Gemiddelde Werkzame Levensduur: Welke Europese Landen Hebben de Langste Werkjaren?

Jaren op het werk: Welke Europese landen hebben de langste gemiddelde werkduur?

Het gemiddelde aantal jaren dat Europeanen werken, neemt in heel Europa toe, maar de cijfers verschillen nog steeds enorm. De gegevens worden vergeleken om de redenen achter deze variatie te verklaren.

De levensverwachting is de afgelopen decennia in de EU gestegen en daarmee zijn de pensioenleeftijden in veel landen verhoogd, wat betekent dat mensen meer jaren aan het werk zijn. In 2024 was de verwachte gemiddelde werkduur in de EU 37,2 jaar, volgens Eurostat. Dit is een stijging van 2,4 jaar, of 7%, vergeleken met 2014, toen het 34,8 jaar was.

Binnen de EU varieert de verwachte werkduur van 32,7 jaar in Roemenië tot 43,8 jaar in Nederland. Wanneer EU-kandidaten en EFTA-landen worden meegerekend, varieert het van 30,2 jaar in Turkije tot 46,3 jaar in IJsland. Maar wat verklaart het grote verschil in verwachte werkduur in Europa?

Hoeveel jaren werken Europeanen?

Hoewel er enkele uitzonderingen zijn, volgt de verwachte werkduur in Europa over het algemeen geografische patronen. Noord-Europese landen, met name de Scandinavische regio, hebben de langste werklevens. IJsland staat bovenaan de lijst, gevolgd door Nederland (43,8 jaar) en Zweden (43 jaar). Ook Denemarken (42,5 jaar), Noorwegen (41,2 jaar) en Finland (39,8 jaar) rapporteren hoge cijfers en staan allemaal in de top 10 van 35 Europese landen.

West-Europese landen hebben ook vaak een bovengemiddelde werkduur. Zwitserland (42,8 jaar), Ierland (40,4 jaar) en Duitsland (40 jaar) overschrijden allemaal de 40 jaar en staan in de top 10. Frankrijk (37,3 jaar), België (35 jaar) en Luxemburg (35,6 jaar) liggen echter dichter bij of onder het EU-gemiddelde van 37,2 jaar.

Het meest recente beschikbare cijfer voor het VK komt uit 2018, toen het 39,2 jaar was. Gezien de stijgende trend in de EU, is het huidige cijfer waarschijnlijk hoger.

De cijfers zijn gemengder in Zuid-Europa. Terwijl Portugal (39,3 jaar) en Malta (39 jaar) relatief lange werklevens vertonen, zijn Italië (32,8 jaar), Griekenland (34,8 jaar) en Spanje (36,5 jaar) aanzienlijk lager.

Oost-Europese landen liggen meestal rond of net onder het EU-gemiddelde. Hongarije (37,4 jaar) presteert gematigd, terwijl andere landen, zoals Roemenië (32,7 jaar) en Bulgarije (34,8 jaar), aanzienlijk kortere verwachte werklevens rapporteren. De kortste duur wordt waargenomen in Zuidoost-Europa en de Balkan, waaronder Turkije (30,2 jaar), Noord-Macedonië (31,5 jaar) en Montenegro (32,1 jaar). Alle drie zijn EU-kandidaatlanden, met cijfers voor Noord-Macedonië en Montenegro gebaseerd op gegevens uit 2018.

Waarom verschilt de gemiddelde werkduur?

Zoals deze cijfers aantonen, verschilt de gemiddelde verwachte werkduur aanzienlijk in Europa. Maar waarom?

Prof. Moritz Hess van de Hogeschool Niederrhein merkte op dat de duur van de werkduur, evenals de deelname aan de arbeidsmarkt in Europa, om verschillende redenen verschilt. “Ten eerste speelt de vraagzijde een belangrijke rol: als werkgevers werknemers nodig hebben, verhoogt dit de deelname aan de arbeidsmarkt en verlengt het de duur van de werkduur,” vertelde hij.

“Ten tweede doet de institutionele context er toe, vooral met betrekking tot pensioen- en arbeidsmarkreguleringen. Een belangrijke factor in dit opzicht is de officiële pensioenleeftijd: hoe hoger deze is, hoe langer de verwachte duur van de werkduur. Hoe minder opties voor vervroegd pensioen een pensioenstelsel biedt, hoe langer mensen waarschijnlijk in de arbeidsmarkt blijven,” voegde hij eraan toe.

Prof. Hess legde ook uit dat leeftijdsdiscriminatie ook een rol speelt. In landen waar oudere werknemers niet gediscrimineerd worden en hun bijdragen worden gewaardeerd, zijn ze eerder geneigd om door te werken, wat leidt tot langere werklevens.

Timo Anttila, senior docent aan de Universiteit van Jyväskylä in Finland, wees erop dat de gezinsmodellen van landen, zoals alleen-/dubbelverdieners, pensioensystemen en gezinszorgmodellen mogelijk belangrijke factoren zijn die invloed hebben op de verwachte werkduur.

De deelname aan de arbeidsmarkt is belangrijk

“Het grootste deel van de duur van de werkduur kan worden verklaard door de deelname aan de arbeidsmarkt,” concludeert Eurostat. Over het algemeen hebben landen met lagere deelnamepercentages de neiging kortere gemiddelde werklevens te hebben. De relatie tussen de verwachte werkduur en het deelnamepercentage aan de arbeidsmarkt is significant.

Eurostat vindt dat het deelnamepercentage ongeveer 81,5% van de variatie in verwachte werkduur verklaart. Verschillende landen hebben al maatregelen genomen om de pensioenleeftijd te verhogen. Tegen 2060 schat de OESO dat de gemiddelde pensioenleeftijd in de EU rond de 67 jaar zal liggen, met sommige landen die naar verwachting de 70 jaar zullen overschrijden.