Groot Compromis: Hoe Zelenskyy van Oekraïne Doelstellingen Verschoof om Oorlog met Rusland te Beëindigen

Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy heeft over het weekend verklaard dat hij streeft naar een vroegtijdig einde aan de oorlog met Rusland. Hij voegde eraan toe dat Oekraïne later via diplomatie het bezette grondgebied kan terugwinnen, mits het lidmaatschap van Oekraïne bij de NAVO zeker is.

Dit markeert een verschuiving van zijn eerdere standpunt, waarbij hij zei dat het einde van de oorlog afhankelijk was van het teruggeven van in beslag genomen Oekraïense grondgebied door Rusland.

Wat heeft Zelenskyy gezegd over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne?

In een interview met de chief correspondent van Sky News, Stuart Ramsay, dat op 29 november werd gepubliceerd, zei Zelenskyy dat de “hete fase” van de oorlog kan eindigen als de NAVO beveiligingsgaranties biedt voor het deel van Oekraïne dat momenteel onder controle van Kiev staat.

Hij stelde dat het teruggeven van land dat momenteel door Rusland is bezet, later diplomatiek kan worden onderhandeld. De Oekraïense leider herhaalde deze opvatting in een interview dat maandag werd gepubliceerd door het Japanse persbureau Kyodo News.

“Als we de hete fase van de oorlog willen stoppen, moeten we het grondgebied van Oekraïne dat we onder controle hebben, onder de NAVO-paraplu brengen,” vertelde hij aan Sky News. “We moeten dit snel doen. En dan kan Oekraïne op de [bezet] grondgebieden diplomatiek terugkrijgen wat het verloren heeft,” voegde hij eraan toe.

Hij benadrukte ook dat een wapenstilstand moet garanderen dat de Russische president Vladimir Poetin niet terugkomt om meer grondgebied in te nemen.

Rusland heeft sinds 2014 ongeveer 20 procent van het Oekraïense grondgebied in beslag genomen, waaronder de Krim, die Rusland in 2014 heeft geannexeerd.

Is de positie van Zelenskyy over het beëindigen van de oorlog veranderd?

Ja, de recente interviews van Zelenskyy markeren de eerste keer dat hij een plan heeft uiteengezet voor het beëindigen van de oorlog zonder dat Rusland het in beslag genomen grondgebied aan Oekraïne teruggeeft als voorwaarde.

Eerder had Zelenskyy benadrukt dat een vredesakkoord niet tot stand zou komen tenzij de annexatie van Oekraïense gebieden door Rusland ongeldig werd verklaard. In juli vertelde hij aan het Franse medium Le Monde dat de in beslag genomen gebieden zich bij Rusland konden voegen als ze daar in een vrij en eerlijk referendum voor stemden. Echter, om dit referendum te houden, zou Oekraïne deze gebieden weer onder controle moeten krijgen.

Waarom heeft Zelenskyy zijn plan veranderd?

Zelenskyy deed een zeldzame bekentenis aan Kyodo News dat het moeilijk zou zijn voor het Oekraïense leger om het door Rusland veroverde land terug te winnen via militaire middelen. “Ons leger mist de kracht om dat te doen. Dat is waar,” zei hij. “We moeten diplomatieke oplossingen vinden.”

Zijn uitspraken komen ook kort nadat de Republikeinse leider Donald Trump vorige maand de verkiezingen in de Verenigde Staten won. De verkiezing van Trump markeert een verschuiving in de Amerikaanse benadering van Oekraïne.

De VS onder president Joe Biden is de grootste leverancier van militaire hulp aan Oekraïne geweest. Volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft Washington sinds februari 2022 $64 miljard aan militaire hulp aan Oekraïne verstrekt.

De VS heeft Oekraïne voorzien van precisiewapens zoals de ATACM-raketten, maar heeft het pas recent toegestaan om deze op Russische doelen te gebruiken. Terwijl Trump’s vredesplan voor Oekraïne vaag blijft, zijn er in Kiev zorgen dat hij de hulp zou kunnen verminderen – of zelfs helemaal zou kunnen stopzetten. Zonder Amerikaanse hulp zouden de Oekraïense strijdkrachten moeite hebben om een steeds intensievere oorlog te voeren, volgens analisten.

Naast een uitwisseling van drone-aanvallen, hebben Russische troepen dorpen in het oosten van Oekraïne veroverd, terwijl ze proberen het industriële Donbasgebied te veroveren.

Bovendien zijn Russische troepen versterkt door Noord-Koreaanse soldaten die zich bij het oorlogsfront hebben gevoegd, zeggen Oekraïne, de VS en Zuid-Korea.

Wat wil Zelenskyy?

Zelenskyy vertelde aan Sky News dat hij rechtstreeks wil samenwerken en communiceren met Trump, waarbij hij hun ontmoeting in september beschreef als “warm, goed en constructief”.

Onderzoeker Ash zei dat de belangrijkste kwestie voor Oekraïne is dat elk vredesakkoord het grondgebied dat nog onder controle van Kiev is, moet waarborgen. “Anders zou Poetin de kans zien om later opnieuw binnen te vallen.”

Ook de publieke opinie in Oekraïne verschuift. Steeds meer Oekraïners zijn voor een snelle beëindiging van de oorlog, in plaats van een totale overwinning.

Volgens een Gallup-enquête die op 19 november werd vrijgegeven, zou 52 procent van de Oekraïners willen dat de oorlog “zo snel mogelijk” eindigt, zelfs als dit betekent dat er grondgebied wordt opgegeven. Slechts 38 procent wil dat Oekraïne “tot de overwinning vecht” – een dramatische daling in vergelijking met 73 procent in 2022.

Wat is de status van de NAVO-lidmaatschapsaanvraag van Oekraïne?

Oekraïne dringt de laatste maanden met toenemende urgentie aan op NAVO-lidmaatschap. Lidmaatschap van de militaire alliantie is een belangrijk onderdeel van Zelenskyy’s “vredesplan”.

Op zondag deed hij een oproep aan de afzwaaiende Biden-administratie om NAVO-bondgenoten te overtuigen Oekraïne tijdens een NAVO-bijeenkomst in Brussel deze week uit te nodigen voor de alliantie.

NAVO-leden hebben Oekraïne verzekerd dat het zich op een “onomkeerbaar” pad naar lidmaatschap bevindt.

Echter, NAVO-bondgenoten zijn sceptisch over het toelaten van Oekraïne terwijl het in oorlog is met Rusland. Dit is omdat Oekraïne deel uitmaken van de NAVO onmiddellijk zou betekenen dat de alliantie als geheel in oorlog zou zijn met Rusland.

De Amerikaanse vice-president in spe, JD Vance, gaf enkele details van Trump’s potentiële plan om de oorlog in Oekraïne te beëindigen in een interview voor de Shawn Ryan Show, dat in september werd vrijgegeven. Vance zei dat het plan inhield dat Rusland “de garantie van neutraliteit van Oekraïne” zou ontvangen, waar Kiev zich niet bij de NAVO zou aansluiten.

Trump’s nieuw aangestelde speciale gezant voor de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, Keith Kellogg, schreef in april dat NAVO-leiders zouden moeten aanbieden het lidmaatschap van Oekraïne uit te stellen om Poetin te overtuigen deel te nemen aan vredesgesprekken.