereerde ook dat Columbus een Sephardische Jood was, een specifieke Joodse diaspora-populatie die geassocieerd wordt met het Iberisch Schiereiland. Barquera merkte echter op: “Er is geen gen voor Joodse identiteit,” aangezien culturele kenmerken zoals religie niet in iemands DNA zijn opgenomen.
Het team van de Universiteit van Granada, dat het onderzoek naar Columbus leidde, heeft niet gedetailleerd beschreven welke wetenschappelijke methoden zijn gebruikt. Deze informatie zal worden onthuld wanneer de bevindingen officieel in november worden gepubliceerd.
Waarom is het onderzoek naar de resten van Columbus uitgevoerd en waarom is het belangrijk?
De afkomst van de man die in 1492 de Europese “ontdekking” van de Amerika’s deed, is al lange tijd onderwerp van debat. Francesc Albardaner, een architect en decennialange onderzoeker van Columbus die in de documentaire voorkomt, is een voorstander van een andere versie van de geschiedenis dan de “Genua-theorie” die al eeuwenlang in schoolboeken wordt vermeld.
Albardaner stelt dat Columbus zichzelf liever presenteerde met zijn vaderlijke afkomst vanwege de minachting en vervolging die Joden destijds ondervonden. Hij voegde eraan toe dat de voorstanders van de “Genua-theorie” geconfronteerd zijn met het feit dat documenten uit de tijd van Ferdinand van Aragon Columbus’ plaats van herkomst niet noemden, wat destijds gebruikelijk was. “Bij het spreken over buitenlanders gaf het Koninkrijk Castilië expliciet aan waar ze vandaan kwamen,” aldus Albardaner.
De theorie dat Columbus als Jood werd geboren onder het bewind van Ferdinand zou ook verklaren waarom hij in staat was om een van de hoogste ambtenaren binnen het koninkrijk te worden, een positie die onwaarschijnlijk zou zijn geweest voor een buitenlander. Albardaner benadrukte dat het vaststellen van de historische waarheid over Columbus’ vroege leven van groot belang is. “Een kleine fout kan leiden tot een hele reeks verkeerde aannames,” zei hij, wat historici op een dwaalspoor kan brengen bij het onderzoeken van zijn vroege jaren en activiteiten.
Onderzoekers gebruiken DNA om de vele mysteries die de geschiedenis van de mensheid omringen, te ontrafelen. Verschillende studies hebben zich gericht op resten van Neanderthalers, verre voorouders van moderne mensen, om te reconstrueren hoe nauw hun relatie met onze soort was en hoe hun sociale organisatie eruitzag.
Met deze nieuwe technologieën kunnen we nu bevestigen of uitsluiten van sommige aannames, wat helpt om een beter beeld te schetsen van specifieke historische gebeurtenissen.
